'Incidentele bedragen geven eerste jaren lucht'

Gemeenten ontvangen ruim een miljard euro extra van het Rijk voor de jeugdzorg: 420 miljoen dit jaar, 300 miljoen in 2020 en nog een keer dit bedrag in 2021. ‘Deze incidentele bedragen geven gemeenten de eerste jaren lucht. Maar het uitblijven van een structurele oplossing is teleurstellend,’ aldus de VNG.

Het kabinet wil nog niet blijvend extra geld voor de jeugdzorg toezeggen omdat onduidelijk zou zijn hoeveel er precies nodig is. ‘Wel is het kabinet bereid tot een nader onafhankelijk onderzoek onder gezamenlijk opdrachtgeverschap naar de volume- en uitgavenontwikkeling in de periode 2015-2019, dat in het najaar van 2020 moet zijn afgerond. Het meenemen van de forse volumegroei vanaf 2015 is voor ons daarbij van cruciaal belang,’ schrijft de koepelorganisatie.

Commissie van wijzen

Op basis van de uitkomsten wordt bepaald ‘wat passende structurele budgetten zijn’. Daarbij lijken het Rijk en de gemeenten er al op voor te sorteren dat ze het niet eens worden. ‘Aan dit onderzoek is een vorm van arbitrage gekoppeld. Als kabinet en VNG niet tot bestuurlijke overeenstemming komen wordt een gezamenlijke commissie van wijzen gevraagd om een ‘semi bindend’ oordeel. Hierdoor ontstaat er voor gemeenten wel zicht op een structurele oplossing.’

Moeizame gesprekken

Eerder bleek al sprake te zijn van een volumegroei van ruim 12 procent in de periode 2015-2017. Dit lijkt tenminste een deel van de verklaring waarom zoveel gemeenten kampen met tekorten op de gedecentraliseerde jeugdzorg. ‘De gesprekken over deze duidelijke uitkomsten van de gezamenlijke onderzoeken verliepen lange tijd moeizaam en leverden onvoldoende resultaat op. Een toereikende oplossing bleef uit.’ Omdat het kabinet maar niet over de brug kwam, deed de vereniging een dramatische oproep en dreigde de verantwoordelijkheid ’terug te leggen’.

Hoewel diezelfde dag uitlekte dat er fors extra geld zou komen, leverde een gesprek daarna met minister De Jonge van Volksgezondheid, geflankeerd door minister Ollongren van BZK en staatssecretaris Snel van Financiën ‘geen resultaat op’ volgens de VNG. Pas nadat minister-president Rutte zich met de kwestie bemoeide, zou dat hebben geleid tot de extra middelen die nu in de Voorjaarsnota beschikbaar zijn gesteld.