In de 5 gemeenten waar inwoners met een kleiner stembiljet konden stemmen zijn naar verhouding aanzienlijk meer ongeldige stemmen uitgebracht. Bij de proef was gemiddeld 0,74 procent van de stemmen niet geldig. In de rest van Nederland werd 0,18 procent van de stemmen voor het Europees Parlement ongeldig verklaard.
Volgens de Kiesraad is de afgelopen Europees Parlementsverkiezing voorspoedig verlopen en is de uitslag betrouwbaar. Opvallend was wel dat er meer ongeldige stemmen met de nieuwe biljetten waren. Het risico dat er meer ongeldige stemmen zouden komen, was nadrukkelijk meegenomen in de voorbereiding, zegt voorzitter Wim Kuijken van de Kiesraad. ‘Het is van belang om in de evaluatie goed te kijken naar de redenen van de ongeldigheid.’
Ongeldig
Het experiment werd gehouden in de gemeenten Alphen aan den Rijn, Boekel, Borne, Midden-Delfland en Tynaarlo. In Borne was 1 procent van de uitgebrachte stemmen ongeldig. Zowel in Alphen aan den Rijn als in Tynaarlo verklaarden de tellers 0,7 procent ongeldig. In Boekel ging het om 0,6 procent en in Midden-Delfland om 0,5 procent.
Kleiner
Het kleinere stembiljet is 40 bij 30 centimeter. Kiezers moesten op de bovenste helft een vakje rood inkleuren bij de partij van hun voorkeur en onderin een tweede vakje bij het nummer van hun kandidaat. Demissionair minister De Jonge van Binnenlandse Zaken gaf vorige week aan dat de proef ‘ronduit positief’ was verlopen. Er wordt nu verder onderzocht wat de reden is van de ongeldige stemmen en of dat mogelijk consequenties heeft voor het nieuwe biljet.
Op zich zou je nog kunnen redeneren dat elke verandering leidt tot verwarring. Maar in alle eerlijkheid: als je met dit versimpelde biljet niet je stem op een correcte wijze kunt uitbrengen dan is het gewoon een verloren zaak.
o,74% ongeldige stemmen bij het nieuwe stembiljet lijkt niet veel, maar dat is dus ruim vier keer zoveel als de 0,18% bij het gangbare stembiljet! Ik gun elke minister successen, maar de kwalificatie van de proef als ‘ronduit positief’ kan ik hiermee niet rijmen. Ik noem het: ronduit zorgelijk, zowel inhoudelijk als de beeldvorming door De Jonge.