Om debatten te winnen grijpen politici regelmatig naar drogreden, zoals president Moebarak van Egypte. Let op lokale bestuurders, hier kunt u veel van leren.
– COLUMN – Dirk van de Wiel
In zijn televisietoespraak van 1 februari trakteerde hij ons op twee weergaloze cirkelredeneringen.
1. Ik kan niet aftreden, want ik ben verantwoordelijk
Moebarak is president van Egypte. Een van de verantwoordelijkheden van de president is handhaving van de openbare orde. Als er chaos dreigt, moet de president deze beteugelen. Indien Moebarak nu aftreedt, ontstaat er chaos. Dan maakt hij de verantwoordelijkheid waar zijn functie toe verplicht niet waar. Dus kan Moebarak niet aftreden.
De dialoog tussen volk en ‘leider’ is als volgt samen te vatten. Volk: “Moebarak ga weg”. Moebarak: “Ik kan niet weggaan, want jullie willen dat ik wegga”. Bestuurders beroepen zich graag op hun staatsrechtelijke verantwoordelijkheid. Deze weegt in hun ogen vaak zwaarder dan de democratische legitimiteit van deze verantwoordelijkheid.
2. Ik kan niets veranderen als de oppositie niet met mij wil praten
Moebarak wil best hervormen. Daarom heeft hij de oppositiebeweging uitgenodigd om met hem te komen praten. Samen kunnen ze afspraken maken over verandering van het regime. Maar de oppositie gaat niet op deze uitnodiging in. De oppositie stelt namelijk één voorwaarde aan overleg met de autoriteiten: Moebarak moet eerst aftreden. Moebarak weg, dan praten.
Ook deze dialoog is kernachtig samen te vatten. Oppositie: “wij willen hervorming”. Moebarak: “oké, ik wil daar met jullie over praten”. Oppositie: “Maar wij willen niet met jou praten”. Moebarak: “Dan willen jullie blijkbaar niet echt hervormingen”.
En zo heeft Moebarak zichzelf cirkelredenerend wijsgemaakt dat hij niet kan aftreden, al zou hij willen. Wat kunnen wij, lokale ambtenaren en bestuurders in de polder, hier van leren? Zolang je zelf maar in je eigen argumenten gelooft…
Prachtig. Luisteren wil nog wel eens een te verwaarlozen kwaliteit lijken. Dat kan dus echt niet meer. Dictators hebben we niet, gelukkig. Hopelijk lezen de lokale regenten deze column.