Opinie Over nuances bij ‘inkoopfraude’

Voor doelmatigheid zoekt de publieke sector de grenzen op. Dat is moedig, maar we moeten ook leren van die Ordina-zaak.

De Nationale Politie glijdt uit over dienstauto’s, alcoholtesters en portofoons. Ordina heeft een mol bij Defensie, de IND, de Gemeente Rotterdam en V&J. Allemaal breaking news in één week tijd. Schuldig, verwijtbaar, onrechtmatig of niet: de beeldvorming is bepaald en daar doe je niets meer tegen. De media smult ervan. Ze hebben in de overheidsorganisaties gewillige slachtoffers gevonden.

Organisaties waar je makkelijk tegenaan kunt schoppen zonder bang te hoeven zijn voor tegengas. De communicatieadviseurs van de overheid zijn het namelijk in hun adviezen met elkaar eens: als je geschoren wordt, moet je stilzitten! Zulk nieuws moet slijten; het domste dat je kunt doen is er fel tegenin gaan. Dat is olie op het vuur gooien en je verliest de strijd geheid.

Begrijp me goed: ik keur niet goed wat er is gebeurd. Ik weet er alleen te weinig van af om een oordeel te kunnen vellen. Hoor en wederhoor ontbreekt. Volgens mij is er slechts een handvol insiders die er wel voldoende van af weet (maar die moeten van hun communicatiemensen hun kaken op elkaar houden). Het enige wat ik wél weet is dat er door de overheid wel vaker ‘op het randje wordt gelopen’. De publieke sector zoekt de grenzen op om doelmatigheid te realiseren. En dát vind ik juist geweldig moedig!

Meer regels, meer administratie
De regels voor overheidsinkopen zijn best heftig. Ze veranderen aan de lopende band en alleen een halve jurist kan ze goed toepassen. De wetgever heeft gelukkig een aantal heldere doelen gesteld die ze met ‘de richtlijn’ nastreeft. Eén daarvan is administratieve lastenverlichting, mede als gevolg van een krachtige mkb-lobby. Als we één ding zeker weten dan is het dat door dit soort ‘nieuws’ het tegendeel waar wordt. De politie heeft al weer een extra commissie ingesteld en haar inkoopprocedures aangescherpt. Zo’n organisatie zit voor jaren compleet in de kramp.

Alles wat aan communicatie naar leveranciers de deur uit gaat moet eerst door een advocaat worden gezien. Lekker doelmatig allemaal!

Doelmatigheidspolitie
Ik pleit er dan ook voor om naast de wijze commissie voor aanbestedingsexperts – die waakt over de rechtmatigheid – een praktische commissie van doelmatigheidsexperts in te stellen. Deze kan door leveranciers én door de media worden geraadpleegd bij vermeende misstanden en integriteitskwesties bij overheidsaanbestedingen. Ik stel me voor dat deze doelmatigheidspolitie het in ieder geval druk krijgt met het openbaar vervoer in Limburg, grote ICT-projecten bij de overheid, aanbestedingen van zorg in het sociale domein (WMO, jeugdzorg) en de Nationale Schoonmaak Organisatie.

Integriteit is een groot goed. Eerlijk, oprecht, niet omkoopbaar en betrouwbaar zijn. Belastinggeld zo efficiënt en effectief mogelijk uitgeven. Bied de professionals die dat doen de ruimte om hun werk uit te voeren. En inkopers: leer van zo’n Ordina-zaak. De waarde van de informatie die je bezit, kan voor andere mensen heel hoog zijn. Besef dat goed.

Inkopen bij de overheid is een verantwoordelijke zaak. Ga er verantwoord mee om.

Tagged With: aanbesteding, communicatie, fraude, inkoop Filed Under: Aanbestedingen, Blog, Communicatie, Financiën, Handhaving