Vrouwelijke lokale politici krijgen vaker met online agressie en geweld te maken dan hun mannelijke collega’s. De landelijke weerbaarheidsaanpak voor politici moet soelaas bieden, aangevuld met een steunpakket op maat voor vrouwen.
Bijna de helft van de vrouwelijke politici in gemeenten, provincies en waterschappen heeft te maken gehad met online agressie en geweld, tegen 35 procent van de mannelijke politici. De cijfers over online bedreigingen komen uit een nadere analyse van de Monitor Integriteit & Veiligheid door Atria en Ipsos I&O in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Minister De Jonge informeerde de Tweede Kamer hierover in de voortgangsbrief over het Programma Weerbaar Bestuur.
(Doods)bedreiging en intimidatie
Vrouwen krijgen niet alleen vaker te maken met online agressie en geweld, maar zij ondervinden hier ook meer gevolgen van dan hun mannelijke collega’s. Het kan het werk van politici dusdanig belemmeren, dat dit soms zelfs een reden is om te stoppen met het ambt, aldus De Jonge. Een recent bekend voorbeeld hiervan is voormalig minister van Financiën Sigrid Kaag van D66, die mede vanwege de aanhoudende zware online en rechtstreekse (doods)bedreigingen, de politiek heeft verlaten.
Ook onder lokale vrouwelijke politici lijkt de animo af te nemen om actief te blijven, mede door aan hen gerichte online agressie en geweld. Burgemeesters, onder wie Sharon Dijksma van Utrecht en Femke Halsema van Amsterdam, krijgen eveneens met grote regelmaat online haat en bedreigingen over zich heen. En dan is er nog alle online agressie aan het adres van lokale politici waar geen melding van wordt gemaakt.
‘Blijf het melden’
Minister De Jonge schrijft in de Kamerbrief dat ‘wanneer bestuurders en volksvertegenwoordigers kwetsbaar worden, ook onze democratie kwetsbaar wordt’. Volgens hem zorgt online haat ervoor dat politici zich minder durven uitspreken in het publieke debat. ‘Het beperkt hen in hun functioneren en vrijheid. Dat kunnen en mogen we niet accepteren. Zij verdienen daarom alle ondersteuning en bescherming om hun werk gedegen en veilig uit te kunnen oefenen.’
De Jonge vindt het een zorgelijke trend dat hoewel de (online) intimidaties en bedreigingen van politici toenemen, het aantal meldingen daalt. Melden is volgens hem het startpunt voor hulp en ondersteuning en voor opvolging richting de agressor. ‘Agressie en intimidatie horen niet bij het politieke ambt, dat melden helpt. Hierdoor sta je er niet alleen voor.’
Weerbaarheidstrainingen
Het onderzoek dat de minister liet uitvoeren, onderstreept de noodzaak om te blijven inzetten op de weerbaarheid van politici, en vrouwelijke politici in het bijzonder. Daarom wordt – samen met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), vrouwelijke politici en andere partners zoals Stem op een Vrouw – een steunpakket op maat gemaakt. Bestaande trainingen en sessies aan bestuurders en volksvertegenwoordigers worden op basis van de inzichten uit dit rapport aangepast.
Persoonlijk beveiligingsadvies
Alle lokale bestuurders, zoals burgemeesters en wethouders, kunnen een persoonlijk beveiligingsadvies voor in en rond hun woning krijgen op basis van individuele veiligheidsrisico’s. De vernieuwde regeling ging op 1 januari dit jaar in. Sindsdien zijn er circa 140 aanvragen binnengekomen.
‘Er was op een hoog aantal aanmeldingen gerekend, maar dat dit aantal zo hoog zou zijn, overtreft alle verwachtingen,’ schrijft De Jonge. Het baart hem zorgen dat er tijdens de intakegesprekken nieuwe (be)dreigingen naar voren komen. ‘Ik zal dan ook de komende periode extra capaciteit inzetten om deze aanvragen zo snel mogelijk te verwerken. Daarbij wordt voorrang gegeven aan urgente gevallen.’
Gemeenten kwetsbaar
In zijn brief gaat de minister ook in op de conclusie dat – vooral kleine – gemeenten kwetsbaar zijn voor criminelen, bijvoorbeeld bij het verlenen van vergunningen of het uitgeven van reisdocumenten. De criminelen deinzen er niet voor terug om gemeenten te beïnvloeden, bijvoorbeeld door (juridische) intimidatie of infiltratie. Naast actieve ondersteuning aan politieke ambtsdragers en bestuurders is het daarom volgens de minister ook van belang te blijven werken aan de weerbaarheid van gemeenten.
Rol voor gemeentesecretaris
Bij het weerbaarder maken spelen gemeentesecretarissen een belangrijke rol, vanwege hun verantwoordelijkheid voor integriteit en veilig werken. ‘Zij zijn de spil in het verbinden van de verschillende onderdelen binnen de ambtelijke organisatie én in het verbinden van de ambtelijke en politiek-bestuurlijke organisatie’, aldus de minister. ‘Zo kunnen zij medewerkers beschermen tegen oneigenlijke druk en barrières opwerpen tegen ondermijning.’
Daarom krijgen gemeentesecretarissen extra ondersteuning. Met onder meer een veiligheidspakket over het weerbaarder maken van de ambtelijke organisatie. En met bijeenkomsten waarop kennis uitgewisseld kan worden tussen gemeentesecretarissen en burgemeesters.
Geef een reactie