Eind vorige week kwamen de bonden en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) tot een cao-akkoord. Niet alle ambtenaren staan bij de afspraken te juichen, zo blijkt. Is het resultaat echt zo beroerd? FNV verdedigt de uitkomst ‘naar eer en geweten’.
Eerst een paar korte feiten: de cao geldt voor circa 160.000 werknemers, van vuilnisman tot de ambtelijke top. De deal met de werkgevers bestaat hoofdzakelijk uit een loonsverhoging van 6,25 procent in vier stappen, vanaf oktober tot en met 2020. Per 1 oktober stijgen de lonen met 3,25 procent, naast een eenmalige uitkering van 750 euro. Volgend jaar komen daar nog eens drie verhogingen, steeds met 1 procent, bovenop: op 1 januari, 1 juli, en weer op 1 oktober.
Trotse bond onder vuur
‘Actievoeren loont,’ meldde een fiere FNV. Het eerdere bod van de VNG lag ongeveer 1 procent lager. Maar de werkgevers hadden al voor het heropenen van de onderhandelingen gezegd dat er met hen te praten viel over een grotere plus. Het geboekte resultaat komt de bonden nu op scherpe kritiek te staan, onder meer van lezers op deze site.
‘Een akkoord van niks,’ laat Hans als commentaar achter. ‘Ik dacht dat op zijn minst de inflatie gecompenseerd zou worden? Gebeurt volgens mij niet. Laat staan dat de koopkracht verbetert. En ze pakken gewoon weer negen maanden van je af door het per oktober in te laten gaan.’ Hij krijgt hierin bijval, en dezelfde teneur klinkt door op sociale media, waar ambtenaren zich uitspreken.
Principeakkoord Cao Gemeenten | VNG. Pas per 1 okt en nog geen prijscompensatie… https://t.co/Tk8meMqRgP
— edwin dovern (@edwindovern) June 28, 2019
Werkelijke cao-loonstijging
Het is onder meer het ‘uitsmeren’ van de salarisstijging over de tijd, waarop de kritiek zich richt. ‘Is er iemand die kan uitrekenen wat de loonstijging over twee jaar nu werkelijk in procenten is. De truc is om het in zoveel mogelijk partjes te knippen. Maar ik weet niet meer wat de werkelijke verhoging is,’ reageert Nico, een andere lezer. Het gevoel bestaat daarbij dat de eenmalige 750 euro in ieder geval niet gelijkstaat aan een stijging van 3,25 procent over de eerste negen maanden.
En het gevoel bedriegt nauwelijks, want alleen de medewerkers in lagere schalen tot zo’n 2600 euro bruto per maand komen met de eenmalige uitkering op een salarisstijging van 3,25 procent op jaarbasis of iets hoger zelfs. Prachtig, maar het gemiddelde salaris, uitgedrukt in fulltime, ligt rond de 3700. Hoe meer je verdient, hoe minder gewicht de 750 euro procentueel in de schaal legt. Het is een nivellerende manier van indexeren, waar de bonden een voorkeur voor hebben: ‘centen voor procenten’ is de uitdrukking ervoor.
Gemiddeld: 2,5 procent
Zo betekent de eenmalige uitkering voor de gemiddelde medewerker met een maandsalaris van 3700 bruto een stijging van 2,25 procent over de eerste drie kwartalen. De loonstijging over heel 2019 bedraagt dan 2,5 procent, net beneden de inflatie van naar verwachting 2,7 procent. FNV bevestigt dit desgevraagd tegenover Gemeente.nu. Maar dit soort inzichten delen de bonden niet uit zichzelf, wat weleens de grootste steen des aanstoots zou kunnen zijn.
Of het heel dramatisch is, daarover kun je twisten. Uiteindelijk krijgt iedereen die 3,25 procent namelijk wel gewoon in oktober, en die blijft dan ook terugkeren op de maandelijkse loonstrook. Joke uit Rotterdam doorziet het precies in haar reactie onder het nieuwsbericht: ‘De loonsverhoging van 6,25 procent is pas vanaf 1 oktober 2020 volledig. Het is altijd weer een kwestie van hoe presenteer je de cijfers.’ Of het glas half vol is of half leeg, kan dus sterk afhangen van hoe je ernaar kijkt.
Ook relevant: hoe verhoudt de loonstijging van 6,25 procent over twee jaar, waar het akkoord uiteindelijk toe leidt, zich tot andere cao’s? Dit is ongeveer het gemiddelde momenteel. Echter, het is de FNV zelf die inzette op 5 procent per jaar én daar nog steeds voor gaat bij onderhandelingen.
