Demissionair minister de Jonge van Binnenlandse Zaken doet een beroep op gemeenten om de aanstaande Tweede Kamerverkiezingen zo toegankelijk mogelijk te maken. ‘Met een deel van de knelpunten in toegankelijkheid kunnen gemeenten nog aan de slag op korte termijn.’ Dat gaat vooral om drempels en toegangsdeuren.
Voor meer dan 2 miljoen Nederlanders gaat stemmen niet vanzelf, zo schrijft De Jonge in een Kamerbrief over de organisatie en toegankelijkheid verkiezingen. Dat kan bijvoorbeeld lastig zijn door een lichamelijke of (licht) verstandelijke beperking, net als voor wie moeite heeft met lezen. Veel gemeenten pakken dat aan door bijvoorbeeld een stemmal beschikbaar te stellen voor kiezers met een visuele beperking of door te zorgen voor een tolk (op afstand) voor kiezers met een auditieve beperking.
Stemlokalen
Dat erkent de minister ook, maar als het gaat om het toegankelijk maken van de stemlokalen kan er nog een stap worden gezet. De Jonge: ‘Gemeenten zetten zich in voor de toegankelijkheid van de verkiezingen. In elk stemlokaal zijn hulpmiddelen aanwezig, zoals bijvoorbeeld een loep, een vergrote kandidatenlijst en een stemhokje met een verlaagd schrijfblad. Helaas lukt het gemeenten nog niet altijd om alle stemlokalen toegankelijk te maken.’
Nog teveel knelpunten
Uit een steekproef van maatschappelijk bureau Ongehinderd tijdens de provinciale staten- en waterschapsverkiezingen afgelopen maart bleek ook dat bijna 80 procent van de stemlokalen onvoldoende toegankelijk was. Volgens het bureau steeg het aantal niet toegankelijke stemlokalen zelfs in vergelijking met eerdere onderzoeken, van 63 procent in 2022 naar 79 procent dit jaar. Bij ruim de helft ging het om knelpunten bij de ingang van het lokaal, denk aan drempels, zware, smalle of dichte deuren. Ook bleek in veel gevallen dat de zelf aangebrachte hellingbanen niet veilig genoeg waren.
Op korte termijn aan de slag
Volgens De Jonge kunnen gemeenten met een deel van deze knelpunten nog aan de slag voor 22 november. Dat schrijft hij in een brief aan burgemeesters en gemeentesecretarissen. Zo wordt geopperd om bijvoorbeeld om standaard zware deuren van stemlokalen open te zetten en te letten op een veilige montage van hellingbanen. Ook stembureauleden hebben een belangrijke rol hierin: door alert te zijn en in de gaten te houden of kiezers hun weg naar en in het stemlokaal zonder belemmeringen kunnen vinden.
Experimentenwet en kleiner stembiljet
Hetzelfde geldt overigens ook voor de Europees Parlementsverkiezing van juni 2024, ook voor deze verkiezing moeten er stappen worden gezet om ze toegankelijker te maken, aldus de minister. De verwachting is dat er eind dit jaar een voorstel voor een experimentenwet bij de Tweede Kamer ligt. Dit maakt het mogelijk dat álle kiezers die daarom vragen hulp kunnen krijgen in het stemhokje van een stembureaulid dat daartoe speciaal getraind is. Bij de Europees Parlementsverkiezing wordt in 4 kleine gemeenten geëxperimenteerd met het gebruik van een kleiner stembiljet.
Toegankelijke acties
Veel gemeenten zetten al speciale acties in om de toegankelijkheid te vergroten. In Alkmaar wordt bijvoorbeeld samengewerkt met stichting Prokkel. In bepaalde stemlokalen krijgen mensen met een licht verstandelijke beperking de kans om mee te helpen tijden de verkiezingen. Ook de gemeente Zuidplas zich in voor inclusieve verkiezingen. ‘Meer dan ooit wordt er ingezet op inclusiviteit. Van een prokkelduo tot aan een soundbox en van een proefstemming tot een stemmal,’ zo schrijft de gemeente. Op 16 november is er een proefstemming, zodat inwoners kunnen oefenen met het stemmen.
Meldpunt
IederIn, het netwerk voor mensen met beperking of een chronische ziekte, opende weer een meldpunt voor zowel positieve als negatieve ervaringen. Een melding kan gaan over alles dat bij toegankelijk stemmen komt kijken. Van de toegankelijkheid van het stembureau of stembiljet tot de bejegening op het bureau en de toegankelijkheid van de partijprogramma’s van politieke partijen.
Geef een reactie