Gemeenten en de Kiesraad zien het nut er niet van in, maar minister Ollongren van Binnenlandse Zaken blijft bij haar voorstel om in elke gemeente voortaan centraal de stemmen vast te stellen na verkiezingen. Het kabinet gaf vrijdag groen licht voor het bekritiseerde wetsvoorstel van de minister.
Gemeenten maakten afgelopen zomer duidelijk dat ze het voorstel niet zien zitten. De voordelen zouden voor de meerderheid niet opwegen tegen de nadelen. Ze vinden het centraal tellen belastend en bovendien riskant voor het verkiezingsproces. Er komt fysiek gesleep met stembiljetten bij kijken, wat ‘grote logistieke beveiligingsrisico’s’ met zich mee zou brengen. De Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken (NVVB) wilde het voorstel daarom niet steunen.
Verbetering procedure
Maar het ministerie blijft het van de zonnige kant bekijken, blijkt uit een vrijdag verspreid persbericht. ‘Het wetsvoorstel verbetert de procedure voor de vaststelling van de uitslag van verkiezingen. Er komt meer gelegenheid voor het corrigeren van telfouten, daarnaast wordt het telproces transparanter en beter controleerbaar,’ zo prijst het ministerie zichzelf.
Kiesraad: onbewezen
Deze voordelen noemt de minister al langer, maar de Kiesraad ontdekt daarvoor geen bewijs in een eigen onderzoek, waarover Ollongren onlangs is geïnformeerd. ‘De resultaten van dit eerste kwantitatieve onderzoek staven niet de stelling dat centraal tellen het telproces betrouwbaarder maakt dan de huidige telmethode in de stembureaus na sluiting van de stembureaus op de dag van stemming. Daarvoor zijn de effecten te marginaal of wijzen zelfs de andere richting uit.’
Twee smaken
Het echte wetsvoorstel wordt pas openbaar na indiening bij de Tweede Kamer. Maar in de laatste versie lijkt sprake te zijn van ten minste één verandering ten opzichte van de consultatieversie. Gemeenten kunnen ervoor kiezen om alle uitgebrachte stemmen per stembureau nog steeds ter plekke te tellen, aldus het persbericht. Op de centrale locatie, het gemeentelijk stembureau, worden de volgende dag de processen-verbaal gecontroleerd. Als er fouten opduiken, gebeurt het natellen ook centraal.
Lijsten en kandidaten apart
De andere, oorspronkelijke mogelijkheid is dat de normale stembureaus uitsluitend nog de stemmen op lijstniveau tellen. Het tellen op kandidaatniveau verplaatst dan volledig naar het gemeentelijk stembureau. Zo ging het ook in de experimenten tot nu toe hiermee. In beide gevallen vindt de vaststelling van de uitslag plaats op het gemeentelijk stembureau. Het lijkt erop dat de minister door toevoeging van de eerste optie deels aan de kritiek tegemoet probeert te komen.
Update: de NVVB toont zich opgelucht over de wijziging. De regeling is dus niet langer verplicht zoals in de eerste opzet, concludeert de vereniging. ‘Het stemt ons zeer tevreden dat het standpunt van de NVVB dat gemeenten een eigen keuze moeten kunnen maken om al dan niet gebruik te maken van centrale stemopneming is overgenomen.’
Geef een reactie