Beeld: © Ministerie van Financiën Valerie Kuijpers
De VNG is ’teleurgesteld’ in de door het kabinet gepresenteerde Miljoenennota. Er is te weinig geld beschikbaar om de ambities waar te maken. Ook de gemeente Den Haag is niet te spreken over de plannen die het kabinet op Prinsjesdag aangekondigde, onder meer voor woningbouw, sport en cultuur. GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans noemt het kabinet-Schoof een ‘omgekeerde Robin Hood’.
De VNG stelt ’teleurgesteld te zijn’ in een eerste reactie op de Miljoenennota. Volgende week volgt de uitgebreide analyse in een ledenbrief. Afgelopen weken riep de gemeentekoepel het kabinet via een campagne op om te zorgen voor voldoende geld om verschraling van voorzieningen voor inwoners te voorkomen. ‘Het is daarom teleurstellend dat we in de Miljoenennota nog weinig van een oplossing voor gemeenten terugzien’.
Lichtpuntje
De VNG ziet wel ‘een lichtpuntje’. Vooruitlopend op een andere financiering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) wordt vanaf 2026 een bedrag van 75 miljoen euro, oplopend tot 300 miljoen euro in 2029 gereserveerd en overgeheveld naar het Gemeentefonds. ‘Daar heeft de VNG al langere tijd op aangedrongen, dus we zijn positief dat hieraan gehoor wordt gegeven’.
Geen woorden, maar daden
De gemeentekoepel roept, na het kabinet in reactie op het regeerprogramma, nu ook de Tweede Kamer op het niet alleen bij woorden te laten, maar vooral concrete daden te leveren. ‘Zodat gemeenten voldoende middelen hebben om samen met het kabinet de uitdagingen op onder andere bestaanszekerheid en wonen aan te gaan. Gemeenten willen er in ieder geval alles aan doen,’ aldus de VNG.
Oneerlijker
Het kabinet-Schoof maakt Nederland ‘oneerlijker’ en de troonrede bevestigt dat alleen maar, zegt GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans in een eerste reactie op X. ‘Een omgekeerde Robin Hood. In de troonrede viel meermaals het woord bestaanszekerheid. Maar wat zien we? Geen hoger minimumloon. Bezuinigingen op het onderwijs. Gemeenten worden gedwongen tot het sluiten van buurthuizen, zwembaden en bibliotheken.’
Gewone mensen
Volgens wethouder en loco-burgemeester van de gemeente Den Haag, Robert van Asten, betalen gewone mensen de rekening van de plannen. Dat zegt hij namens het college. ‘De prijs van een avondje uit, sporten en het kopen van een voorleesboek voor je kind of je kleinkind wordt door de aangekondigde btw-verhoging voor veel mensen onbetaalbaar.’
Het kabinet wil de btw op boeken, cultuur en sport verhogen van 9 procent naar 21 procent. Tegelijk bezuinigt de coalitie ongeveer 110 miljoen euro op het openbaar vervoer in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. Die bezuiniging raakt volgens Van Asten ‘de mensen die dagelijks naar hun werk willen reizen keihard. We willen snel met het kabinet om tafel over hoe we deze grote problemen kunnen oplossen.’
Verkeerde keuze
Van Asten stelt: ‘We moeten buurten bouwen, met goed ov, onderwijs, gezonde natuur, goede zorg, sport en cultuur. Het is een verkeerde keuze van dit kabinet om juist op deze zaken te korten.’ Den Haag is ook kritisch over plannen voor woningbouw. ‘Het plan van het Rijk om niet vooraf maar achteraf bij te dragen aan de woningbouw kan leiden tot grote vertragingen. Dit kunnen we in tijden van woningnood niet erbij hebben.’
Minder geld naar woningbouw
Het terugdringen van woningnood is volgens het kabinet topprioriteit. Maar volgend jaar gaat niet 1 miljard, maar zo’n 317 miljoen euro extra naar woningbouw. Dat staat in de begroting van het ministerie van Volkshuisvesting. Coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB hebben afgesproken om tot en met 2029 in totaal 5 miljard euro te investeren in nieuwe woningen. Naar verwachting wordt dat totaalbedrag wel gehaald, maar niet zo snel als gepland. Zo’n 700 miljoen euro wordt volgens een woordvoerder pas in 2030 uitgegeven.
Van de 317 miljoen euro die volgend jaar is begroot, gaat 180 miljoen naar grootschalige woningbouwgebieden zoals het stationsgebied van Nijmegen en het Suikerterrein in Groningen. Het kabinet wil meer plekken in Nederland aanwijzen waar duizenden nieuwe woningen kunnen komen. Zo’n 100 miljoen euro gaat jaarlijks naar de woningbouwimpuls om projecten te helpen die anders niet van de grond komen.
Realisatiestimulans
Vanaf 2026 besteedt het kabinet ook jaarlijks honderden miljoenen aan de zogeheten ‘realisatiestimulans’, waarbij gemeenten per gerealiseerde woning een vast bedrag krijgen. Dat geld moet gaan naar sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen. Volgens het regeerprogramma vervangt het geld deels andere potjes waar gemeenten al geld uit kregen.
En weer een domper voor de mislukte kabouter uit Brussel. De VNG heeft vast wel ergens een burgemeester baantje voor hem.