Zijn alle gemeente zo koningsgezind, moet het van de wet, of…?
Heeft u zich wel eens afgevraagd waarom er tot voor kort in elke raadszaal een portret van de koningin hangt? Ik eigenlijk niet. Maar vorige week werd ik gebeld door een journalist. Hij vroeg zich af of gemeenten na de troonswisseling verplicht het staatsieportret van de koningin in de raadszaal moesten gaan vervangen. En zo ja, wie zou dat betalen?
Ik moest de antwoorden schuldig blijven. Waarom hangt dat portret er eigenlijk? Ik ken mij niet heugen dat ik ooit een raadszaal zonder de Majesteit heb gezien. Wel is er sprake van de nodige variatie. Soms gaat het om een formele pose, soms is gekozen voor een moderne variant en onlangs trof ik zelfs een raadszaal waar een lokale kunstenaar een eigen, en naar mijn mening weinig geslaagde, versie had vervaardigd.
Nu ben ik politicoloog, geen jurist, dus ik kon slechts gissen dat er vast ergens in de Gemeentewet iets staat over de inrichting van de raadszaal, wil daar rechtsgeldig kunnen worden vergaderd. Immers, de Gemeentewet bevat hele precieze voorschriften over de gang van zaken tijdens raads- en commissievergaderingen. Het zou mij daarom niets verbazen als er ook zou staan dat het portret niet mocht ontbreken.
Nieuwsgierig geworden raadpleegde ik na het gesprek met de journalist zelf de Gemeentewet. Inderdaad, die bevat vele bijzondere voorschriften, maar een artikel over de aankleding en inrichting van de raadszaal trof ik niet aan. Aan het einde van de dag mailde de journalist, die ook op onderzoek was gegaan, mij alsnog een verklaring. Er is geen wettelijke verplichting. Er bestaat louter een aanbeveling die door de RijksVoorlichtingsDienst onder de gemeenten wordt verspreid. Ik was weer eens verbaasd over één van de vele eigenaardigheden van het lokale bestuur. Blijkbaar volgen vrijwel alle gemeenten deze aanbeveling van de RVD zonder aarzeling op. Is nu elke gemeente zo koningsgezind? Of denken ze er gewoon niet bij na? Denken ze, net als ik, dat het moet?
Daarom bij deze een suggestie voor gemeenten die nog een bezuiniging willen realiseren: haal gerust het portret van Beatrix weg en schaf geen opvolger aan. Dat mag gewoon.
Ach het heeft wel wat. Misschien wel een van de laatste traditionele zaken in de raadszaal waar altijd nog houvast aan gevonden kan worden tijdens felle of irreële discussies.