‘Maximale eruit gesleept’
Daarmee schept de bond natuurlijk verwachtingen; is de lat niet te hoog gelegd? ‘Het is ambitieus ja, we hebben nog nooit zo’n hoge looneis gesteld,’ zegt Bert de Haas van FNV Overheid. ‘Ook deze onderhandelingen zijn we met die eis begonnen. Maar we hebben het maximale eruit gesleept, dat kan ik naar eer en geweten zeggen. Onderaan de streep hebben we bij een inflatie van 2,7 procent dit jaar geen koopkrachtverlies, maar een verbetering, ook al is die klein.’ Hij houdt daarbij vast aan de 3,25 procent, en benadrukt het belang van grotere loonstijgingen die beklijven, al gaan ze wat later in.
De ‘zure reacties’ zijn volgens De Haas niet representatief en afkomstig van mensen die ‘onvoldoende op de hoogte zijn van de reële kaders’. De loonsverhoging volgend jaar bijvoorbeeld kón niet anders dan stapsgewijs plaatsvinden. ‘Anders waren de werkgevers nooit akkoord gegaan met 3 procent. Zij zien grote problemen voor volgend jaar, en voor een deel is daar ook reden toe. Naast de tekorten op de begrotingen speelt bijvoorbeeld dat de pensioenpremie omhooggaat, die voor 70 procent bij de werkgever ligt.’ Ook gelet op het landelijke gemiddelde is het akkoord ‘absoluut niet slecht’, aldus De Haas.
Publieke verontwaardiging
Tegelijkertijd worden er naar verluidt wel cao’s afgesproken die richting de gewenste 5 procent stijging op jaarbasis gaan. Sommige critici van de gemeentelijke arbeidsvoorwaarden waren daarmee mogelijk tevreden geweest. Maar dat had een keerzijde kunnen hebben: de publieke opinie. Want terecht of niet, loonsverhogingen bij de overheid liggen vaak al onder een vergrootglas. Dat is helemaal het geval in tijden dat gemeenten kampen met financiële tekorten en moeten bezuinigen in het sociaal domein. Zo klinkt over het voorliggende akkoord al verontwaardiging.
Cao Gemeenten. In twee jaar tijd stijgen de lonen met 6,25%.
Het zijn de ambtenaren die tarieven #pgb #wmo #jw voor informele zorgverleners verlagen van van €20 per uur naar €10,96 per uur (het minimumloon. Dat is bijna de helft omlaag! #PGBtarieven https://t.co/GZh5mlXCRH— Hans van der Knijff (@hansvderknijff) June 29, 2019
De VNG riep eerder op hieraan niet voorbij te gaan. ‘Iedereen is ervan doordrongen dat we honderden miljoenen tekortkomen. Houd daarmee rekening,’ zei hoofdonderhandelaar Roel Cazemier tegen Gemeente.nu. De Haas hekelde toen het feit dat deze relatie werd gelegd in de onderhandelingen. ‘Dit kán niet waar zijn,’ reageerde hij. ‘Er moet extra geld naar de jeugdzorg, zeker, maar dat geld moet komen van het Rijk, niet de medewerkers.’ Achteraf komt de nuance: enig begrip is toch wel op z’n plaats.
Hete aardappels
Niet alleen de loonsverhoging is overigens mikpunt van kritiek. Dat sommige hete aardappels doorgeschoven zijn, valt ook niet overal goed, vooral niet bij de groep die had gehoopt te profiteren. Zo bevat het akkoord geen concrete afspraken over minder werken voor oudere werknemers, onderdeel van het voor de bonden belangrijke ‘vitaliteitsbeleid’. Hier kwam men niet uit met de VNG, die mordicus tegen zo’n deeltijd-vut is. Dat stelt teleur, aldus deze twitteraar.
Jammer, geen ‘generatie pact’ of concrete senioren regeling. @CNVOverheid Cao-akkoord voor gemeenteambtenaren: 6,25 procent loon erbij – CNV Overheid #cao #seniorenregeling https://t.co/c5asypyxqf
— Paul de Jong (@de_jong_paul) 29 juni 2019
Pluimen voor de witte rook
In hoeverre de online reacties het gevoel bij de achterban weerspiegelen, zal moeten blijken wanneer de leden zich officieel uitspreken. ‘Zeker als ik uitleg hoe dit tot stand is gekomen, ontmoet ik veel begrip,’ zegt De Haas, die het akkoord de komende tijd in het land gaat toelichten. Critici zijn wellicht eerder geneigd in deze fase een podium te zoeken dan de voorstanders, dat zou zomaar kunnen.
