Gemeenten krijgen geen financiële compensatie voor nieuwe taken bij de organisatie van verkiezingen. Dat blijkt uit het wetsvoorstel Programmatuur verkiezingsuitslagen dat minister Bruins Slot van Binnenlandse Zaken onlangs naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
Gemeentekoepel de VNG en de belangenbehartiger op het gebied van burgerzaken, de NVVB, verwachten nieuwe taken en bijkomende extra kosten van de wet. De VNG probeerde de compensatie-eis al te onderbouwen met een ‘uitvoeringstoets’ op het wetsvoorstel, maar dat leverde nog geen helder beeld van de kosten op.
‘In de uitvoeringstoets wordt geconcludeerd dat veel nog nader ingevuld moet worden in de aansluit- en gebruiksvoorschriften,’ schrijft Bruins Slot hierover in de toelichting bij het wetsvoorstel. ‘Daardoor kon bij de uitvoeringstoets geen concrete inschatting van de kosten worden gemaakt die het voorliggende wetsvoorstel voor gemeenten meebrengt, aldus de VNG.’
Bestaande taken
De minister erkent dat het voorstel verplichtingen voor gemeenten bevat. ‘Te denken valt aan controletaken, informatieplichten, het opvolgen van de aansluitvoorschriften, en het zo nodig onderbreken van het gebruik van de uitslagprogrammatuur.’ Maar voor een deel betreft dit bestaande taken waarvoor geen compensatie nodig is, aldus de minister: ‘Het formaliseren van deze taken in dit wetsvoorstel leidt niet tot extra handelingen of kosten.’
Daarnaast wijst Bruins Slot erop dat er nieuwe programmatuur voor de verkiezingen op komst is. Daardoor hoeven gemeenten ‘niet meer zelf de programmatuur te installeren en te beheren op een speciaal daarvoor ingericht netwerk’. Lokale overheden zullen hierdoor juist minder kosten maken rond de verkiezingen, zo pareert de minister de roep om extra geld.
In verhouding
Deze meevaller dankzij nieuwe ICT vormt de dekking binnen haar plannen: ‘Aangenomen wordt dat de lastenreductie als gevolg van de nieuwe programmatuur in verhouding staat tot de nieuwe taken die met dit wetsvoorstel worden opgelegd.’ Als de rekening onverhoopt tóch oploopt bij gemeenten, ‘dan zal hierover het gesprek nader gevoerd worden’.
Gemeenten lijken zo aan het kortste eind te trekken. Eerder al, tijdens de consultatie van de nieuwe wet, stelden ze dat financiële compensatie nodig is. Daarover zou van meet af aan gesproken moeten worden met de minister, maar die vindt dat gesprek dus niet nodig.
Rol Kiesraad
Bruins Slot komt gemeenten overigens wel op andere punten tegemoet in het wetsvoorstel. Zo wordt de aanwijzingsbevoegdheid die de Kiesraad als ‘verkiezingsautoriteit’ krijgt in de plannen, geclausuleerd. Hier had de lokale lobby op aangedrongen, omdat het overrulen van gemeenten de plaatselijke democratie doorkruist.
‘Uitgangspunt hierbij is dat de Kiesraad het instrument van de (dwingende) beheersaanwijzing alleen in uitzonderlijke situaties inzet waar de reguliere samenwerking en informele interventies onvoldoende resultaat opleveren in de aanpak van een gesignaleerd risico,’ zo licht de minister de beperking van de nieuwe bevoegdheid toe.
Geef een reactie