Onlangs organiseerde ik een wintergesprek, waarbij mensen die elkaar niet kennen in gesprek gaan over ervaringen van ongemak, oneerlijkheid of onvrede. Een wintergesprek kan een bottom-up aanvulling zijn op het burgerberaad. Gemeenten zouden een rol kunnen spelen bij het faciliteren ervan.
Voor zo’n gesprek nodig je mensen uit die je niet kent. Dat klinkt spannend én dat is het ook voor veel mensen. Na oproepjes in buurt-apps, op publicatieborden en in een nieuwsbrief, kreeg ik vaak terug dat het een ‘heel interessant en goed initiatief is, maar dat het ook wel spannend is om met vreemden in gesprek te gaan’. Toch was dat voor 5 mensen geen enkele belemmering om wel in te gaan op de uitnodiging.
Wat is een wintergesprek?
In een wintergesprek ga je één uur het gesprek aan met maximaal 5 mensen die je nog niet kent. Binnen dit uur brengt eerst iedere deelnemer een ervaring in waar een gevoel van ongemak, oneerlijkheid of onvrede in tot uitdrukking komt. Een ervaring is een persoonlijk verhaal en kan daarom ook van alles zijn.
Bij ‘mijn’ wintergesprek bijvoorbeeld ‘angst voor een dreigende oorlog’, ‘ongemak door de vele veranderingen in de samenleving’, ‘vereenzaming’, ‘bewustwording, door enkele sterfgevallen in de familie, van de eindigheid van het leven’ en ‘frustratie over de bereikbaarheid van de gemeente’.
Pas nadat iedere deelnemer ongestoord de eigen ervaring heeft ingebracht, kan worden gereageerd. Dan ontstaat een gesprek waarin deelnemers worden gehoord, verhalen gedeeld en deelnemers handvatten krijgen aangereikt om met hun ‘ervaring’ verder te gaan. Door verhalen uit te wisselen ontdekken de gesprekspartners welke idealen ze delen. Hierdoor ontstaat verbinding.
Waar komt het vandaan?
Het idee van een wintergesprek komt van het ‘Ministerie van de Toekomst’, een beweging van denkers, makers en verbinders die bottom-up participatie stimuleert en faciliteert. De gebruikte gesprekstechniek is ‘bubble-hopping’, met mensen die je niet kent. Dat kunnen personen zijn met een andere achtergrond, kennis, mening, geloof of overtuiging dan de jouwe. Uitgangspunten zijn oprecht luisteren naar elkaar, wederzijds begrip tonen en spreken uit eigen ervaring.
Rol gemeente
Een wintergesprek kan worden gezien als aanvulling op het burgerberaad. Daar zijn inwoners weliswaar aan het woord, maar wordt het initiatief toch top-down vanuit de gemeente geïnitieerd én gaat het over een specifiek onderwerp. Bij het wintergesprek ligt het initiatief bij de individuele inwoner én gaat het meer om wat er persoonlijk leeft bij de inwoners.
De gemeente zou een rol kunnen spelen bij het faciliteren van het wintergesprek door bijvoorbeeld een draaiboek te publiceren, door ruimte beschikbaar te stellen en door de ‘resultaten’ op te halen en te koppelen aan die uit andere wintergesprekken.
Wie pakt de handschoen op en start een wintergesprek, al kunnen we zo’n gesprek gezien de tijd van het jaar nu beter ‘Lentegesprek’ noemen?
De auteur schreef het boek ‘Organisaties in transitie’, verzorgt lezingen over de transitie en geluk, en was 8 jaar fractievoorzitter voor GroenLinks in Ede. Ook is Eric Leltz voorzitter van Stichting Sparkling Plastic.
Geef een reactie