November bleek de op één na warmste november maand ooit. En 2024 wordt het warmste jaar sinds de temperatuurmetingen. Het kabinet zit nog in de ontkenningsfase, maar gemeenten kunnen een ander geluid laten horen over het klimaatprobleem.
Het aanpakken van de klimaatuitdaging staat of valt bij het onderkennen dat er een klimaatprobleem is. Dan nog is er in Den Haag wel wat missiewerk te doen. De tijd dat gedacht werd dat het klimaatprobleem kan worden opgelost op de ingeslagen weg, vol zogenaamde onmisbare luxe als een tweede auto, een derde vliegvakantie en een vierde online bestelde ‘duurzame’ zomerjas, ligt achter ons.
Menselijke behoeften
Dat is doorgaan met dat wat ons in de problemen heeft gebracht. Daar helpt een boom planten aan de andere kant van de wereld helemaal niets aan. Nu ja, helemaal niets? We kopen er ons schuldgevoel mee af. Niet de behoeften van de mens horen echter centraal te staan, maar de grenzen van wat de aarde kan leveren aan energie én grondstoffen. Het gaat er dus niet om hoe duurzaam we in onze welvaart kunnen voorzien maar om welke welvaart mogelijk is bij een duurzaam gebruik van grondstoffen.
Dan zal de economie, ook de lokale, moeten worden aangepast zodat deze intrinsiek circulariteit stimuleert. Én zeg nu niet dat je lokaal niets kunt betekenen en dat we niet het braafste jongetje van de klas hoeven te zijn! Dat is weglopen voor verantwoordelijkheid, een gemeentebestuur onwaardig. Alle beetjes helpen, al is de weg nog zo bochtig én lang. Elke marathon begint met een eerste stap.
Centrale plaats in wijk
Zo kan er veel meer gestuurd worden op gezamenlijkheid. Deelauto’s kennen we al. Profiteer van de veranderende opvattingen die door het gebruik van deelauto’s acceptabel zijn gemaakt. Zorg bijvoorbeeld voor een goed toegankelijke centrale plaats in de wijk. Stel daar ladders, kruiwagens en gereedschappen voor huis en tuin beschikbaar. Maar denk ook aan het minder laaghangend fruit als een wasplaats met wasmachines.
Natuurlijk vraagt dat een andere manier van leven. In plaats van met de wasmand een paar meter (trap) lopen naar de machine, moet je nu naar de gemeenschappelijk ruimte. Maar dat iets lastig is, is nog geen reden om het niet te doen. Zie het als een uitdaging om een andere manier van leven van je bewoners aantrekkelijk te maken. Denk aan een strijkservice en het halen en brengen van de was.
En als er toch een centrale plek is, kan daar ook een reparatiewinkel worden ingericht en een aflever- en ophaaldienst voor pakketten worden opgezet. Aanvullend kunnen de pakketjes met een bakfiets aan huis worden gebracht. Het zijn maar wat ideeën, experimenteer daarmee zodat het verder kan worden uitgewerkt.
Langetermijndenken
De zoektocht naar een centrale plek begint in het wijkgebouw, ware het niet dat deze vaak zijn wegbezuinigd. In plaats van politiek bedrijven met de blik op kortetermijnoplossingen, is langetermijndenken gewenst waarbij soms door de zure appel heen moet worden gebeten om tot een duurzame uitkomst te komen. Als er nog geen centrale plek is, zoek de plekken dan in bestaande gebouwen als scholen, verpleeghuizen of kantoren.
Op deze wijze wordt sociaal kapitaal gebruikt om maatschappelijke waarde te creëren. En natuurlijk voelt dat soms als een stap terug in gemak. Maar, we hebben als inwoners veel rechten. Daar staan plichten tegenover. Plichten ten opzichte van zij die geen stem hebben zoals andere levensvormen op aarde. Maar ook plichten ten opzichte van toekomstige generaties.
De auteur schreef het boek ‘Organisaties in transitie’, verzorgt lezingen over de transitie en geluk, en was 8 jaar fractievoorzitter voor GroenLinks in Ede. Ook is Eric Leltz voorzitter van Stichting Sparkling Plastic.
Geef een reactie