De vraag is: hoe ga je alle ketens en leveranciers beïnvloeden en aansturen? “Daar gaat de nieuwe richtlijn Sustainable Procurement antwoord op geven.”
In 2013 is gestart met de ontwikkeling van de nieuwe internationale richtlijn Duurzaam Inkopen (Sustainable Procurement). Deze ISO-richtlijn zal zowel publieke als private organisaties praktische handvatten gaan bieden bij het inrichten en verrichten van een Maatschappelijk Verantwoord Inkoopproces (MVI). Dit alles op basis van de al bestaande richtlijn ISO 26000 – de internationale richtlijn voor Maatschappelijk Verantwoorde Organisaties (MVO).
Naar verwachting is de vernieuwde richtlijn ISO 26000 in 2016 gereed.
Met bestaande normen en richtlijnen zoals ISO 9001 (kwaliteitsmanagement-systemen), ISO 14001 (milieumanagementsystemen) en ISO 26000 kunnen organisaties al een minimaal kwaliteits- en duurzaamheidsniveau realiseren in de inkoopketen. Ook kunnen ze invulling geven aan de MVO-uitgangspunten van de organisatie. Er zijn echter nog geen internationale richtlijnen die praktische handvatten bieden voor het uitvoeren van een (duurzaam) inkoopproces.
Hoe komt deze ISO-richtlijn tot stand?
Inmiddels zijn meer dan 50 landen (deelnemend en observerend) aangesloten om deze richtlijn te ontwikkelen, waaronder de Verenigde Staten, Brazilië, Verenigd Koninkrijk, China, Japan en Australië. Tweemaal per jaar vindt er een internationale vergadering plaats waarbij de commentaren van alle deelnemende landen worden bekeken en er na uitvoerig overleg, stemming plaatsvind voor een eenduidig besluit per commentaar.
Tijdens de tweede vergadering van de internationale normcommissie Duurzaam Inkopen, in februari 2014 in Brazilië, werd het eerste concept van de ISO-richtlijn voor duurzaam inkopen (ISO 18617) afgekeurd. De meeste deelnemende landen, waaronder Nederland, bleken fundamentele bezwaren te hebben bij de structuur. De Nederlandse delegatie kwam met een alternatief voorstel om zo de Nederlandse belangen te behartigen. Ook het Verenigd Koninkrijk en Brazilië presenteerden nieuwe voorstellen.
Dutch Wheel is een feit
In aparte werkgroepen werden ter plekke de verschillende voorstellen naast elkaar gezet met het doel overeenstemming te krijgen over de verdere aanpak. Dit resulteerde in een geheel nieuwe structuur; een samenvoeging van de voorstellen van het Verenigd Koninkrijk en Nederland, bestaande uit drie afzonderlijke delen:
- Fundamentals (strategie)
- Organizing the Procurement Function towards sustainability (randvoorwaarden)
- Integrating sustainability into the procurement process(es) (inkoopproces).
Een behoorlijke bijdrage aan deel 2 “randvoorwaarden” en deel 3 “inkoopproces” komt vanuit het Nederlandse voorstel, welke tijdens de vergadering al snel de Dutch Wheel werd genoemd. Deze “Dutch Wheel” is gebaseerd op het MVI stappenplan (Maatschappelijk Verantwoord Inkopen) van NEVI en de bekende fasen van het proces van Van Weele. Verder wordt
zoveel mogelijk aangesloten bij bestaande definities in documenten zoals ISO 26000.
ISO 26000
Deze internationale norm bestaat al een paar jaar en is bedoeld om organisaties te helpen een bijdrage te leveren aan duurzame ontwikkeling. De norm is bedoeld om organisaties aan te moedigen verder te gaan dan hun wettelijke verplichting, vanuit de erkenning dat naleving van de wet een fundamentele plicht is van elke organisatie en een essentieel onderdeel van haar maatschappelijke verantwoordelijkheid.
De norm is bedoeld om algemeen begrip in maatschappelijke verantwoordelijkheid te bevorderen, en om andere instrumenten en initiatieven op het gebied van maatschappelijke verantwoordelijkheid aan te vullen (niet om die te vervangen).
Bij het toepassen van deze internationale norm wordt een organisatie aangeraden rekening te houden met diversiteit in maatschappij, milieu, wetgeving, politiek en organisatie evenals met verschillen in economische omstandigheden. De toepassing behoort in overeenstemming te zijn met internationale gedragsnormen zoals ILO, OESO et cetera.
Wie gaan de ISO-richtlijn Sustainable Procurement gebruiken?
Iedere inkooporganisatie kan straks gebruik maken van deze richtlijn. De nieuwe ISO-richtlijn zal toepasbaar zijn voor zowel lokaal als internationaal opererende organisaties, overheden en NGO’s. Ook voor advies- en belangenorganisaties op het gebied van duurzaam inkopen en MVO is de richtlijn een interessant instrument. Een organisatie hoeft niet speciaal ISO-gecertificeerd te zijn of ISO 26000 na te leven om de richtlijn duurzaam inkopen te volgen.
Voor overheidsorganisaties biedt de ontwikkeling van de nieuwe ISO-richtlijn een mogelijkheid om hun inkoopbeleid en -proces af te stemmen op een internationaal aanvaarde en met ISO 26000 afgestemde en geaccepteerde richtlijn voor duurzaam inkopen.
Bovendien biedt het oppakken van de nieuwe ISO-richtlijn Duurzaam Inkopen voor Nederlandse marktpartijen een belangrijk concurrentievoordeel wanneer men zaken doet met partijen die MVO hoog in het vaandel hebben staan. En vanzelfsprekend heeft de richtlijn een impact op het internationale handelsverkeer. Of het nu gaat om afstemming met (toe)leveranciers, vervoerders of afnemers binnen of buiten de Europese Unie, men heeft de mogelijkheid om dezelfde uniforme uitgangspunten te hanteren voor inkoopprocessen.
Op deze manier wordt internationale afstemming efficiënter, doeltreffender en bovenal winstgevender.
Het ISO-ontwikkelingstraject biedt daarnaast een kans om de Nederlandse ervaringen op het gebied van duurzaam inkopen in te brengen en onderdeel te laten worden van een internationaal referentiekader voor maatschappelijk verantwoord inkopen.
Antwoord
Organisaties kopen veel producten en diensten in Nederland, maar ook steeds meer direct of indirect in het buitenland. Duurzaam inkopen wordt dan best wel een complex geheel. Hoe ga je al die ketens en leveranciers beïnvloeden en aansturen? Daar gaat de nieuwe richtlijn Sustainable Procurement antwoord op geven.
Interview met de auteur van dit artikel:
Geef een reactie