Gemeenten vragen zelden om de inbreng van burgers bij belangrijke kwesties of beleid.
Dat blijkt uit de Monitor Burgerparticipatie over de periode 2014-2015 van ProDemos en het ministerie van BiZa. Vaak gaat burgerparticipatie niet verder dan de bevolking raadplegen of advies vragen aan inwoners.
Ten opzichte van de monitor van de periode daarvoor zijn de mogelijkheden voor burgers om een rol te spelen in besluitvorming gelijk gebleven. Ruim 70 procent van de gemeenten heeft burgerinitiatieven, maar er wordt weinig gebruik van gemaakt. Burgers lijken vaker te kiezen voor informeel ideeën aandragen.
Goh, wat een gemiste kansen! En dat terwijl het zo interessant en gewoon ook leuk kan zijn om in gesprek te gaan met mensen over vraagstukken. En het zo veel op kan leveren voor de samenleving en leefomgeving. Enigszins zorgwekkend ook, gezien de ontwikkelingen die zijn ingezet in het sociale domein én de Omgevingswet die in 2019 in werking treedt.
Wat houdt ons tegen? Persoonlijk vermoed ik dat gemeenten nog erg gericht zijn op hun interne processen en de inrichting van hun organisatie, het harkje. De gemeentelijke organisatie zou er trouwens baat bij hebben wanneer inwoners meedenken over klantgerichtheid en diensten.
Andere redenen dat het zo weinig gebeurd zijn bijvoorbeeld onzekerheid (levert het wel wat op of alleen maar wat we al weten?), onbekendheid met participatietrajecten (hoe organiseer ik dat?) en de investering die het vraagt in tijd en geld.
Martin Stam heeft het mooie begrip 'Onzeker weten' gemunt. Inderdaad, niemand weet wat je tegenkomt in een participatietraject. Is dat erg? Nee. In het ergste geval leer je dat je alles in beeld hebt en je dus op de goede weg zit. In het mooiste geval wordt het een ontdekkingsreis waarop je veel mensen (beter of anders) leert kennen en oplossingen vindt waar je nooit aan had gedacht.
In alle gevallen werk je als gemeente aan de relatie met je inwoners; dat is een investering die zich op allerlei manieren terugverdient.
Ga het aan en geniet! Groet, Fenneke de Graaf.