Als gemeentebode ben je de spil in de organisatie rondom vergaderingen, huwelijksvoltrekkingen, ontvangsten, catering en huishoudelijke zorg en bied je vaak ook een luisterend oor. Daarvoor moet je stevig in je schoenen staan. Anneke Gros ontwierp 11 jaar geleden namens Segment Opleidingen een training voor bodes, die nog steeds actueel is. De eerstvolgende is dit najaar.
Het idee voor deze training is ontstaan toen Anneke Gros als zzp-trainer werkte voor Segment. Er bestond destijds niets voor bodes om hun kennis bij te spijkeren.
Hoe heb je de training vormgegeven?
‘Om een goed beeld te krijgen van het werk van de bode heb ik samen met mijn collega Fabia Hooykaas uitgebreide gesprekken gevoerd met een heel ervaren bode uit de gemeente Leusden. Zelf zat hij tegen zijn pensioen aan en had altijd met veel plezier als bode gewerkt. Hij beschikte over een schat aan kennis, dus hebben wij hem helemaal uitgevraagd. Daar is de tweedaagse cursus uit ontstaan, waar we in 2013 mee zijn begonnen. We geven de cursus gemiddeld 2 tot 3 keer per jaar en er is nog altijd enthousiasme voor, zowel van nieuwe bodes als van degenen die al een tijdje meedraaien. Ook zij-instromers haken aan zoals een voormalig verpleegkundige en een horecamedewerker.’
Bodes spelen een belangrijke maar onzichtbare rol. Krijgen zij genoeg waardering?
‘Dat wisselt eigenlijk per gemeente. Als een burgemeester de bode bijvoorbeeld heel erg waardeert sijpelt dat door in de organisatie. Aan de andere kant zijn er gemeenten die bodes wegbezuinigen. En alles ertussenin. Het ligt ook aan hoe de bodes dit zelf ervaren. De een beleeft het heel anders dan de ander. Dat varieert van bodes die zich heel geliefd voelen tot degenen die het idee hebben dat ze het afvoerputje van de gemeente zijn.’
Waarom is er in de training ook aandacht voor de geschiedenis van het vak?
‘Daarmee wil ik de cursisten laten zien dat het niet alleen een heel oud ambacht is, maar ook een eervol beroep. Ik draag hiermee uit dat ze trots mogen zijn op hun vak. Zo gingen bodes vroeger met de zogenoemde ‘bodebus’ op stap. Dat was een – meestal – zilveren rol, waarin belangrijke documenten en poststukken vervoerd konden worden. De bodebus werd gedragen op het lichaam en was voorzien van een schildje met daarop het wapen van de instantie die de bode vertegenwoordigde.’
‘Dit gebruik dateert al uit de 18e eeuw. Bodes moesten wel kunnen lezen en schrijven, iets wat in die tijd niet vanzelfsprekend was. Ze genoten dan ook aanzien, zeker als ze met de bodebus op pad waren. Ze mochten dan bijvoorbeeld gratis mee met de trekschuit of kregen een maaltijd aangeboden in de lokale herberg. Nu wordt de bodebus niet meer gebruikt, alleen soms ceremonieel bij een huwelijksvoltrekking. In Ede staan er een paar in het lokale museum, sommige andere gemeenten tonen de bus in een vitrine in het gemeentehuis.’
Op welke werkzaamheden zoomt de cursus nog meer in?
Het werk van de bode verschilt per gemeente en loopt uiteen van de post rondbrengen net als vroeger tot de livestream klaarzetten in de raadszaal. Maar de bode wordt ook gevraagd in te springen bij burgerzaken als er sprake is van agressie bij inwoners. En bij veel huwelijksvoltrekkingen speelt hij of zij ook een rol, bijvoorbeeld in het klaarleggen van de pennen om te tekenen. In sommige kleine gemeenten doen ze ook wel eens zelf de catering, maken bijvoorbeeld soep voor de lunch, omdat ze dit leuk vinden om te doen.’
‘Er zijn ook gemeenten waar de gasten of medewerkers tijdens vergaderingen nog koffie en thee krijgen ingeschonken van de bode. Daarmee oefenen we in de training. Die is sowieso heel praktisch ingericht. Wat is de etiquette, hoe houd je het dienblad netjes vast, van welke kant schenk je de koffie in, zulke vaardigheden komen aan bod. Maar bijvoorbeeld ook hoe je een checklist voorbereidt voor een huwelijk.’
Is dat voldoende om steviger in je schoenen te staan als bode?
‘Kennis over de lokale overheid komt ook aan bod. Ik leg uit hoe Nederland wordt bestuurd en wat de positie van gemeenten daarin is. Ook laat ik ze zien hoe ze hun communicatieve vaardigheden kunnen verbeteren. Je moet ervoor zorgen dat je als bode aanhaakt, dat je in de loop zit, je rol daarin pakken. Ook trainen we op weerbaarheid. Sommige bodes zeggen overal ja op – ze zijn heel servicegericht – ook als ze ergens eigenlijk geen tijd voor hebben. Leren om af en toe nee te zeggen is dan ook belangrijk, anders lopen ze zichzelf op een gegeven moment voorbij.’
Interesse? Meld je hier aan!
Geef een reactie