De huidige maatregelen om meer noodopvang te regelen voor asielzoekers bieden alleen op korte termijn verlichting in de vluchtelingencrisis. Het kabinet geeft aan dat er ‘dringend behoefte is’ aan maatregelen op lange termijn. In ieder geval is de opvang van asielzoekers op cruiseschepen buitengaats voorlopig van de baan.
Wel werkt het kabinet aan plannen om mensen op te vangen op schepen die aan de wal liggen. Dat schrijft staatssecretaris Van der Burg in een brief aan de Tweede Kamer. Als reden noemt hij allerlei praktische bezwaren. Het is ‘lastig’ om de schepen te bevoorraden en er zijn ‘veiligheidsrisico’s aan opvang op zee’. Ook lukt het niet om schepen op en neer te laten varen om de asielzoekers van en naar het schip te brengen, zo blijkt uit de brief. Daarom is besloten om deze optie op dit moment verder buiten beschouwing te laten.
De 25 burgemeesters van het Veiligheidsberaad vinden het ‘verstandig’ dat het kabinet vooralsnog afziet van asielopvang op cruiseschepen op zee. Het was volgens het beraad ‘een verrassend idee’, maar het is verstandig dat het kabinet nu concludeert dat het niet gaat werken, zegt beraadsvoorzitter Hubert Bruls.
Vanaf september
Het plan om ongeveer duizend mensen op te vangen op drie cruiseschepen blijft wel overeind. Het eerste schip komt naar verwachting in Velsen te liggen en moet vanaf 1 september mensen kunnen herbergen. Er wordt op dit moment nog onderzocht hoe de kade geschikt gemaakt kan worden. Het tweede schip moet vanaf oktober in gebruik zijn. Naar welke havens het kabinet nog meer kijkt is onduidelijk.
Nieuwe locaties
Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) opent de komende weken drie nieuwe opvanglocaties. In Den Haag komen 400 plekken beschikbaar, in Delft 260 en in Voorschoten 120. Vorige week is besloten dat het makkelijker zou worden voor het COA om panden te kopen voor huisvesting van mensen. Momenteel is de zoektocht volgens Van der Burg naar locaties in volle gang.
Crisisnoodopvang
‘Er zijn steeds meer plekken voor crisisnoodopvang in gemeenten bijgekomen, zoals afgesproken met het Veiligheidsberaad,’ schrijft de staatssecretaris. Aan gemeenten is gevraagd om in totaal 5625 plekken te realiseren. Daarvan zijn er nu 4100 ingericht. De veiligheidsregio’s stelden een aantal voorwaarden voor het creëren van crisisnoodopvanglocaties. Het Rijk beloofde ondersteuning op het terrein van beschikbaarheid medische zorg, personenvervoer en personele capaciteit.
‘Voor medische zorg zijn afspraken gemaakt met Gezondheidszorg Asielzoekers (GZA). Vervoer van en naar crisisopvanglocaties ligt bij verschillende partijen en loopt,’ aldus Van der Burg. ‘Ook is gestart met de plaatsing van rijksambtenaren op crisisnoodopvanglocaties. Daarnaast is er met spoed een aanbestedingsprocedure gestart en zijn er raamovereenkomsten gesloten met acht uitzendbureaus. De werving start zo snel mogelijk.’
Centrale coördinatie
De centrale operatie voor de realisatie van crisisnoodopvanglocaties gebeurt onder coördinatie van het Knooppunt Coördinatie en Informatie Oekraïne (KCIO) En in samenwerking met andere partijen, zoals het COA en de veiligheidsregio’s. Volgens Van der Burg verloopt de centrale coördinatie steeds beter. ‘Hierdoor worden elke dag het aantal te plaatsen personen gekoppeld aan het aantal beschikbare plekken in crisisnoodopvanglocaties, met bijpassend vervoer.’
