Niet alle gemeenten rapporteren helder en toegankelijk over hun maatschappelijk vastgoed in de gemeentebegroting. Haarlemmermeer doet dat wel en viel daarmee in de prijzen voor de meest transparante begroting. Een net verschenen handreiking van het Bouwstenen-netwerk moet leiden tot een betere financiële verslaglegging van het maatschappelijk vastgoed door gemeenten.
De prijsuitreiking vond plaats tijdens de jaarlijkse Maatschappelijk Vastgoeddag eind november. Haarlemmermeer is er volgens de jury in geslaagd transparant te rapporteren over de financiële impact van het eigen maatschappelijk vastgoed. Dat vastgoed maakt 28 procent uit van het totale bezit, en bestaat onder meer uit scholen, sporthallen en clubhuizen, en onderkomens voor culturele instellingen.
Vrijwillige transparantie
Grote bedrijven zijn vanaf 2024 wettelijk verplicht te rapporteren over hun duurzaamheidsbeleid, maar die verplichting geldt nog niet voor gemeenten. Toch laten steeds meer gemeenten, zoals Haarlemmermeer, zien dat transparantie geen kwestie van regelgeving hoeft te zijn, maar een bewuste keuze is. ‘Inzicht geven betekent ook dat je als gesprekspartner beter kunt aansluiten op beleidskaders,’ zegt Frank Voigt, clustermanager grond- en vastgoedzaken, die de prijs in ontvangst nam namens de gemeente.
‘Overzichtelijk en helder’
De begroting van Haarlemmermeer werd geprezen om de overzichtelijke presentatie van kosten en baten, gecombineerd met een heldere toelichting op hoe het maatschappelijk vastgoed bijdraagt aan beleidsdoelen zoals duurzaamheid en sociale voorzieningen.
De jury, bestaande uit experts van Eshuis Accountants, de gemeente Amsterdam en de gemeenteraad van Houten, noemde Haarlemmermeer een ‘voorbeeld voor andere gemeenten’ en ‘een inspirerend antwoord op de groeiende vraag naar verantwoording’.
Openheid neemt toe
De prijs voor transparantie in maatschappelijk vastgoed, in 2021 in het leven geroepen door Bouwstenen voor Sociaal en gesteund door de VNG, ging eerder naar Almere, Den Haag en Deventer. Met winnaar Haarlemmermeer wordt onderstreept dat openheid over maatschappelijk vastgoed steeds meer terrein wint binnen gemeenteland.
‘Open rapportage over maatschappelijk vastgoed geeft inzicht in keuzes en versterkt het vertrouwen van inwoners en stakeholders,’ aldus David van Hooff in zijn rol van voorzitter van de landelijke Commissie Begroting en Verantwoording (BBV). ‘Het laat zien dat gemeenten verantwoordelijkheid nemen, zonder dat regelgeving hen daartoe verplicht.’
Zicht op vastgoed
Tijdens de Maatschappelijk Vastgoeddag heeft het Bouwstenen-netwerk ook een nieuwe handreiking gepubliceerd. Deze is speciaal bedoeld om burgers, de raad en het Rijk meer inzicht te bieden in het vastgoed dat gemeenten hebben voor onderwijs, sport, welzijn, cultuur, vluchtelingenopvang en de eigen dienstverlening.
Een gemiddelde gemeente heeft zo’n 150 panden in bezit voor uiteenlopende maatschappelijke doelen. Er gaat veel geld in om, maar dat is in de gemeentebegroting vaak niet goed terug te vinden. Het vastgoed staat in meerdere programma’s, in Haarlemmermeer bijvoorbeeld in 9 van de 12. ‘Dat is voor de buitenwacht niet te volgen,’ aldus clustermanager vastgoedzaken Voigt.
Handreiking biedt houvast
De handreiking helpt informatie over doel, kwaliteit, kosten en opbrengsten van het vastgoed in de gemeentebegroting bijeen te brengen in 3 tabellen plus een korte toelichting. Door hetzelfde format te gebruiken kunnen gemeenten de voortgang van het verduurzamen monitoren en hun vastgoedactiviteiten beter met elkaar vergelijken.
De handreiking is opgesteld in samenwerking met gemeenten en accountants onder leiding van Bouwstenen voor Sociaal en ondersteund door Bouwstenen-partner Baker Tilly. Het hulpmiddel zal het nieuwe beoordelingskader vormen voor de prijs ‘beste begroting 2026’.
Geef een reactie