Vandaag kiest Nederland een nieuwe Tweede Kamer. Met drie grote partijen in een nek-aan-nek-race en één er vlak achter, wordt het een van de spannendste verkiezingen sinds jaren. Gaat Nederland over rechts of over links op zoek naar oplossingen voor de grote maatschappelijke thema’s, zoals wonen, migratie, bestaanszekerheid en klimaat?
De meeste stembureaus zijn vanmorgen om half 8 open gegaan en de partijleiders van de grote partijen waren er vroeg bij om te stemmen. Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA) deed dit in een buurtcentrum in Maastricht en Geert Wilders (PVV) in het stadhuis van Den Haag. Pieter Omtzigt (NSC) stemde samen met zijn vrouw in de Museumfabriek in Enschede. Dilan Yeşilgöz van de VVD bracht haar stem in de loop van de ochtend uit in Club Panama in Amsterdam. Stemmen kan tot 21.00 uur. Vlak daarna wordt de eerste exitpoll verwacht.
Nek-aan-nek
Afgaande op de laatste peilingen van dinsdag zal de strijd om de grootste partij te worden zich afspelen tussen de VVD, GroenLinks-PvdA en toch wel verrassend de PVV. Die partij heeft pas in de laatste week deze gedeelde koppositie met de andere twee partijen weten te bemachtigen. NSC van Pieter Omtzigt is, volgens politiek analisten mede door de virtuele winst van de PVV en door lang onduidelijk te blijven over het premierschap, weggezakt uit de bovenste regionen. De BoerBurgerBeweging (BBB) van Caroline van der Plas heeft de hoge verwachtingen van voor de zomer ook niet waar kunnen maken. De BBB bevindt zich qua virtueel zetelaantal weer tussen de kleine(re) partijen.
Huidige regeringspartijen op zetelverlies
Ondanks dat de VVD een goede kans maakt de grootste te blijven, zal de partij met minder zetels genoegen moeten nemen dan de 34 van afgelopen regeringsperiode. De huidige coalitiegenoot D66 is op de weg terug na een dieptepunt in de peilingen van na de zomer. Desondanks koerst de partij aan op ongeveer een halvering van het aantal zetels bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen (24). Het CDA moet regeringsdeelname eveneens bekopen met een naar verwachting flink zetelverlies, de ChristenUnie blijft redelijk stabiel.
Slotdebat
Gisteravond tijdens het NOS slotdebat konden alle partijen – in twee delen – nog eenmaal de degens kruisen over de grote maatschappelijke thema’s. En zieltjes zien te winnen. Waar maandagavond het EenVandaag verkiezingsdebat vooral op inhoud werd gevoerd, was de toon in het slotdebat feller en waren er meer onderlinge clashes tussen de partijleiders.
Tijdens het laatste deeldebat over het lage vertrouwen in de overheid tussen Timmermans, Yeşilgöz en Omtzigt, rende plotseling lijsttrekker Daniël van Duijn van de splinterpartij LEF het podium op. Hij schreeuwde van dichtbij naar de politici van GroenLinks- PvdA, VVD en NSC dat ze bij de ‘oude politiek’ horen. Hij beet VVD-leider Dilan Yeşilgöz daarbij toe dat haar partij ‘nooit meer aan de macht’ mag komen. De demonstrant werd al schreeuwende verwijderd door de beveiliging en buiten de debatruimte gearresteerd door de politie. Inmiddels is Van Duijn weer vrijgelaten
Stembureaus
Kiezers kunnen vandaag hun stem uitbrengen op 9.823 stembureaus verdeeld over alle gemeenten van Nederland. Soms zijn die op heel bijzondere plekken ingericht. Zo kan er worden gestemd in het Haagse Madurodam, het Anne Frank Huis in Amsterdam of in popzaal 013 in Tilburg. Verder kan er gestemd worden in de bioscopen van Pathé.
Stemmers weten woensdag ook weer de stembureaus op NS-stations te vinden. Een woordvoerster, die een rondje deed langs een aantal stationmanagers, meldt even na 10.00 uur dat het ‘lekker doorloopt op de stations van onder meer Utrecht, Rotterdam, Zwolle, Arnhem, Lelystad en Almere’.
Het stembureau in het stadhuis van Meppel is 1,5 uur gesloten geweest in verband met een brandmelding in de technische ruimte. Vanaf 13 uur is het stembureau weer opengesteld , meldt de burgemeester van Meppel in een bericht op X .
Veel te kiezen
Er valt heel wat te kiezen vandaag. In totaal staan er 1128 kandidaten verdeeld over 26 partijen op het stembiljet. Dat zijn er wel minder dan bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen. Toen deden er 1579 kandidaten mee, verdeeld over 37 partijen.
Opkomst
De opkomst was tot 17.45 uur 50 procent, meldt onderzoeksbureau Ipsos. Dit percentage ligt lager dan bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2017, toen het opkomstpercentage op dit tijdstip 55 procent bedroeg. De landelijke verkiezingen van 2021 vielen in coronatijd. Er kon toen drie dagen lang gestemd worden. Ook waren er meer brievenstemmers. Vandaar dat Ipsos de opkomstcijfers van vandaag naast die van 2017 legt.
Via de website opkomstenuitslag.nl is het tussentijdse opkomstpercentage van tien gemeenten te zien: Den Haag, Eindhoven, Harderwijk, Hilversum, Rotterdam, Tynaarlo, Groningen, Nijmegen, Utrecht en Emmen. De opkomstpercentages van vanmorgen 11 uur laten zien dat gemeente Tynaarlo het hoogste scoort met 19,4 procent en Rotterdam het laagste met 13,4 procent.
Tijdens de vorige Tweede Kamerverkiezingen van 2021 kwam de totale opkomst uit op 78,7 procent. Daarmee lag die een paar procentpunt lager dan bij de stembusgang van 2017. Toen bracht 81,9 procent van de kiesgerechtigden hun stem uit.
Exitpolls
In het hele land wordt gedurende de dag ook druk gewerkt aan het verzamelen van gegevens voor de eerste exitpoll. Die verschijnt direct na het sluiten van de stembussen om 21.00 uur. Zo vraagt het Brabantse echtpaar Dymf en John uit gemeente Steenbergen, vlak bij de Zeeuwse provinciegrens, iedereen op de stembureaus wat ze hebben gestemd, zo meldt Omroep Zeeland. Ze doen dit in opdracht van onderzoeksbureau Ipsos.
Geef een reactie