Het is voor gemeenten elke vier jaar weer een uitdaging: jongeren naar de stembus lokken voor de gemeenteraadsverkiezingen. Ondanks het opkomstbevorderende gebruik van social media blijft het lastig om jongeren te laten stemmen voor de raad. Hoe pakken gemeenten het dit jaar aan?
Veel gemeenten proberen voor jongeren de drempel om te gaan stemmen te verlagen door het plaatsen van (eventueel mobiele of pop-up) stembureaus op locaties waar veel jeugd te vinden is, zoals jongerencentra en mbo-scholen. De politieke partijen die meedoen aan de verkiezingen hebben steeds vaker jonge raadsleden op de lijst staan om te kunnen ‘levelen’ met de doelgroep en ze aan te spreken in campagnes.
Debatten
Verschillende partijen organiseren in aanloop naar de verkiezingen op 21 maart debatten voor jonge inwoners waarbij (kandidaat-)raadsleden met jongeren en elkaar in debat gaan over onderwerpen die leven onder de doelgroep. Zoals in Arnhem, Rotterdam, Ede en Utrechtse Heuvelrug, en Neder-Betuwe. In onder meer Rotterdam zijn er in januari en februari extra edities van de programma’s Gast van de Raad en Raadslid in de klas/op locatie. Raadsleden ontvangen jongeren op het stadhuis of komen bijvoorbeeld naar scholen.
Vijf voorbeelden
Maar sommige gemeenten gaan verder dan dat, vijf originele voorbeelden:
- Escaperoom
De gemeente Druten plaatst twee ‘escaperooms’ in het gemeentehuis om ‘jongeren op een leuke manier te laten kennismaken met de gemeente en samen met de politieke partijen aandacht te vragen voor de gemeenteraadsverkiezingen’, aldus burgemeester Luciën van Riswijk. In de Escaperoom Election day moeten teams ontsnappen uit de kelders van het gemeentehuis en hackers te slim af zijn zodat de verkiezingen door kunnen gaan. Om te zorgen dat de juiste doelgroep erop af komt moeten in een team minstens twee Drutenaren tussen de 16 en 26 zitten. Ook bij de bouw van de escaperooms riep de gemeente de hulp van jonge inwoners in. - Vlogwedstrijd
De gemeente Alphen aan den Rijn speelt in op de populariteit van vloggen en organiseert een vlogwedstrijd. De gemeente roept inwoners tussen de 18 en 25 jaar op om in een vlog te vertellen waarom ze het belangrijk vinden te gaan stemmen. De vlogs mogen geen politieke voorkeur bevatten en worden gebruikt in de campagne in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen. De inzendingen worden onder meer beoordeeld door burgemeester Liesbeth Spies. De winnaar van de vlogwedstrijd krijgt een cadeaubon van 150 euro. - Verkiezingsfestival en lied
Onder de noemer ‘Heel Steenbergen Stemt!’ probeert de gemeente met verschillende activiteiten jongeren naar de stembus te bewegen. Op 17 maart wordt een gratis toegankelijk verkiezingsfestival georganiseerd op de Markt in Steenbergen, waarbij volgens de gemeente ‘muziek en politiek hand in hand gaan’. Jongeren die voor het eerst mogen gaan stemmen, ongeveer duizend in totaal, krijgen een speciale uitnodiging waaraan artiesten uit de gemeente ‘hun enthousiaste medewerking verlenen’. Het campagnelied van het Groot Steenbergs Verkiezingskoor trok al landelijke aandacht. De meningen erover zijn verdeeld en de vraag is of het jongeren aanspreekt, maar het valt wel op en er wordt over gepraat. - Pubquiz en app
In de gemeente Dalfsen wordt in het kader van de verkiezingen voor de jongeren een pubquiz in een grand café georganiseerd. Ook introduceert de gemeente binnenkort een verkiezingsapp. Via de app is allerlei informatie te vinden over de (kandidaat-)raadsleden, standpunten van de politieke partijen, informatie over de stembureaus en een activiteitenkalender. - Campagneaftrap met fotosjabloon op mbo-school
Burgemeester Bas Eenhoorn van Amstelveen trapte de campagne ‘Jouw stem heeft toekomst’ af op MBO College Amstelland met studenten van de school, en ging met hen in gesprek over stemrecht. Studenten kunnen met een campagnesjabloon, dat een week lang op de school staat, op de foto. De bedoeling is om de foto’s te delen op social media met de hashtag #kiesjeraad. Om dat te stimuleren wordt onder de inzendingen een bioscooppakket verloot. Op de school wordt dit jaar ook voor het eerst een stembureau ingericht.
Los van de interesse vraag, is een bijkomende vraag, of wij ze wel moeten lokken naar een stemlokaal op een vaste locatie waar zij met een papieren biljet en een rood stempotlood hun stem uit kunnen brengen. Waarom niet op een wijze die past bij hun belevings- en handelingswereld bijvoorbeeld met een StemApp. De bende van 5 (gemeenten Almelo, Emmen, Hollands Kroon, Lingerwaard en Molenwaard) ontwikkelen i.s.m. ICTU een StemApp op basis van open source en op de blockchain gerelateerd aan de hoogste beveiliginseisen en privacy wens.
Kortom een middel wat beter aansluit bij de leefwereld van jongeren en andere groepen uit onze bevolking en prima kan bestaan naast de analoge wijze van stemmen in een stemlokaal.
Als het vorige kabinet wat meer daadkracht en lef had getoond, dan had deze er nu al kunnen zijn.