Gemeenten geven sinds 2005 anderhalf tot twee keer zo veel uit aan bijzondere bijstand en minimabeleid dan het budget dat zij daarvoor van het Rijk ontvangen.
Dat verschil liep in 2015 op tot een half miljard, zo blijkt uit onderzoek van Divosa. Alle gemeenten samen kregen de afgelopen jaren zo’n 400 miljoen per jaar aan budget. De uitgaven van de gemeenten zijn echter veel hoger; gemiddeld zo’n 700 miljoen per jaar, met in 2015 een uitschieter naar 910 miljoen.Vooral de uitgaven aan beschermingsbewind voor mensen met schulden en aan de huisvesting van vluchtelingen met een verblijfstatus stijgen snel.
Divosa vindt dat het Rijk de bijzondere bijstand gebruikt als ‘duizenddingendoekje om de gevolgen van bezuiningingen voor minima op te dweilen’. Volgens voorzitter René Paas kan dat alleen als het Rijk daar voldoende budget voor beschikbaar stelt.
Groeiende kostenposten
Gemeenten wijzen twee oorzaken aan voor huidige en recente stijgingen in de uitgaven aan de bijzondere bijstand. Deze trends zullen de komende jaren doorzetten. De kosten voor bewindvoering zijn de afgelopen jaren enorm gestegen doordat rechters steeds meer mensen met schulden een bewindvoerder toewijzen.De uitgaven stijgen door de huisvestingskosten voor de groeiende groep vluchtelingen met een verblijfstatus.
Open-eind-regeling
Bijzondere bijstand is bedoeld voor mensen met een laag inkomen die noodzakelijke kosten niet zelf kunnen dragen. Voor de komende jaren verwachten gemeenten alleen maar meer kosten. Veel kosten vloeien voort uit keuzes van het Rijk en zijn wettelijke taken. Dat maakt het een open-eind-regeling waar gemeenten nauwelijks grip op hebben.
2016 iets beter
Op papier lijkt het budget voor bijzondere bijstand in 2016 hoger. Toch rekenen gemeenten zich niet rijk. Door de berekeningswijze leidt een hoger ‘fictief budget’ tot lagere budgetten voor andere gemeentelijke taken. En bovendien is het fictief budget nog steeds te laag om de oplopende kosten te betalen.
Volgens Divosa is het goed dat de bijzondere bijstand er is maar zo kan het niet langer. “Voor wettelijke taken hoort het rijk te zorgen voor voldoende budget”, aldus Paas. “Gemeenten hebben geen geldboom waarmee we de financiële problemen van het rijk kunnen financieren.”
Geef een reactie