Ruim 40 procent van de Nederlanders vindt dat de overheid onvoldoende naar inwoners luistert. En bijna 60 procent is van mening dat politici onvoldoende opkomen voor mensen zoals zij. Daardoor is het vertrouwen in de politiek laag. Dat komt naar voren uit onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP).
Het SCP voert een Continu Onderzoek Burgerperspectieven uit en komt vandaag met de conclusies uit bericht 2 van 2024. In de winter van 2023/2024 is de stemming in het land overwegend somber, net als in de (na)zomer van 2023. Over de economie en de eigen financiën zijn mensen minder pessimistisch.
Onvoldoende
De grootste groep Nederlanders (58 procent) vindt het (duidelijk) de verkeerde kant opgaan met het land. Zorgen over immigratie staan sinds de zomer van 2022 bovenaan de lijst met maatschappelijke problemen. Veel mensen vinden het aantal asielzoekers in Nederland te hoog en maken zich zorgen over de opvang van vluchtelingen. Ook de politiek en inkomen horen tot de meest genoemde maatschappelijke problemen, net als het tekort aan betaalbare woningen en de manier van samenleven.
Luisteren
Veel mensen vinden dat politici beter zouden moeten luisteren. Dat geldt ook voor lokale politici, de gemeente en gemeenteraad. Inwoners lijken volgens het onderzoek te verlangen naar ‘een aandachtige politiek die in nauw contact staat met de bevolking’. Het merendeel wil dat volksvertegenwoordigers zich op de hoogte houden van wat kiezers willen (71 procent). Maar ook dat ze opkomen voor het algemeen belang en hun gezonde verstand gebruiken (74 procent). Driekwart wil dat politici het publieke debat voeden met kennis en inzichten.
Gehoord
Als volksvertegenwoordigers bij het nemen van besluiten het publieke debat hebben gevolgd en daarbij verschillende perspectieven hebben afgewogen, voelen inwoners zich vaker gehoord. Voorwaarde is wel dat de politici duidelijk maken dat zij hebben geluisterd. En dat ze de informatie die ze ophalen meenemen in hun uiteindelijke afweging.
Referendum
Ook oordelen mensen positiever over de responsiviteit als er een refendum werd gehouden. Inwoners zijn meer tevreden over de mate waarin ze gehoord zijn als het gemaakte beleid in lijn is met wat ze belangrijk vinden. Maar ook als ze niet de uitkomst krijgen die ze willen, voelen ze zich beter gehoord als ze zien dat politici het publieke debat hebben gevolgd of een referendum uitschreven.
Wat wordt verstaan onder luisteren? Doen wat de 10% schreeuwers wil? Of luisteren naar klachten over onveilige situaties door nalatig onderhoud (of soortgelijke dingen)? Zo moet ik jaarlijks melden dat er forse doornstruiken tot 2 meter over een 3 meter breed fietspad groeien. En na een melding hangen die er nog zeker een maand. Net waar ze zin in hebben. Dus nee, ze luisteren hier zeker niet en meldingen nemen ze ook nog eens niet serieus.
In 2015 is het boekje “Waarom gemeenten niet naar burgers luisteren” reeds uitgekomen. Dat heb ik samen met Paulus Blom geschreven. Niet alleen de constatering die dit onderzoek van het SCP ook laat zien, maar ook suggesties hoe dit beter zou kunnen, Dat laatste onderbouwd met voorbeelden uit binnen- en buitenland die als best practice kunnen dienen.
Gezien het feit dat dit onderzoek van het Planbureau bijna 10 jaar later laat zien dat er nauwelijks iets is verbeterd, is het best verwonderlijk dat dit compacte, goed leesbare en zeer praktische boekje geen bestseller is geworden……
word eens tijd dat voor de eigen inwoners gezorgt word inplaats dat ze der zakken vullen via de coa
Burgers eisen vaak inspraak op bijna letterlijk ALLES en als aan hun individuele eis niet wordt voldaan voelt men zich ‘niet gehoord’. Dat klinkt onredelijk van mijn kant, maar na 25 jaar bij de overheid werkzaam te zijn geweest is dit veel meer mijn ervaring dan de echte burgerinitiatieven die genegeerd worden. De meeste burgers laten zich niet horen.
Vaak zijn burgers ook schizofreen – men eist actie van de overheid tegen een buurman maar klaagt als het de buurman is die actie eist, ‘waar de overheid zich mee bemoeit’. Ook wordt het oude dogma in stelling gebracht dat ‘er veel te veel ambtenaren zijn’, maar ziet men er geen probleem in om kort na middernacht de gemeente te mailen met de eis om ‘onmiddellijk naar de geluidsoverlast te komen luisteren’. Tsja.