Eerlijk is eerlijk, positieve reacties op het akkoord komen voor, ook online. Zo reageert een gemeenteambtenaar op Nu.nl die juist blij is met de cao-afspraken. Ze schrijft er weinig op vooruit te zijn gegaan in de elf jaar dat ze bij haar werkgever zit, en al jaren geen kerstpakket meer te hebben ontvangen. Dat de nadruk vooral ligt op soberheid, terwijl gemeenteambtenaren hard werken. Over de nieuwe cao is ze prima te spreken: ‘We hebben hem mijn inziens echt verdiend,’ zo sluit ze haar bericht af. En ook op Twitter worden lofprijzingen geuit.
Mooi onderhandelingsresultaat van de vakbonden @FNVOverheid ??. Na bijna 8 maanden eindelijk een doorbraak, goed dat de @VNGemeenten eindelijk haar verantwoordelijkheid neemt. #koopkrachtstijging #waardering #cao https://t.co/jGLT8ad0ne
— Samir Ahraui (@samirahraui) June 28, 2019
Het bericht van donderdagmiddag is geüpdatet met o.a. de reactie van Bert de Haas en de berekening voor de gemiddeld verdienende gemeentemedewerker.
Lawaaipapagaai says
BEN TEVREDEN vergeet dat de ADV uren zijn waar je voor hebt gewerkt en geen salaris over krijgt.
Maak je die uren niet tijdig op dan ben je ze kwijt en heb je voor niets gewerkt.
HD says
Há Ben Tevreden,
Over die vakantiedagen: ik heb 4 weken + 2 dagen die ik in IKB uitbetaald krijg. Dus helaas, die vlieger gaat niet voor iedereen op.
Sluit mij bij de reactie van Michel aan.
hans says
Het is frustrerend dat je rond juni-juli het liefst had gezien dat het per 1 januari geregeld had moeten zijn, vervolgens frustrerend dat je moet wachten tot 23 oktober (payday).
Lida Flantua says
Voor mij geen loonsverhoging dit jaar dus, de verhoging gaat in op 1-10-2019 en ik mag met pensioen ( 66 jaar en 4 maand) op 27 september. dat is 4 dagen voordat de verhoging in gaat.
dus het grootste deel van 2019 is voor mij voorbij gegaan zonder CAO
Hans says
Kan niet laten te reageren op degene die voor o.a. mijn belangen zou moeren opkomen, meneer de Haas. Hoe haalt hij het in zijn hoofd zo arrogant te reageren: “De ‘zure reacties’ zijn volgens De Haas niet representatief en afkomstig van mensen die ‘onvoldoende op de hoogte zijn van de reële kaders” wouw, dat is lef hebben! Ik ben heel goed op de boogte van deze kaders. De Haas is toch de typische bestuurder die volgens hem zelf als enige weet wat wel en niet mogelijk is. Als dat dan zo is, waarom dan zo hoog van de toren blazen? Waarom dan die grote mond enkele maanden terug over hoger loon dat nu echt eens moest leiden tot serieus meer koopkracht om vervolgens met dit resultaat aan te komen? Geeft mij de indruk dat meneer de Haas ook geen kei is in het inschatten van reële kaders. Wie is hij dan om critici zuur te noemen? Wie is hij dan om te vertellen dat dit resultaat zo goed is?
Zoals eerder gezegd: ik vind dit resultaat mager. Dat dit het maximale is, dat man. Maar zeg dat dan en doe niet net alsof het geweldig is en jij, als mijn vertegenwoordiger de enige bent die dat snapt.
Pieter Hofstede says
Enkel het verlies aan koopkracht is gecompenseerd. Het is een schande, zeker als je de stijgingen bij andere overheidsinstellingen ziet. De gemeente moest weer een aantrekkelijke werkgever worden werd gezegd. Nou dan mag er nog wel wat bij. Een gezonde en marktconforme CAO stijging zou zijn, 4% vanaf 1 januari 2019 en 4% vanaf 1 januari 2020. Bert de Haas weet het mooi te vertellen maar heeft zich wederom in de luren laten leggen. Over de laatste 10 jaar was de inflatie (bron CBS) meer dan 17% en de gemeente salarissen stegen in deze periode 10%. Dit jaar en volgend jaar lopen we in de pas mee , dat betekent ook dat de salarissen big steeds minimaal 7% te laag zijn. En de bond maar roepen dat de salarissen al jaren meestijgen, mijn vertrouwen is weg.