Tussenvoorzieningen
De verwachting is dat de toename van noodopvanglocaties alleen voor ‘de zeer korte termijn’ verlichting geeft voor het aanmeldcentrum in Ter Apel, dat al lange tijd overbelast is. Een andere maatregel was om versneld 7500 vergunninghouders uit te plaatsen naar tussenvoorzieningen of flexibele woningen. ‘Op dit moment is de versnelling helaas nog onvoldoende zichtbaar in de landelijke cijfers.’ Betrokken partijen bekijken samen hoe zij dit doel kunnen bereiken. Voor gemeenten wordt de Hotel- en Accommodatieregeling (HAR) verlengd tot en met 31 december 2022.
Wettelijke taak
Uit de brief van Van der Burg blijkt ook dat een structurele oplossing vooralsnog niet in zicht is. Daarom benoemt hij enkele lange termijnmaatregelen. Onderdeel daarvan het is creëren van een wettelijke taak voor gemeenten om asielopvang binnen hun gemeentegrenzen mogelijk te maken. ‘Het kabinet heeft de voorkeur voor het beleggen van een taak bij de gemeenten op basis van een provinciale verdeelsleutel,’ schrijft de staatssecretaris.
Volgens het Veiligheidsberaad is de situatie rond de asielopvang zorgelijk. ‘Er is te laat gehandeld. Er is de afgelopen jaren geen prioriteit gegeven aan de grootschalige opvang en dat is juist wat nu nodig is. De staatssecretaris zou nu gebruik moeten maken van zijn aanwijsbevoegdheid. Met polderen en nathouden maken we niet de meters die nodig zijn,’ aldus Bruls.
Uitvoeringsagenda
De Uitvoeringsagenda Flexibilisering Asielketen die in mei 2020 is vastgesteld vormt volgens Van der Burg het uitgangspunt voor een stabiel, wendbaar en duurzaam stelsel van asielopvang, evenwichtig over het land verdeeld. Maar de Uitvoeringsagenda is nog onvoldoende ingevoerd en in gebruik. ‘Ondanks intensieve inspanningen van alle partijen. Er is een plan van aanpak opgesteld om de realisatie concreet op te pakken, te versnellen en te actualiseren.’
Openbare orde en veiligheid
Verder zegt de staatssecretaris dat het draagvlak voor de opvang van asielzoekers ‘wordt ondermijnd door een beperkte groep asielzoekers die zorgt voor overlast. Het kabinet treedt in nauwe samenwerking met gemeenten, politie en OM hard op tegen incidenten. Bij meldingen treden gemeenten handhavend op, met extra aandacht voor de veiligheid van anderen. Na incidenten wordt versneld een dossier opgebouwd en gekeken naar de strafrechtelijke en vreemdeling-gerechtelijke mogelijkheden. Desondanks is overlast nooit helemaal te voorkomen.’
Brandbrief
Van der Burg schrijft als laatste dat hij de brandbrief van vijf maatschappelijke organisaties over de problemen in de asielopvang ‘zeer serieus’ neemt. Het gaat om UNICEF Nederland, UNHCR Nederland, de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde, het Nederlandse Rode Kruis en VluchtelingenWerk. Het kabinet ‘onderschrijft de boodschap dat kinderen en kwetsbaren niet in de buitenlucht zouden moeten verblijven’. Hij belooft dat het kabinet later nog bij de organisaties op de situatie terugkomt.
Albert van Eisden says
Moet Nederland zowat de hele wereld opvangen terwijl dit minilandje al tot over de oren in de problemen zit op allerlei gebieden, teveel om op te noemen. De vluchtelingen stroom blijft maar doorgaan en doorgaan dat moet een keer ophouden, het loopt helemaal uit de hand. Ik hoop dat deze reactie geplaatst wordt want het lijkt erop dat alleen positieve reacties worden geplaatst
Albert Van Eisden says
Waarom moeten wij zo ongeveer de hele wereld opvangen in dit overbevolkte met talloze problemen hebbende kikkerlandje?