Foto: ANP JEROEN JUMELET
Het is niet uitgesloten dat asielminister Faber onwillige gemeenten gaat verplichten asielzoekers op te nemen, zei PVV-leider Geert Wilders in het debat over de begroting. Meerdere gemeenten onderzoeken of ze zelf langdurige asielopvang kunnen organiseren. Ondertussen zijn er meerdere noodoplossingen om asielzoekers uit Ter Apel een slaapplaats te bieden.
Het is niet zeker dat het kabinet de spreidingswet, die gemeenten kan verplichten asielzoekers op te nemen, op tijd afschaft. Dat zei Wilders tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen. De PVV was een van de felste tegenstanders van de wet, die het vorige kabinet invoerde om te voorkomen dat asielzoekers niet kunnen doorstromen vanuit het steeds te volle aanmeldcentrum in Ter Apel.
PVV-minister Faber wil de wet intrekken, maar doet dat pas met de asielcrisiswet waaraan ze werkt, zegt ze. De gemeenten en provincies maken intussen een verdeelplan, waarover Faber voor het eind van het jaar moet besluiten. Zolang de spreidingswet nog geldt, moet de minister zich daaraan houden, erkende Wilders op vragen van JA21-voorman Joost Eerdmans.
Langdurige asielopvang
Meerdere gemeenten, waaronder Staphorst, onderzoeken of ze zelf langdurige asielopvang kunnen organiseren. Een tiental gemeenten overweegt dit, zegt een woordvoerder van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) naar aanleiding van een bericht in de Stentor. Veel is echter volgens de woordvoerder nog onduidelijk. ‘Het ministerie van Asiel en Migratie stelt hierover een beleidskader op’. Hij benadrukt dat de mogelijkheid om zelf asielopvang te regelen in de spreidingswet staat. Langdurige opvang wordt nu nog door het COA gedaan. Gemeenten organiseren al wel zelf noodopvang.
Staphorst
Staphorst biedt tot nu toe nog geen onderdak aan asielzoekers. Volgens de spreidingswet moet de Overijsselse gemeente er 112 opvangen. Een woordvoerster van de gemeente zegt dat de plannen voor het zelf organiseren van opvang nog in een vroeg stadium zijn. Het idee van Staphorst is om net als bij de opvang van statushouders en vluchtelingen uit Oekraïne ook het onderdak van asielzoekers zelf te regelen. Verbinding met bewoners en maatwerk zijn daarbij uitgangspunten.
Duidelijkheid
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) wacht nog op informatie over de mogelijkheid voor gemeenten om zelf langdurige asielopvang te organiseren. De VNG wil van de asielminister meer weten over de juridische, praktische en financiële kant hiervan. De gemeentekoepel ziet in dat gemeentelijke exploitatie van opvanglocaties aantrekkelijk kan zijn, om zo het proces van opvang tot en met integratie naar eigen inzicht te kunnen vormgeven. Gemeenten moeten voor 1 november aangeven hoe ze de opvang volgens de spreidingswet gaan organiseren. Daarom is het volgens de VNG ‘essentieel’ dat het ministerie snel duidelijkheid geeft over alle mogelijkheden voor opvang in eigen beheer.
Jaarbeurs
Het aanmeldcentrum in Ter Apel is nog steeds overvol. Afgelopen nacht sliepen er 2262 mensen. Sinds woensdagavond wordt een groep van 100 mannen opgevangen in de Jaarbeurs in Utrecht. Dat is in dezelfde hal als waar Oekraïners eerder werden opgevangen. Momenteel zit er volgens een woordvoerder van de gemeente nog ‘een klein aantal’ Oekraïners voor wie elders onderdak gevonden moet worden. De groep mannen uit Ter Apel kan 2 weken in de Jaarbeurs verblijven, meldt de gemeente. Hierna worden ze elders in het land ondergebracht. Waar dat precies is, kon een woordvoerster niet zeggen.
Stap naar voren
De gemeente Utrecht is niet benaderd door asielminister Faber, maar heeft zelf hulp aangeboden. ‘Nu regie vanuit de rijksoverheid ontbreekt, zetten wij in Utrecht, samen met andere gemeenten, een stap naar voren. Daarmee steunen we Ter Apel en andere gemeenten in het noorden, die met acute problemen worden geconfronteerd,’ zegt wethouder Rachel Streefland (asiel en integratie). ‘Een menswaardige opvang van vluchtelingen blijft van groot belang’.
Extra plekken
Ook Leiden vangt sinds woensdagavond asielzoekers uit Ter Apel op. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) ging er eerst van uit dat daar 80 mensen naartoe konden worden gebracht, maar er was afgelopen nacht plek voor 40 asielzoekers. Vanaf donderdag is er plek voor in totaal 70 tot 80 asielzoekers. Deze mensen worden over twee weken van Leiden overgeplaatst naar de Jaarbeurs. Daar kunnen zij 3 weken blijven, waarna ze doorgaan naar een nieuwe locatie in Zaanstad. Deze locatie is op dit moment nog niet gereed voor opvang.
Na het weekend worden 28 mensen uit Ter Apel overgebracht naar Spijkenisse (gemeente Nisserwaard). Ze kunnen waarschijnlijk 3 maanden in een voormalige daklozenopvang blijven. Het gaat om alleenstaande volwassenen. Nissewaard is voor zover bekend de zesde gemeente die bereid is acuut asielzoekers uit het aanmeldcentrum over te nemen. Eerder stelden naast Utrecht en Leiden ook Nijmegen, Meierijstad en Wierden opvangplekken beschikbaar.
Niet beschikbaar
In een rondgang van het ANP langs meer dan 100 gemeenten zeggen zij vrijwel unaniem dat ze niet beschikbaar zijn om acuut asielzoekers over te nemen. Sommige gemeenten melden dat ze zelf al meer dan genoeg doen, andere gemeenten zeggen dat ze geen locatie beschikbaar hebben die geschikt is.
Groningse gemeenten klagen al langer dat zij te veel moeten doen om het overvolle aanmeldcentrum in hun regio te ontlasten, en dat de rest van het land te weinig doet. ‘Een te groot deel van het land kijkt vooral toe en wendt het hoofd af,’ lieten de provincie en 9 van de 10 Groningse gemeenten weten.
Onvoldoende stappen
De Utrechtse commissaris van de Koning Hans Oosters gaat met een aantal gemeenten ‘een dringend gesprek voeren’, omdat die tot nu toe onvoldoende stappen hebben gezet bij het regelen van opvangplekken. Oosters noemt de Utrechtse aanpak ‘succesvol’, maar voegt eraan toe dat 6 à 7 gemeenten niet op schema liggen bij het regelen van voldoende opvang.
De 26 Utrechtse gemeenten moeten volgens de spreidingswet op 1 juli volgend jaar gezamenlijk ruim 8200 asielplekken beschikbaar hebben. Oosters heeft de wettelijke taak om op 1 november aan de minister verslag uit te brengen over de vorderingen van de Utrechtse gemeenten.
De pvv heb je dus ook niets aan, helaas