Ongenuanceerde conclusies, verkeerde bronvermeldingen, tekstuele rectificaties. Toch zijn we geneigd om betrouwbare bronnen en landelijke media ‘op hun woord’ te geloven.
– blog – Peter Castenmiller
Al vele jaren beheer ik een database met interessante gegevens over het lokale bestuur. Onlangs verzocht een landelijke krant mij om specifieke informatie die ik vervolgens graag leverde. De enige wederdienst die ik vroeg, was een bronvermelding. Geen zorgen, zei de journalist, het werd heel mooi. De volgende dag stonden de cijfers in krant. Inderdaad, mooi vormgegeven. Alleen, met een verkeerde bronvermelding. ‘Dat was toch wat teleurstellend’ mailde ik aan de journalist. Hij kwam terug met een omslachtige verklaring en bood direct aan het in de eerstvolgende krant te rectificeren. ‘Dat is aardig’, zo reageerde ik, ‘maar dat gaat in essentie nergens toe leiden.´
Terwijl ik hiermee bezig was, moest ik denken aan een lezing die ik een week eerder op een congres had gehoord. Enkele ambtenaren van de Noorse regering verhaalden over een experiment waarin ze helaas een forse fout hadden gemaakt. De fout hadden ze gelukkig snel ontdekt en ruiterlijk erkend. Sterker nog, ze hadden er zelfs een officieel persbericht aan gewijd. Kort daarop was een nieuwe regering aan de macht gekomen. Om politieke redenen had die nieuwe regering het experiment voortijdig beëindigd.
Het persbericht in kwestie was, na door Google-translate te zijn gehaald, in het Engels gepubliceerd op de website van de BBC. Helaas had Google-translate weinig heel gelaten van de Noorse nuances, zodat het er in het Engels nu net op leek dat de blunder direct geleid had tot het voortijdig stopzetten van het experiment. Sindsdien werd dit Engelstalige bericht geregeld in velerlei wetenschappelijke publicaties aangehaald om te wijzen op de risico’s van dit experimentele beleid. Nadat de Noren daarachter waren gekomen, hadden ze er meermalen bij de BBC op aangedrongen om de tekst te corrigeren. De BBC heeft dit echter tot op de dag van vandaag geweigerd, vermoedelijk omdat ze het idee hebben dat de Noren achteraf iets onder het tapijt willen vegen. Zelfs officiële verzoeken vanuit de Noorse regering hadden de BBC niet op andere gedachten gebracht. Al met al een mooi voorbeeld waarbij een ogenschijnlijk zeer betrouwbare bron als de BBC verkeerde informatie verspreidt.
Daar had ik eigenlijk zelf ook ervaring mee, zo schoot mij te binnen. Zo’n vijftien jaar terug had ik een bijzondere bevinding, ontleend aan diezelfde door mij beheerde database, verwerkt in een kort artikel. Tot mijn verrassing werd die bevinding opgepikt door diverse landelijke media. Uiteindelijk resulteerde dat in mijn eerste en enige optreden in het NOS-journaal. Een dag later kwam ik echter tot de ontdekking dat de nieuwswaarde van dat artikel een gevolg was van een codeerfout in de database. Ook dat bericht is natuurlijk gerectificeerd, al vermoed ik dat ik nog jarenlang de bron ben geweest van het vermoeden dat van sommige partijen de raadsleden spectaculair snel aftreden.
Ach, afgelopen weekend had ik eigenlijk niets te klagen. Weliswaar zal tot in lengte van dagen, ondanks welke rectificatie dan ook, iedereen die gebruik maakt van deze gegevens verwijzen naar de verkeerde bron. Maar de gegevens zelf, die kloppen tenminste. Nu wel.
Over de auteur: Peter Castenmiller is adviseur bij PBLQ
Geef een reactie