Bijna alle stemmen geteld, meeste stemmen voor PVV

Bijna 98 procent van de stemmen is geteld. Een prognose op basis daarvan laat zien de PVV de grootste partij wordt, met vooralsnog 37 zetels. De opkomst voor de Tweede Kamerverkiezingen valt iets lager uit dan de voorgaande keren.

GroenLinks-PvdA staat op 25 zetels en VVD op 24. Nieuwkomer Nieuw Sociaal Contract zou met 20 mensen in de Tweede Kamer komen.

Opkomst

Op basis van de getelde stemmen is de opkomst 77,7 procent. In 2021 was het 78,7 procent. Toen duurden de verkiezingen door corona 3 dagen. In 2017 bracht 81,6 procent van de kiesgerechtigden hun stem uit.

In Rotterdam was de opkomst woensdag het laagste met 64,3 procent. De PVV kreeg er de meeste stemmen. ‘Als democraat past het mij om de winnaar te feliciteren, dat is toch de heer Wilders geworden. Hij heeft blijkbaar een behoorlijk deel, bijna een derde, van de kiezers aangesproken. Dat is niet zomaar iets, daar past een felicitatie bij.’ Dat zei burgemeester Ahmed Aboutaleb bij de verkiezingsavond van RTL Nieuws.

Hoogste opkomst

Schiermonnikoog noteerde een opkomst van ruim 117 procent en voert daarmee de lijst aan van gemeenten met de hoogste opkomst. Dat komt omdat veel toeristen een stem hebben uitgebracht op het eiland. Ook op Ameland en Vlieland stemden meer mensen dan er kiesgerechtigden waren, met dank aan vakantiegangers.

In het Noord-Hollandse Medemblik is de opkomst het meest gedaald. Ongeveer 66 procent van de kiesgerechtigden maakte de gang naar het stembureau. Twee jaar geleden deed 81,5 procent dit. Ook in Castricum daalde de opkomst relatief sterk, van 93,2 procent naar 86,2 procent.

Lagere opkomst

Het opkomstpercentage lijkt in Arnhem lager uit te vallen dan bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2021. De gemeente meldt dat de opkomst om 21.00 uur 68 procent was, gemeten over 45 van de 82 stembureaus. In 2021 was de opkomst 73,6 procent. Arnhem probeerde met een pakket maatregelen om meer mensen naar de stembureaus te krijgen. ‘Het was een feest om alle Arnhemmers op de stembureaus te mogen ontvangen,’ aldus de gemeente.

Almere heeft in vergelijking met de landelijke opkomst nog een weg te gaan, zegt een woordvoerder van de gemeente nadat de opkomst in de stad is gedaald. Ruim 67 procent van de kiesgerechtigden stemde gisteren, tegen 71,5 procent in 2021. De gemeente nam net als in Arnhem maatregelen om mensen te laten stemmen. Zo waren er volgens burgemeester Hein van der Loo ‘meer stembureaus dan ooit’ en kregen 18-jarigen die voor het eerst mochten stemmen een ansichtkaart van de burgemeester. ‘Nu is in Almere twee derde van alle kiezers naar de stembus gegaan. Elke stem telt,’ aldus de woordvoerder.

Wethouders Amsterdam geschokt

Twee Amsterdamse wethouders van GroenLinks-PvdA hebben in interviews met AT5 flink uitgehaald richting de PVV. Rutger Groot Wassink zegt ‘geschokt te zijn en spreekt van een overwinning van ‘extreemrechts’ en vindt dat de partij ‘fascistoïde tendensen heeft’. Zijn collega-wethouder Marjolein Moorman noemt de verkiezingszege ‘afschuwelijk’. ‘Als ik zie hoe hij mensen in onze samenleving beledigt. Hij is er zelfs voor veroordeeld, tot drie keer toe.’

Fouten bij tellen door vermoeidheid

In de Gelderse gemeente West Betuwe zijn meerdere fouten gemaakt bij het tellen van de stemmen, waardoor de uitslag net voor 12.00 uur donderdagmiddag is doorgegeven. Volgens de woordvoerder kwam dat onder meer door vermoeidheid bij vrijwilligers, bij een stembureau werd om die reden om 00.00 uur gestopt met tellen.

‘Bij acht van de 34 stembureaus was een onverklaarbaar verschil en dan moet er opnieuw worden geteld,’ zegt een woordvoerder van de gemeente. Op meerdere locaties sprongen ambtenaren bij, omdat de vrijwilligers het niet meer aankonden. De gemeente vroeg vorige week aan de Kiesraad om de stemmen op donderdag te kunnen tellen. Dat kon toen niet, maar de gemeente blijft staan achter de oproep. ‘Vrijwilligers trekken het gewoon niet.’

Centraal of decentraal

Gemeenten konden kiezen voor centraal of decentraal stemmen tellen. Bij een decentrale stemopneming tellen de stembureaus alle stemmen op lijst- en kandidaatsniveau in het stemlokaal. Bij een centrale stemopneming tellen de stembureaus alleen de stemmen op lijstniveau. De volgende dag telt het gemeentelijk stembureau op kandidaatsniveau en vergelijkt de totalen op lijstniveau met de tellingen van de stembureaus. In Amsterdam gebeurt dat bijvoorbeeld in de RAI en in Leiden in de Hooglandse kerk.

Ook deze verkiezingen wordt er centraal geteld. Gisteren zijn de stemmen op partijniveau geteld. Vandaag worden de stemmen op partij- en kandidaatniveau centraal geteld in de Hooglandse kerk.#verkiezingen2023 pic.twitter.com/WW6BDkekGI
— Gemeente Leiden (@GemeenteLeiden) November 23, 2023