Volgens de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) moeten het Rijk, gemeenten en woningcorporaties meer doen om de wooncrisis op te lossen. Het Rijk moet daarbij de teugels in handen nemen, zodat corporaties en gemeenten de benodigde sociale huurwoningen realiseren. ‘Er is onvoldoende sprake van dwang.’
Voor gemeenten stelt de Rli een flink aantal wettelijke verplichtingen voor. Zo moet wettelijk worden vastgelegd hoeveel sociale huurwoningen er dienen te komen. Daaraan gekoppeld moeten gemeenten verplicht zorgen voor voldoende ruimte om te bouwen.
De Rli pleit hiervoor in het advies Onderdak bieden: sturen op prestaties van woningcorporaties, dat donderdag is aangeboden aan minister De Jonge voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening.
Forse inzet
De komende jaren zou een aanzienlijke uitbreiding van het aantal sociale huurwoningen nodig zijn. Voor deze opgave is volgens de raad forse inzet noodzakelijk van woningcorporaties én gemeenten. Het Rijk ‘kan partijen richting geven door middel van duidelijke uitspraken over de te leveren prestaties en doelstellingen op lokaal en regionaal niveau’.
De Rli vindt dat De Jonge moet ingrijpen als er onvoldoende sociale huurwoningen worden gebouwd. Daarom adviseert de raad bijvoorbeeld de Wet regie volkshuisvesting zo aan te passen, dat de minister de bevoegdheid krijgt om behalve woningcorporaties ook gemeenten een aanwijzing te geven.
Bouwlocaties
Het Rijk zou gemeenten ertoe moeten verplichten in hun omgevingsplannen vast te leggen waar sociale en betaalbare woningen komen. De raad meent zo een ‘verlaging van de grondkosten’ te bewerkstelligen. Ook is het advies gemeenten te verplichten om bij gronduitgifte eisen te stellen op het gebied van sociale woningbouw. Dat moet resulteren in een ‘eenduidig kader en gelijk speelveld’ voor ontwikkelaars en investeerders.
In diverse gemeenten vindt momenteel een discussie plaats over de vraag of ook marktpartijen ‘sociaal’ kunnen bouwen en exploiteren. Als het zover komt, is volgens de Rli van belang om scherp te formuleren aan welke criteria moet worden voldaan om te spreken van een sociaal aanbod.
Vrijblijvend
Woningcorporaties en gemeenten zijn sterk van elkaar afhankelijk bij het oplossen van het tekort aan betaalbare woningen. Gemeenten moeten in dat proces vaak grondeigendom overdragen en zorgen dat de procedures van de overigens nog niet in werking getreden Omgevingswet worden gevolgd.
De bijdrage van gemeenten aan de prestaties van woningcorporaties is volgens het advies cruciaal, terwijl daarover niets is vastgelegd in wettelijke voorschriften. ‘De rol van de gemeente bij het faciliteren van het werk van woningcorporaties is al met al te vrijblijvend geregeld.’
Prestatieafspraken
Prestatieafspraken tussen gemeenten en corporaties zijn volgens de Rli vaak niet afdoende. Bovendien blijft onduidelijk hoe de lokale afspraken bijdragen aan het halen van de nationale doelstellingen. De Woningwet moet aangepast worden zodat de minister zowel gemeenten als corporaties dwingend kan aanspreken op prestaties, aldus de Rli.
Decentralisatie
De Rli wijst ook naar de oorzaak van de problemen: de decentralisatie die is ingezet vanuit de rijksoverheid. ‘De afgelopen jaren heeft het Rijk geen nationale doelstellingen gehanteerd in het woonbeleid. Het bepalen van lokale en regionale woondoelen werd overgelaten aan provincies en gemeenten,’ zo weet de raad.
‘Wij constateren dat daarmee onvoldoende kaders zijn meegegeven aan het lokale en regionale beleid en niet scherp is bepaald aan welke doelen gemeenten, provincies en woningcorporaties moeten bijdragen.’
Verder stelt de raad dat het beleid van de afgelopen jaren heeft geleid tot veel minder investeringen en een halvering van de nieuwbouw, tot huurverhogingen, en tot een afname van de veerkracht van buurten. ‘Mede daarom liggen er nu forse opgaven voor woningcorporaties.’
Eigen voorstellen
Woonminister De Jonge zei begin deze maand dat de initiatiefwet van PvdA, GroenLinks en SP om een minimaal aantal sociale huurwoningen per gemeente wettelijk vast te leggen, niet helpt. ‘Zo realiseer je niet méér sociale woningen en een betere spreiding over gemeenten.‘
In zijn eigen voorstellen die onlangs zijn gepresenteerd, worden die doelen wel bereikt, aldus De Jonge in het Kamerdebat over het initiatiefwetsvoorstel Voldoende betaalbare woningen.
Aag says
Sinds Rutte is alles om zeep geholpen. Privatisering in plaats van een zorgzame overheid.
Ik ken niemand in mijn omgeving die vertrouwen heeft in zijn aanpak en toch zit hij er elke keer weer.
Net zoals dhr Blok die alles waar hij verantwoordelijk voor is tot één grote chaos en ellende weet te “hervormen”
per says
Een gedecentraliseerd land is geen land het is een samenraapsel ven wetgevingen en procedures . Decentralisatie moet onmiddellijk worden stopgezet en de staat moet zich weer opstellen als een sturende factor .
WP Melsen says
Dat ben ik helemaal met u eens. De decentralisatie naar gemeente toe is de grootste fout die de overheid gemaakt. Het tast de rechtsgelijkheid aan, die bestaat gewoon niet meer. Wat in de ene gemeente wel gedaan, gebeurd in de andere niet. Ondersteuning voor kwetsbare burgers is afhankelijk geworden van de gemeente waar ze in wonen, van hun postcode. Een hele slechte zaak, het WMO functioneert niet meer, de jeugdzorg is een ramp geworden en zo kan ik nog wel even doorgaan.