Peter says
Begrijp niet waarom de bonden het principe akkoord een goed resultaat vinden als je dit afzet tegen hun eigen inzet van 5% per jaar en het bereikte resultaat bij de cao onderhandelingen van de provincies. Juist Mark Rutte heeft de werkgevers aangesproken op het afsluiten van hogere loonafspraken dus ik zou zeggen “ bonden doe je werk opnieuw en nu goed!” Misschien schept dit ook een band met de resterende leden wiens aantal al jaren terugloopt. Hoe zou dit toch komen…? Ik weet er nog wel eentje en dat is dat de bonden nog van weinig toegevoegde waarde zijn gebleken in de afgelopen jaren.
Peter says
Het hangt er maar helemaal vanaf hoe je alles bekijkt. Bij de fsk’s tot schaal 6 krijg je met die 750 bruto er misschien 3,25% bij. Zit je daarboven, dan daalt het al snel naar 1,5%. Dus ternauwernood een inflatiecorrectie.
En ja @ Ben tevreden, je kunt wel zeggen dat je blij moet zijn met wat je krijgt. Maar in mijn ogen ben je geen 2e rangs werkkracht als ambtenaar. Dezelfde wetten gelden voor ons als in de private sector. Dus waarom ambtenaren blij moeten zijn met altijd aan het eind van de begroting meegenomen te worden, is belachelijk. Waarom we blij moeten zijn met “al die vrije dagen” is idem het geval.
De afgelopen jaren zijn de meeste voordelen van ambtenaar zijn t.o.v. de private sector wel zo’n beetje afgeroomd. Nu wordt eerstdaags ook het aantal verlofuren ‘genormaliseerd’. Uiteindelijk is alles gelijk getrokken dan met wat er in het bedrijfsleven geldt. Oh nee, wacht. Die lonen, nee die lopen in de afgelopen 15 jaar mooi braaf met “de nullijn” zwaar achter. Niet zeuren, want je bent als ambtenaar toch goed af geweest? Gezwam gewoon.
Ik vind het belachelijk dat je bij elke CAO als ambtenaar eerst mag kijken naar het begrotingstekort/-overschot om in te schatten of je er überhaupt wat bij krijgt. Mensen die dan ook nog koeren dat je loonsverhoging door onszelf uit de verbetering van de zorgsector gehaald worden, snappen ook niet hoe die besluiten door de politiek genomen worden en niet door ambtenaren.
Afijn, ik kan nog wel even doorgaan, maar ik lees een hoop ongenuanceerde en ongefundeerde reacties.
En dan ook van de FNV, die alles mooier labelt dan feitelijk het geval is.
Mij verbazen al die ontevreden reacties niet.
de vries says
Volkomen gelijk. Gelukkig kan ik nog ve generatiepact gebruik maken, een salarisverhoging 12,5% kan op die manier gerealiseerd worden.
Pipo says
Het is toch ook niet raar dat dit akkoord er uit rolt. De bonden hebben voor zich zelf weer een aardige duit onderhandeld. € 21,- per ambtenaar gaat naar de bonden vanuit de VNG. Dan gaan ze natuurlijk ook niet tot het gaatje in de onderhandeling omdat ze bang zijn dat de bijdrage omlaag gaat. Zie hieronder het artikel op binnenlands bestuur.
https://www.binnenlandsbestuur.nl/ambtenaar-en-carriere/nieuws/vakbonden-krijgen-miljoenensteun-van-vng.10106808.lynkx
Bosma says
Even een paar knuppels in het hoenderhok:
– steeds meer ambtenaren bij de gemeente zijn vrouw en werken in deeltijd. Dat gegeven tempert de drang om de tanden te laten zien bij onderhandelingen behoorlijk. Het zijn bijbaantjes geworden.
– de lokale overheid heeft aantrekkingdkracht op mensen ‘die wat voor de wereld en de mensheid willem betekenen’. Deze mensen zien hun werk als een soort veredeld vrijwilligerswerk. Geen haar op te tanden.
– zolang je de lagere periodieken zit is de CAO verhoging niet het enige waar je afhankelijk van bent. Tot je aan het einde zit van de schaal…maar dan is te laat.
