Opinie Een eigen buurtfacts voor iedere gemeente

Iedere gemeente zal de beschikking krijgen over goede tools om data te genereren, te selecteren, te visualiseren en – belangrijker nog – te combineren.

– blog – Henk Doeleman

Nadat de eerste rook van de decentralisaties is opgetrokken blijken de uitdagingen rondom leefbaarheid, mobiliteit, economie en gezondheid zo groot dat ze vaak niet meer op zichzelf staand kunnen worden opgelost. Door het beschikbaar komen van ‘big data’ is er een sense of urgency ontstaan bij gemeenten. Nu wordt het mogelijk om verbanden te leggen tussen eigen relevante data met landelijk beschikbare open data.

Het probleem dat zich daarbij aandient is dat het gemeenten vaak ontbreekt aan inzicht in actuele en relevante stuurinformatie over onder meer de kwaliteit van jeugdzorg en de implementatie van de Participatiewet. Sociale wijkteams hebben een grote verantwoordelijkheid gekregen, maar de complexiteit die samenwerkingsverbanden met zich meebrengen resulteert in uitgestelde stuurinformatie. De vaak diffuse taakverdeling draagt niet bij aan het genereren van de zo noodzakelijke liefst data-gedreven beleidsondersteunende informatie.

Nieuwe tijden, nieuwe uitdagingen

Dit alles betekent dat professionals bij gemeenten met nieuwe uitdagingen te maken hebben:

• Hoe houden wij grip op de grote hoeveelheid open data?
• Hoe maken wij koppelingen tussen domeinen?
• Hoe zorgen wij voor uniforme en betrouwbare informatie waarop wij als gemeente kan sturen?
• Hoe realiseren wij ‘realtime’ monitoring van de processen en ontwikkelingen die gaande zijn?
• Hoe kunnen wij consistente en transparantie informatie genereren die mij kan helpen mijn beslissingen en acties op een adequate manier te verantwoorden?
• Hoe kunnen wij de prioriteiten in de beleidsagenda met behulp van beschikbare data operationaliseren en monitoren?
• Hoe kunnen wij de inspanning en data van externe partijen (bottom up) laten aanhaken?
• Hoe betrekken wij de burger in dit proces (burger als afnemer maar ook als leverancier van data)?
• Hoe borgen wij de privacy van burgers?

Mogelijkheden van nieuwe regelgeving
De Wet Openbaarheid Bestuur heeft als doel transparantie en democratische controle mogelijk te maken. Vorig jaar zijn de mogelijkheden uitgebreid met aanvullende regelgeving: Wet hergebruik overheidsinformatie (18 juli 2015). Deze wet heeft als doel de Wet Openbaarheid Bestuur aan te vullen door mogelijkheden te creëren om economische exploitatie van overheidsinformatie door private ondernemingen mogelijk te maken. Dit zal voorkomen dat met veel data weinig gebeurt en dat deze niet worden omgezet in nieuwe informatie.

In de toekomst zullen in toenemende mate softwarediensten worden aangeboden (bijvoorbeeld cloud services) die gemeenten voorziet van de voor hen relevante data en biedt daarnaast gereedschappen aan waarmee professionals in hun eigen domein effectief aan de slag kunnen. Een illustratie is www.communityindex.nl. Daarmee heeft straks iedere gemeente een eigen ‘Buurtfacts’ zoals RTL4 dat nu al heeft geïnitieerd in haar journaals.

Welke mogelijkheden bieden ‘big data’ voor gemeenten?
Door dergelijke tools in uw gemeente in te zetten is het mogelijk om data te genereren, te selecteren, te visualiseren en – belangrijker nog – te combineren. Door gegevens met elkaar te combineren en de resultaten hiervan te visualiseren, ontstaan nieuwe inzichten en nieuwe mogelijkheden om kansen te creëren en uitdagingen aan te gaan. Concreet bieden deze tools gemeenten:

• Brede en nieuwe inzichten in onder andere zorgkosten en zorgvragen van burgers.
• Geo-plotting van gegevens die uw organisatie ter beschikking heeft, gecombineerd met data van bijvoorbeeld het Centraal Bureau voor de Statistiek en andere bronnen.
• Monitoring op basis van data hetgeen bijdraagt aan een gestructureerde verantwoording van besluitvorming.
• Toepassing van relevante databronnen die, wanneer gecombineerd, nieuwe inzichten verschaffen. Onder andere met behulp van de zogenaamde ‘multi-criteria analyse’.
• Mogelijkheden om datastromen te ordenen en te combineren.
• Informatie voor het benchmarken van de eigen gemeente waarbij de lokale en de nationale context helder in kaart wordt gebracht.
• Een cruciale bijdrage aan een nieuwe manier van besluitvorming in het dagelijks bestuur van gemeenten. Voorbeelden zijn: hoe beheersen wij de kosten van thuishulp? Waar en hoe opereren sociale wijkteams en welke eerstelijns zorg wordt er verleend? Hoe krijgen wij grip op Multi problematiek? Waar opereren vrijwilligers en mantelzorgers en wat doet dit met mijn WMO uitgaven? Welke buurten zijn onveilig en welke dwarsverbanden zijn er te maken? Nog iets over statushouders?

Conclusie

Op het gebied van informatievoorziening staan wij aan de vooravond van een enorme sprong voorwaarts op het gebied van transparantie en toegankelijkheid van informatie. De gemeente Apeldoorn is nu al voornemens om op basis van ‘big data’ te voorspellen wie er binnen haar gemeente mogelijk het criminele pad op gaan. Daarbij houdt zij rekening met de Wet Bescherming Persoonsgegevens. De verwachting is dat alle gemeenten, zorginstellingen en andere maatschappelijke organisaties straks beschikken over hun eigen lokale ‘community-index’ met alle relevante informatie over de maatschappelijke effecten van haar handelen, ook in het sociaal domein.

Over de auteur: Dr Henk J Doeleman is partner bij Ront Management Consultants

Tagged With: big data, smart city, sturing Filed Under: Big data, Blog, Leiderschap, Smart city