Raadsleden zijn vaak enthousiast over het werk, maar de functie is niet voor iedereen weggelegd. Vooral ouders met jonge kinderen hebben moeite met de tijd die het raadswerk kost. Een uit het lood geslagen werk-privébalans blijkt dé reden om voortijdig te stoppen.
Dit beeld rijst op uit onderzoek door de lokale rekenkamer van Zwolle. Het voortijdige vertrek van 9 afgevaardigden sinds de verkiezingen van 2022, bijna een kwart van de Zwolse raad, was aanleiding om de achtergronden onder de loep te nemen. De lokale conclusies lijken sterk op de resultaten van recent landelijk onderzoek naar de beweegredenen van raadsleden om te stoppen. Voor die studie werden raadsgriffiers bevraagd.
Hoge rapportcijfers
De Zwolse rekenkamer ging te rade bij zittende én opgestapte raadsleden in de Overijsselse gemeente. De onderzoekers vroegen onder andere hoe raadsleden het werk waarderen. Daaruit komt gemiddeld een 7,5 als rapportcijfer. ‘Opvallend is dat raadsleden die voortijdig zijn gestopt, gemiddeld een hoger rapportcijfer voor het raadswerk geven (8,1) dan raadsleden die niet voortijdig stopten (7,4).’ Maar er is ook een keerzijde: het werk slurpt tijd. ‘Het is de leukste hondenbaan die er is,’ aldus een deelnemer aan het onderzoek.
Positieve kanten die worden genoemd, zijn bijvoorbeeld ‘het is leerzaam’, ‘je levert een maatschappelijke bijdrage en doet eervol werk’, ‘goede sfeer en teamgevoel in de samenwerking met collega’s’, en ‘de werkzaamheden zijn uitdagend en afwisselend’. De onderzoekers merken hierbij op: ‘Veel van de raadsleden hebben deze functie aangenomen omdat ze iets willen betekenen voor Zwolle en haar inwoners. Deze verwachting is grotendeels uitgekomen.’
Gezinsleven
Van raadsleden was al bekend dat ze gemiddeld bijna 20 uur per week bezig zijn met hun taken als volksvertegenwoordiger, vaak naast een reguliere baan. Dit blijkt niet voor iedereen weggelegd. Zo zijn ouders van jonge kinderen ondervertegenwoordigd in de Zwolse raad, maar juist oververtegenwoordigd onder de raadsleden die vertrekken. Van de 8 voortijdige opstappers die meewerkten aan het onderzoek hadden er 7 thuiswonende kinderen.
‘Zonder kind is het druk maar houd je het wel vol,’ zegt een van de respondenten. ‘Mijn werk was flexibel, maar toen er kinderen kwamen, nam het allemaal te veel van me.’ De ondervraagde raadsleden benadrukken dat de steun van het thuisfront onmisbaar is bij het werk. Ongeveer de helft ging (iets) minder werken in de reguliere baan, om voldoende tijd te hebben voor het raadswerk.
Vergaderdag
Naar aanleiding van het onderzoek gaan de Zwolse raad en ambtenaren bekijken hoe de resultaten en aanbevelingen een vertaling moeten krijgen. De lokale rekenkamer doet verschillende suggesties, zoals het verplaatsen van vergaderingen naar het eind van de week, zodat er voor raadsleden minder druk ligt op het weekend om stukken te lezen voor de vergadering maandag.
Geef een reactie