Wie geld wil verdienen mijdt de overheid. Dat werkt twee kanten op.
Robbert says
Vanaf oktober, dat kan dus echt niet, verder halen we net inflatie correctie. Gaat overigens niet op als je in een huurwoning zit.
Die eenmalige 700 begrijp ik niet, gewoon in laten gaan per 1 jan. Denk dat de bonden maar eens beter hun best moeten doen.
Marinus says
Vraagje. Ik werk zelf bij de Gemeente en was benieuwd wanneer die 750 euro wordt uitbetaald. Mvg.
Gonny says
Niet te geloven zoveel geklaagd met zo’n salarisstijging. Weer eens tevreden met wat je hebt of zoek lekker een andere baan.
De Vries says
Dat is dus ook precies wat een heleboel startende ambtenaren doen: wegwezen. Ze laten zich vervolgens tegen hogere tarieven als zzo-er of via detacheerders inhuren. Wat blijft zitten is de ‘rest of the best’ met een zienderogen achteruit hollende kwaliteit als gevolg. Het is zoals de Amerikanen zeggen if you peanuts you get monkeys.
Ivan says
Wat een domme reactie. “Als je het er niet mee eens bent, ga je maar weg”. Zo komen dus nooit verder. Als jij het niet eens bent net een beslissing van de politiek, verhuis jij toch ook niet gelijk naar het buitenland? Dit is gewoon een slechte deal, en daar mag je best kritiek op hebben.
Bas says
De veronderstelling 6.25 % loons verhoging te krijgen is onjuist. De eerste 9 maanden van 2019 komt er geen promille bij. Slechts een fooi van 750 e. Deze nivalerende maatregel heeft niets met loons verhoging te maken. In tegendeel.
Met de oproep van de heer Rutte in het achterhoofd is het nu de tijd om een reee salarisverhoging aan gemeentenambtenaren te geven. Ik heb zelfs een reactie van een gemeentesecretaris gelezen die dit cao resultaat niet aan zijn mensen kan uitleggen.
Ben Tevreden says
Ben niet ontevreden. Gemeenteambtenaren worden niet overbetaald, maar zijn ook zeker niet zielig. Als je echt ontevreden bent kun je eens overwegen uit te kijken naar een betere werkgever. Ben benieuwd hoeveel er over stappen….
Okke says
Zo is dat Ben, het is geen slecht akkoord. Ik zie mensen in de zorg en onderwijs die ik het meer gun. Ik werk ook deels in het HBO. De docenten met WO-achtergrond verdienen daar minder dan een beleidsmedewerker bij de gemeente. We zijn als gemeenteambtenaar echt niet zielig.
peter says
Ha en ik ken ambtenaren die zeker minder vakantie hebben als een docent. Die wel in de vakantietijd kinderopvang moeten regelen en verlof bij moeten kopen.
Ben Tevreden says
Ga je nu echt klagen over het aantal vrije dagen als ambtenaar? Dat meen je toch niet? Er zijn genoeg mensen die in het bedrijfsleven werken en nog geen 30 dagen per jaar hebben.
Michel says
En hoeveel dagen denk je dat een fulltime ambtenaar krijgt? Het gaat om tenminste 144 uur, dat zijn 20 vakantiedagen. In tegenstelling tot docenten, die de schoolvakanties aanhouden.
Laten we blij zijn met wat we krijgen volgens het cao-akkoord, maar heel geweldig is het natuurlijk allemaal niet. De loonstijging is matig en verder is er weinig klaargespeeld.
Jeroen says
Ik werk fulltime en heb 24 vakantiedagen. de rest moet ik bijkopen. Zielig ? nee, maar houd op met onzin verhalen dat ambtenaren meer vrije dagen hebben dan het bedrijfsleven. Dat is niet waar.
Ben Tevreden says
Doe niet zo zielig. 144 is het wettelijk verlof, daarnaast is er nog bovenwettelijk verlof. Als je fulltime werkt heb je ook ADV. Maar liefst 202 uur. En afhankelijk van de leeftijd ook nog leeftijdsverlof. Voor mij (40+) is dat boven de 360 uur. Ruim 9 weken verlof/ADV dus.
Mike says
ADV is afgeschaft. Wij hebben minimum wettelijk verlof (20 dagen), paar oudelullendagen en verder koop je het maar bij. Mijn man in bedrijfsleven heeft heel wat meer vakantiedagen.