Oproep: ‘Maak de samenleving toegankelijker’

Mensen die moeite hebben met basisvaardigheden zoals lezen en schrijven, hebben veel behoefte aan een beter toegankelijke samenleving. Dit blijkt uit een inventarisatie van de Stichting Lezen en Schrijven.

Tot en met 15 september is het de Week van lezen en schrijven. In deze week roept de gelijknamige stichting verschillende bedrijven, overheden en maatschappelijke organisaties op om de samenleving toegankelijker te maken. Zo kunnen ook mensen die niet of nauwelijks kunnen lezen en schrijven beter deelnemen aan de maatschappij.

Gebrek aan basisvaardigheden

In Nederland zijn er zo’n 2,5 miljoen volwassenen die moeite hebben met lezen, schrijven en of rekenen. Voor deze groep is het vaak erg lastig om digitaal zaken te regelen. De samenleving wordt mede door de snelle digitalisering voor hen steeds ingewikkelder. De gevolgen zijn groot en hebben ook impact op andere vlakken, zoals gezondheid, geldzaken en werk.

Ongelijke kansen

‘De digitalisering bij bedrijven en overheden maakt het leven voor deze groep volwassenen moeilijker, niet makkelijker,’ zegt Hanneke Propitius, directeur-bestuurder van Stichting Lezen en Schrijven. ‘Als we als samenleving zo doorgaan, vergroten we de ongelijkheid en krijgen mensen minder kansen. Zij voelen zich nu al vaak uitgesloten. Dat is onacceptabel. Bedrijfsleven en overheden kunnen zich meer inzetten om toegankelijker te worden. Zodat iedereen kan meedoen. Daar wordt de hele samenleving sterker van.’

Begrijpelijk maken informatie

Uit de recente inventarisatie blijkt dat er veel behoefte is aan meer toegankelijkheid bij gemeenten, maar ook bij ministeries, de belastingdienst, woningcorporaties, ziekenhuizen, banken en verzekeraars. Organisaties waar iedereen mee te maken krijgt. Overigens benadrukt de stichting dat veel organisaties al werken aan het begrijpelijker maken van hun informatie. ‘Maar mensen die moeite hebben met lezen, schrijven, rekenen en hierdoor vaak digitale vaardigheden missen, weten vaak niet waar zij deze informatie kunnen vinden. Ook werken organisaties vaak maar aan één aspect van toegankelijkheid,’ aldus de stichting.

8 tips

Om overheden en organisaties op weg te helpen, geeft de stichting een aantal tips.

Creëer aandacht voor beperkte basisvaardigheden en toegankelijke dienstverlening, binnen en buiten de organisatie. En gebruik passende taal.
Zorg dat medewerkers in het bezit zijn van kennis en vaardigheden voor het communiceren met mensen met beperkte basisvaardigheden. 
Communiceer eenvoudig (onder B1-taalniveau) en investeer in begrijpelijk informatiemateriaal. 
Richt dienstverlening zo in dat mensen met beperkte basisvaardigheden er hun weg in kunnen vinden. Help hen daar proactief bij.
Sluit aan bij de leefwereld van mensen. 
Werk samen met ervaringsdeskundigen. Zij kunnen advies geven en meedenken, bijvoorbeeld over hoe je eenvoudig communiceert.
Bied voorzieningen niet alleen digitaal aan, maar stel bijvoorbeeld ook een fysiek loket beschikbaar. 
Kijk of mensen die moeite hebben met basisvaardigheden interesse hebben om te leren. Er zijn allerlei manieren om hiermee verder te gaan.

Duidelijk communiceren

Hoe communiceer je als overheid duidelijk en zorg je voor een heldere dienstverlening? In dit artikel dat Gemeente.nu eerder schreef staan belangrijke lessen en inzichten. Alvast een tip van de sluier: de belangrijkste voorwaarde voor duidelijke communicatie is écht met aandacht naar de ander luisteren.