In de gemeente Eijsden-Margraten staat de Kunst-O-Maat. Het is een omgebouwde sigarettenautomaat met piepkleine kunstwerken van lokale kunstenaars. Beleidsmedewerker Maureen Bachaus vertelt over dit sympathieke initiatief.
Met de Kunst-O-Maat wil de gemeente Eijsden-Margraten kunst en cultuur op een toegankelijke manier dicht bij de inwoners brengen. Het object, dat in een lokale supermarkt hangt, herbergt een collectie van acht kleine, unieke kunstwerken. De deelnemende kunstenaars wonen of werken in de gemeente of gebruikten de omgeving als inspiratiebron. De kunstwerken vertellen dus als het ware verhalen over de streek.
In deze ronde doen acht kunstenaars mee met verschillende disciplines. Denk aan keramiek, fotografie, schilderkunst, sieraden, 3D-print en recycle art. Hierna komen weer andere kunstenaars aan bod. Zo is er altijd een gevarieerd aanbod en krijgen meerdere kunstenaars de kans mee te doen. Vijf vragen aan Maureen Bachaus, beleidsmedewerker kunst & cultuur bij de Limburgse gemeente.
Wat is het idee erachter?
Bachaus: ‘Het idee van kleine kunstwerken die verkocht kunnen worden via een automaat is op verschillende locaties in Nederland en in andere landen terug te vinden. Maar, de manier waarop het concept achter deze specifieke Kunst-O-Maat is vormgegeven, is specifiek verbonden met de gemeente Eijsden-Margraten en de omgeving. Het is een project dat voortvloeit uit ons programma Kunst en Cultuur.’
Is het een duur project?
‘De prijs voor een kunstwerk is symbolisch: voor twee munten van twee euro ben je de eigenaar. Welk werk dit is, blijft een verrassing tot je het openmaakt. Wat het project de gemeente kost? De kunstwerken kosten vier euro voor de koper, maar dat is natuurlijk niet de prijs die de kunstenaars hiervoor krijgen. Wij geloven in de ‘fair practice’ filosofie en proberen deze waar mogelijk toe te passen. De kunstenaar ontvangt daarom een reële vergoeding voor het maken van het kunstwerk. Om het project laagdrempelig te maken, betalen inwoners slechts een klein bedrag.’
Wat zou het op moeten leveren?
‘Het gaat ons echt om het versterken van het culturele netwerk in de gemeente en promotie van de streek. De kunstwerken zijn namelijk verbonden aan streekverhalen en speerpunten van de gemeente. Wat ons betreft is het een succes als de kunstwerken plus bijbehorende boodschap hun weg vinden in de samenleving. De start is veelbelovend.’
Waarom is dit ook een goed idee voor andere gemeenten?
‘Er zijn verschillende goede redenen om dit te doen. Om het draagvlak voor kunst en cultuur op een laagdrempelige wijze te vergroten bijvoorbeeld. Net als het onder de aandacht brengen van een verhaal of een boodschap op een andere manier dan gewoonlijk. Een andere goede reden is dat het de identiteit van de gemeente kan versterken. Het concept achter het project is in principe best gemakkelijk toe te passen in andere gemeenten.’
Nog een advies?
‘Onze tip? Vooral doen. En voor wie dit overweegt ook alvast een van onze leermomenten: dit concept gaat over het op een toegankelijke wijze aanbieden van kunst en cultuur aan een breed publiek. De juiste locatie van de automaat is dus van groot belang.’
Benieuwd naar de automaat en hoe deze precies werkt? In de onderstaande video onthult wethouder Gerry Jacobs de Kunst-O-Maat:
Geinig idee. Altijd leuk om te doen.
Maar nieuw is het niet. In Alkmaar hadden we in 1985 al een Artomatiek: zo’n nasiballen en kroketten automatiek waarin kleine kunstwerkjes te koop waren.
De Artomatiek stond bij de Wilhelminaschool op de Paardenmarkt en werd gedreven door de kunstenaars die de school hadden gekraakt.