Regieteams zijn essentieel voor gemeenten. Dit zijn dus geen bezuinigingsposten.
– VISIE – Piet van Mourik
In onze praktijk
adviseren wij gemeenten, naast bewustwordingsessies en de nodige opleidingen en
trainingen, om de organisatieontwikkeling naar regie te starten met het
opbouwen van het regieteam. De leden van het regieteam staan centraal en
ondersteunen het bestuur. Ze zijn in lijn met de vitale regietaken strategisch
adviseur, opdrachtgever en verbinder. Van hieruit kunnen vervolgens
besturingsfilosofie, processen, taken en cultuur worden verfijnd.
Gemeente als
netwerkorganisatie
Gemeenten lopen tegen steeds snellere en complexere
veranderingen aan. Wij zien de op de netwerkfilosofie gebaseerde regisserende
gemeente als antwoord hierop. Regisserende gemeenten gebruiken niet langer de
huidige “command & control” termen. Begrippen als mandaat, controle,
hiërarchie, positie, procedure worden vervangen door aanpassing, zelfsturing,
complexiteit en feedback.
Zoals alles dat met regisseren te maken heeft zijn de
vitale taken terug te voeren op de driedeling co-creatie, co-productie en
uitbesteding.
Zo gaat het bij co-creatie om samen met de buitenwereld
beleid te ontwikkelen, bij co-productie om samen met de buitenwereld beleid te
realiseren en bij uitbesteding door professioneel toezicht en opdrachtgeven
realiseren van uitvoerende taken door commerciële bedrijven.
De
gemeentesecretaris
Bij regisseren wordt de rol van de gemeentesecretaris belangrijker
dan ooit. Niet voor niks is de benaming de laatste jaren al gewijzigd in
algemeen directeur. Ondersteund door functies zoals Regiecontrol en één of meer
programmamanagers geeft deze leiding aan het regieteam. Buiten kijf is dat de
stijl van leidinggeven daarbij doorslaggevend
is. In latere columns ga ik daar dieper op in.
Het regieteam
Handen en voeten geven aan de genoemde vitale taken doet
het regieteam. Dit regieteam bevindt zich direct onder het college van B&W
en wordt ondersteund door de gemeentesecretaris. Dit is een vaste harde kern
van hoogopgeleide medewerkers die bovenal zijn voorzien van een arsenaal aan
vaardigheden. Deze vaardigheden draaien om voortdurende aanpassing aan een
constant veranderende omgeving en omstandigheden. De leden van het regieteam
zijn op hun beurt opdrachtgever aan een flexibele schil van gespecialiseerde
adviesbureaus. Zo beschikt de regisserende gemeente over veel flexibele kennis
en handen. En als er even geen werk is drukken ze bovendien niet op de
begroting.
First things
first
Traditioneel werkende gemeenten gaan er vanuit dat eerst
helder moet zijn hoe de organisatieprocessen lopen. Vervolgens worden de
functies opgebouwd. Voor inrichten van een regisserende gemeente wordt soms
gekeken naar HR21 van de VNG. Deze is op dit punt grotendeels ongeschikt. Regisserende
gemeenten worden immers andersom opgebouwd. Vanuit verantwoordelijkheden,
vrijheden en rol die is toegekend aan de leden van het regieteam worden
allereerst de kritieke vaardigheden toegekend.
Ook de kritieke leidinggevende
stijl vindt vooraf plaats. Systemen zoals planning en prioriteitsstelling of budgetteringssystemen
maar ook de organisatieprocessen van dienstverlening komen voort uit hoe
gewerkt wordt met de kennis van de buitenwereld. De uiteindelijke structuur en
cultuur is van dit alles weer een afgeleide.
De selectie van haar leden is doorslaggevend en vraagt om
zeer deskundig maatwerk. Doe dit niet zelf maar laat dit doen door een
selectiebureau dat is gespecialiseerd in competentie-ontdekking ten behoeve van
een regisserende gemeente.
Laat een zesje
niet genoeg zijn
Het regieteam is de kurk waarop een regisserende gemeente
drijft. Ze bestaat uit hoogwaardige professionele krachten waar enorme eisen
aan worden gesteld. Selectie van haar leden vraagt om zeer deskundig maatwerk. Niet
op bezuinigen dus.
In een van de reacties wordt er op gewezen dat er iets zou zijn met ons begrip “zonder winstoogmerk”. Kennelijk is onze website onduidelijk op dit punt. De werkelijkheid is anders en simpel.
Zoals een regisserende gemeente dient te werken wordt bij de stichting net zo gewerkt. Naast eigen kennis gebruiken we specialistische kennis uit de markt dat het regieparadigma versterkt. Daarin is de stichting uiterst transparant.
Statutair is daarnaast vanuit integriteits en onafhankelijkheidsperspectief vastgelegd dat Stichting De regisserende Gemeente nooit zal verwijzen en zal samenwerken met leden die deel uitmaken van Raad van Toezicht of Raad van Advies. Bovendien worden voornoemde leden niet bezoldigd voor hun diensten aan de Stichting via hun positie in de raden.
Goed verhaal van je, Piet.
Terecht stel je dat “Command & Control” veranderen; hierdoor krijgt ook de onontbeerlijke functie van Control een wezenlijk andere invulling binnen Regieteams, als ‘navigator’ naast de bestuurder. De Programmamanager stuurt, de Controller zorgt dat de motor blijft functioneren.
Onze handen brengen voedsel naar de mond en onze voeten brengen ons hele lijf daar waar we zijn willen. Alleen het hoofd heeft het vermogen in zich met zichzelf te dialogeren in abstracties waaraan zowel handen als voeten geen vertaling weten te geven. En alles bleef op zijn plaats zoals het was…op de honger na dan 😉
Goed stuk. Alleen de laatste alinea’s zijn tenenkrommend. De directeur van de stichting “zonder winstoogmerk” (volgens zijn site) die een aanbeveling doet voor gespecialiseerde werving en selectiebureaus. Op zich niets mis mee. Ik vrees alleen dat een gemeente die hierover advies aan de heer van Moirik vraagt linea recta wordt doorverwezen naar de B&A groep (lid raad van advies van de stichting) en Colorful People (lid van de raad van toezicht!!). Beetje doorzichtig……..
Het enige vervelende aan de artikelen van Piet vind ik dat ik nooit iets kan toevoegen aan zijn verhaal.