In 5 gemeenten wordt tijdens de Europees Parlementsverkiezing op 6 juni gestemd met een kleiner stembiljet op A3-formaat. Als het experiment slaagt, wordt de wet aangepast en kan er tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in 2026 hiermee gestemd worden. De VNG roept op versneld op te schalen als de evaluatie positief uitvalt en pleit ook voor elektronisch tellen.
De gemeenten Alphen aan den Rijn, Boekel, Borne, Midden-Delfland en Tynaarlo zijn door demissionair minister De Jonge van Binnenlandse Zaken aangewezen om deel te nemen aan het experiment. Hier kunnen inwoners tijdens de verkiezingen voor het Europees Parlement stemmen met een kleiner en handzamer stembiljet.
Toegankelijker en makkelijker te tellen
Het huidige stembiljet is flink aan de maat en voor kiezers en stembureauleden vaak lastig te lezen en te hanteren. Ook gemeenten vragen al een tijd om het ontwikkelen van een nieuw stembiljet dat makkelijker en sneller te tellen is. Het nieuwe model stembiljet waar nu mee wordt getest, is veel kleiner en is makkelijker in gebruik. Op de bovenste helft staan de logo’s en namen van de partijen, op de onderste helft kandidaatsnummers. De namen van de kandidaten staan op een overzicht dat in elk stemhokje ligt, in elk stemlokaal hangt en voor de verkiezingsdag thuis gestuurd wordt. Je stemt door de vakjes bij een partij en bij een kandidaat van die partij in te kleuren.
Voor wie een visuele beperking is het nieuwe stembiljet toegankelijker, omdat het beter werkt in combinatie met een hulpmiddel, zoals een stemmal en audio-ondersteuning. Daarnaast bevordert het afbeelden van de logo’s van partijen op het stembiljet ook de toegankelijkheid.
Proefstemmen
Het is het eerste experiment met het nieuwe stembiljet, na verschillende testen met verschillende doelgroepen. Inwoners van de betreffende gemeenten worden de komende periode uitgebreid geïnformeerd. Ook zijn er proefstemmomenten om te oefenen met het nieuwe stembiljet. Dat kan ook online via Oefenstembiljet.nl. Op de verkiezingsdag is in ieder stemlokaal een extra stembureaulid aanwezig dat uitleg kan geven over het nieuwe stembiljet. De stemmen tellen mee voor de uitslag.
Versneld opschalen
Na afloop volgt een evaluatie. De Jonge: ‘Als het experiment goed verloopt, willen we zo snel mogelijk de wet aanpassen zodat met de gemeenteraadsverkiezingen in 2026 iedereen kan stemmen met het nieuwe stembiljet.’ De VNG reageert verheugd. Samen met de NVVB pleit de koepelorganisatie al langer voor zo’n kleiner stembiljet. ‘Bij een positieve evaluatie pleiten we voor versneld opschalen van het experiment. Of dit meteen tot landelijke invoering kan leiden, is mede afhankelijk van de ervaringen tijdens dit eerste experiment.’
Daarnaast zijn de twee organisaties van mening dat het nieuwe stembiljet gepaard moet gaan met de mogelijkheid om de stembiljetten elektronisch te tellen. Dat zit nu niet in het experiment, maar zet zoden aan de dijk, benadrukt de VNG: ‘De combinatie van het kleine stembiljet mét het elektronisch kunnen tellen, verbetert en vergemakkelijkt de uitvoering van het tellen van de uitgebrachte stemmen pas echt.’
Geef een reactie