Vijf modellen voor decentralisaties

De transitie van nieuwe taken naar gemeenten? “Het is heel spannend, het gaat om veel geld en het voortbestaan van organisaties”, stelt de hoogleraar. “Ik hou mijn hart vast.”

Door de decentralisatie wordt de grootste taak van de gemeenten het regelen van het sociale domein en dat is een majeure verandering die nog niet iedereen in de gaten heeft, stelt Jan Telgen, hoogleraar Inkoopmanagement voor de publieke sector bij de Universiteit Twente tegen Zorg + Welzijn.

“Nu geeft een gemiddelde gemeente ongeveer 1000 euro per inwoner per jaar uit aan van alles en nog wat. Riolering, straatlantaarns, wegen, noem het maar op. Een klein deel, zeg 100 euro, besteedt de gemeente aan sociale zaken als huishoudelijke hulp of schuldhulpverlening. Door de decentralisatie komt er straks aan uitgaven 1000 euro per inwoner bij. Dat betekent dat dan 1100 euro, meer dan de helft van het budget, bestemd is voor het sociale domein”, zo legt Telgen de situatie uit.

Verandering
Dat is een grootse verandering die we nog niet allemaal beseffen, meent de hoogleraar. “De jongens van openbare werken zullen een toontje lager moeten zingen en de gemeenten zullen kennis moeten opdoen over hoe die sociale taken uit te voeren. Want niemand heeft dit ooit eerder gedaan.“

Telgen ziet in Nederland een vijftal modellen waarmee gemeenten de decentralisatie vorm willen geven. Deze gaat hij uiteenzetten tijdens het Zorg en Welzijn Jaarcongres op 10 september. “Wat gaan gemeenten zelf doen en wat laten ze aan de zorgaanbieders over? Wat zijn de voor- en nadelen van deze modellen en wat is er allemaal mogelijk?”

Marktwerking
Alle modellen kunnen volgens de hoogleraar werken, het slagen hangt af van hoe je met de nadelen van het model omgaat en de beleidsmatige beslissingen die er gemaakt worden. Een belangrijk onderdeel van dit vraagstuk is dat de gemeente de enige vragende partij wordt voor veel van de diensten in het sociale domein. Hierdoor kan zij de markt bepalen. “Wanneer de gemeente voorkeur heeft voor grote zorg- en welzijnsaanbieders dan zullen de kleine aanbieders uiteindelijk verdwijnen. Daar moet je goed over nadenken bij het bepalen van je strategie als opdrachtgever. Het is maar net wat je visie is.”
_________________________________________________________________________________________________________
Jaarcongres:
Telgen spreekt tijdens het jaarcongres van Zorg+Welzijn >>