Verschillende gemeenten gebruiken het burgerberaad als participatiemiddel voor het opdoen van ideeën voor nieuw beleid. Momenteel zijn er verschillende beraden die zich richten op het ophalen, inzamelen en verminderen van gemeentelijk afval.
Bij een burgerberaad vormen inwoners samen een soort denktank. De inwoners zijn geloot en vormen een representatieve afspiegeling van de gemeente. Zij komen samen, discussiëren, spreken soms met kennispartners en adviseren. Een gemeenteraad kan besluiten de meest kansrijke adviezen uit te voeren of over te nemen in beleid. Zo helpen de beraden gemeenten bij het nemen van beslissingen over ingewikkelde, maatschappelijke of actuele onderwerpen. Ook levert deze vorm van burgerparticipatie en inspraak een waardevolle bijdrage aan de (vernieuwing van) lokale democratie.
Burgerberaad
In veel gemeenten wordt inwoners gevraagd naar hun ideeën en input over de meest uiteenlopende beleidsterreinen. Zo is er in Zwolle een burgerberaad waarbij centraal staat hoe de gemeente op een eerlijke manier klimaatneutraal wordt voor 2040. In de gemeente Maastricht spraken inwoners zich uit over het thema ‘veerkrachtige leefomgeving’ en liggen er inmiddels 15 adviezen bij de raad. En in Den Bosch wordt onder de loep genomen hoe je fijn oud wordt in je eigen woonomgeving.
Momenteel lopen er verschillende van dit soort raden met één onderwerp als gemene deler: namelijk hoe om te gaan met het afval in de gemeente.
Aanzienlijke afvalreductie
In de gemeente Arnhem wordt bijvoorbeeld voor het eerst gebruik gemaakt van een burgerberaad. Het doel is het vinden van oplossingen om de hoeveelheid afval in de stad te verminderen. De stad streeft naar een aanzienlijke reductie van afval per inwoner in 2025 en wil in 2050 volledig circulair zijn. Voor Arnhem is het een nieuwe manier van het betrekken van inwoners. Bob Roelofs, wethouder burgerparticipatie: ‘Een burgerberaad is een prachtige aanvulling en geeft mensen meer invloed op het beleid in de stad.’
Er is inmiddels gestart met het uitnodigen van 10.000 willekeurige inwoners. Uit de aanmeldingen worden de definitieve 150 deelnemers voor het burgerberaad geloot. Hierbij wordt rekening gehouden met verschillende kenmerken, zoals leeftijd, geslacht en uit welke wijk iemand komt. Zo wordt de groep een goede weergave van alle inwoners in de stad.
Naar verwachting zijn de bijeenkomsten van maart tot en met juni. Eind juni kan er waarschijnlijk een advies worden overhandigd aan het college. De bevindingen en aanbevelingen van het burgerberaad over nieuw afvalbeleid worden getoetst op praktische, juridische en financiële haalbaarheid voordat ze aan de gemeenteraad worden voorgedragen.
Nieuwe inzamelmethode
In Heemstede gaat het burgerberaad over afvalinzameling. De gemeente richt zich op dit onderwerp, omdat de landelijke doelen die worden gesteld om zoveel mogelijk afval te hergebruiken en zo min mogelijk restafval over te houden, nog niet worden gehaald. ‘En de tijd dringt. Daarom kunnen én moeten wij de manier waarop we afval inzamelen verbeteren. Wij vragen het burgerberaad mee te denken over hoe we ervoor kunnen zorgen dat alle Heemstedenaren meewerken aan de (nieuwe) inzamelmethode.’
In de Noord-Hollandse gemeente is er een begeleidingsgroep om het burgerberaad voor te bereiden en te ondersteunen. De groep zorgt ervoor dat het beraad zelfstandig en onafhankelijk zijn werk kan doen. Deze bestaat uit 6 inwoners van Heemstede, vertegenwoordigers van de gemeente, een gemeentelijk projectleider en een extern expert op het gebied van burgerberaden.
Stad schoonhouden
In de gemeente Amsterdam wordt in het lokale burgerberaad het gesprek gevoerd hoe de gemeente de stad beter kan schoonhouden. Wat vinden inwoners belangrijk en welke oplossingen zien zij? 150 inwoners gaan tijdens 6 bijeenkomsten van maart tot en met juli 2024 in gesprek over een schone stad. Een onafhankelijk bureau begeleidt de groep. De deelnemers krijgen informatie, praten met deskundigen en gaan op excursie. ‘Zijn de adviezen van het beraad adviezen financieel, juridisch en praktisch haalbaar? Dan voert de gemeente ze uit.’
Afvalvrije gemeente
Ook in de gemeente Groningen zijn ze positief gestemd over een burgerberaad als middel om de doelen voor een afvalvrije gemeente te halen. De stad heeft hiervoor ook bij Amsterdam ‘hun licht opgestoken.’ De Groningse wethouder Mirjam Wijnja (GroenLinks) pleitte recent voor het idee om naar voorbeeld van Amsterdam eerst een zogeheten uitgangspuntennotitie te maken over een burgerberaad. Daarin wordt beschreven hoe je zorgt dat het beraad representatief is, wat het vraagt van de gemeentelijke organisatie en wat het kost. De notitie wordt naar verwachting voor de zomer naar de Groningse raad gestuurd.
Geef een reactie