Foto: Google Maps
De asielcrisis duurt voort en het tekort aan opvangplekken blijft stijgen. Gemeenten reageren verschillend op de kabinetsoproep om plekken voor asielopvang te creëren. Bloemendaal geeft hier bijvoorbeeld gehoor aan en stelt woonruimte voor asielzoekers beschikbaar. Beverwijk wacht de Spreidingswet af. De verantwoordelijk wethouders van beide gemeenten lichten toe waarom.
De karakteristieke Sint-Antonius van Paduakerk en bijbehorende pastorie in het lommerrijke Aerdenhout, onderdeel van de gemeente Bloemendaal, liggen er vredig bij. Binnenkort krijgen beide gebouwen een nieuwe bestemming. Het Centraal Orgaan Asielzoekers (COA) maakt de leegstaande pastorie dan geschikt voor de bewoning van maximaal 30 minderjarige asielzoekers (AMV’ers) en hun begeleiders. In de eveneens lege kerk, in 1921 gebouwd als noodvoorziening, worden straks naar verwachting activiteiten voor de jongeren georganiseerd. De precieze invulling is nog niet bekend.
Spreidingswet
Het opvangvraagstuk lijkt intussen een steeds groter wig te drijven tussen gemeenten die wel extra asielzoekers opvangen en gemeenten die dit weigeren te doen of een afwachtende houding aannemen. De Spreidingswet van – inmiddels demissionair – staatssecretaris Van der Burg zou er voor zorgen dat de lasten evenredig over alle gemeenten worden verdeeld. Het wetsvoorstel stuitte eerder echter op veel bezwaar, waardoor het nog niet aangenomen is door de Tweede Kamer.
Nu het kabinet op het onderwerp asielopvang is gevallen zal de behandeling hiervan naar verwachting controversieel worden verklaard. Dat betekent dat de huidige situatie met een groot tekort aan opvangplekken voortduurt totdat er een nieuw kabinet aantreedt.
Voor de troepen uit
De negen colleges van burgemeester en wethouders in de regio Kennemerland wilden de Spreidingswet überhaupt niet afwachten en werden het eind maart eens over het Regionaal Plan Opvang Asielzoekers. Daarin staat onder meer het besluit om 2108 asielzoekers op te vangen, de taakstelling waar de regio voor staat. In het plan geven de gemeenten aan nu al verantwoordelijkheid te willen nemen, maar tegelijkertijd ook zelf sturing te willen houden.
De uitwerking heeft naar nu blijkt niet in alle deelnemende gemeenten geleid tot daadwerkelijk extra asielopvang op korte termijn. Inmiddels maakt Zandvoort geen deel meer uit van het plan en is het nu de taakstelling voor acht gemeenten om 2043 asielzoekers op te vangen. Verder komt de gemeenteraad van Beverwijk met aanvullende eisen, waarvan de belangrijkste is dat de Spreidingswet eerst in werking moet treden voordat verdere voorbereidingen voor opvang worden getroffen. ‘
Je wilt met de regio de gezamenlijkheid koesteren, maar het is een democratisch proces,’ zegt wethouder Ali Bal van Beverwijk. Het besluit van de gemeenteraad – genomen voor de val van het kabinet – is nog vers. Hij heeft zijn collega-gemeenten nog niet uitgebreid over het besluit van de Beverwijkse raad kunnen spreken, dat naar nu lijkt niet in de geest is van het regionaal plan. Bal: ‘Ik zou goed kunnen begrijpen als ze het jammer vinden, de nood is hoog.’
Beverwijk houdt toch de boot af
Beverwijk voelt net als andere gemeenten in Kennemerland de grote druk op de asielketen. Voor het college was dit de reden om deze problematiek meer regionaal aan te vliegen, met onder meer als voordeel dat je taakstellingen kunt uitwisselen. ‘Samen alle groepen bedienen,’ zegt Bal. Beverwijk zou volgens de regionale verdeelsleutel dan 160 mensen opvangen. Van de drie door de gemeente aangewezen plekken achtte het COA na een schouw echter alleen een leeg perceel op de Westerhoutweg geschikt, dan wel voor zo’n 200 mensen.
De gemeenteraad bepaalde echter dat er maximaal 100 mensen per locatie mogen wonen, waardoor voor 60 mensen in dit geval geen geschikte plek is. Daarnaast heeft deze locatie een maatschappelijke bestemming, dus is er ook een aanpassing van het bestemmingplan nodig.
Op de vraag of dit locatieaanbod dan geen wassen neus is – de Spreidingswet is ver weg en een bestemmingswijziging duurt al gauw een paar jaar – antwoordt wethouder Bal dat ‘we ons wel voorbereiden, maar verder afwachten’. ‘Straks blijkt dat wanneer de wet alsnog in werking treedt, we vanuit de provincie extra plekken toegewezen krijgen. Beverwijk wil niet voor de troepen uitlopen.’
‘Kant-en-klare’ locaties
In Bloemendaal is een andere afweging gemaakt. ‘Je kunt niet opnieuw mensen op straat laten slapen,’ zegt verantwoordelijk wethouder Nico Heijink stellig. ‘Toen er begin dit jaar een oproep van de staatssecretaris kwam om voor 1 juli opvangplekken beschikbaar te stellen hebben we als regio gezegd ‘we gaan het doen’. Het korte tijdsbestek beperkte de gemeente wel in de keuze voor locaties. ‘We zijn op zoek gegaan naar kant-en-klare locaties, want er zou geen tijd zijn voor een bestemmingsplanwijziging.’
Daarnaast is er een locatie gevonden op een braakliggend terrein langs de Westelijke Randweg in Overveen, dat is bestemd voor woningbouw. ‘De eigenaar van de grond is bereid zijn perceel voor een bepaalde periode beschikbaar te stellen aan het COA voor een tijdelijke woonvoorziening voor 60 asielzoekers. Als gemeente zijn wij er nu tussenuit, de – financiële – onderhandelingen voert het COA zelf met de grondeigenaar.’
‘Verzet verstomt vaak snel’
Heijink geeft daarbij wel aan dat als er meer tijd was geweest er ‘andere locaties denkbaar waren geweest’. Hij doelt mede op het verzet van omwonenden van de kerk en pastorie. ‘De minderjarige jongens worden door het COA continu begeleid. Dat is ook nodig, ze hebben heel wat meegemaakt op jonge leeftijd. Je stapt niet voor je lol in Tunesië in een bootje.’ Hij begrijpt de zorgen van omwonenden, maar weet na verschillende asielcrises dat de bezwaren snel verdwijnen als de mensen eenmaal gearriveerd zijn. ‘Toen wij in 2016 Syrische vluchtelingen opvingen was er in de buurt ook veel protest. Vanaf het moment dat ze aankwamen, werden deze mensen overstelpt met goede bedoelingen, matrassen, kinderfietsen noem maar op. Voordat je het weet zijn straks ook deze jonge vluchtelingen geïncorporeerd.’
Consequenties val kabinet
Voor Bloemendaal is de recente val van het kabinet en het vermoedelijk verdere uitstel van de Spreidingswet geen reden om terug te komen op de aangeboden opvanglocaties. Heijink: ‘Het besluit is al genomen en we willen onze maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen. Nu is het COA aan zet voor de realisatie. Ik zit er op te wachten.’
Ook voor Beverwijk verandert er niet veel in het standpunt, omdat sowieso al zou worden gewacht op de inwerkingtreding van de Spreidingswet. Wel zegt de wethouder nog: ‘Door de val van het kabinet is een lastige situatie ontstaan, omdat onduidelijk is of en wanneer de wet in werking treedt.’
Geef een reactie