Vanuit gemeenten en het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) zijn er veel zorgen over het voornemen van het nieuwe kabinet om de spreidingswet in te trekken. Meerdere gemeenten gaan door met de plannen voor asielopvang tot de wet daadwerkelijk wordt ingetrokken. Maar er zijn er ook die de opvang ‘on hold’ zetten waardoor er minder plekken beschikbaar zijn.
De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) maakt zich zorgen over de plannen om de spreidingswet te laten sneuvelen. Directeur Leonard Geluk is er ‘negatief’ over. ‘De consequenties van de keuze die het nieuwe kabinet maakt rond asiel en migratie, komen uiteindelijk bij gemeenten terecht,’ zegt hij.
Volgens Geluk is het effect van ‘vrij stevig beleid’ dat mensen die in Nederland zijn niet worden opgevangen, geen huisvesting hebben en geen plek hebben. ‘En dat gemeenten de problemen daarvan hebben te dragen. Dat is buitengewoon zorgelijk.’
Teleurgesteld
Het netwerk van middelgrote steden in Nederland, de G40, reageert teleurgesteld op het voornemen om de spreidingswet in te trekken. De steden zeggen zich hard te hebben gemaakt voor de wet om ‘solidariteit voor de opvang van asielzoekers’ te realiseren. ‘Maar zolang een wet een wet is, moet deze worden uitgevoerd en gehandhaafd,’ aldus het netwerk.
Op de rem
Volgens het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) leidt het voornemen om de spreidingswet in te trekken direct voor een verlies van tussen de 2000 en 2500 opvangplekken. ‘Hierdoor dreigt dat er al op korte termijn aan honderden mensen geen opvang en begeleiding gegeven kan worden. Dit kan leiden tot een inhumane situatie en onverantwoorde druk op medewerkers.’ Het voornemen van PVV, VVD, NSC en BBB kan er volgens het COA voor zorgen ‘dat gemeenten op de rem trappen en we mínder in plaats van méér duurzame opvangplekken voor elkaar krijgen. Het maakt het nog lastiger om onze wettelijke taak uit te voeren’.
Een enkele gemeente belooft volgens demissionair staatssecretaris Van der Burg (Asiel) ‘een tandje bij te zetten’ in de asielopvang. ‘Maar ik merk ook dat gemeenten zeggen: wij moeten nu niet meer, dus we gaan nu niet meer, of we gaan minder.’ Zoals Nijkerk, die voorlopig niet gaat zoeken naar een opvanglocatie. Van der Burg schrijft hierover op X: ‘Jammer A bestaat de wet nog en moet deze uitgevoerd worden zolang tweede en eerste kamer deze niet hebben ingetrokken. B je gaat toch ook niet alvast 130 rijden omdat het straks mag maar vooral C de plekken zijn nodig’.
Van kracht
De spreidingswet is ondanks de presentatie van het hoofdlijnenakkoord nog steeds van kracht, benadrukt Van der Burg. ‘Iedereen moet gewoon doorgaan met een wet uitvoeren tot een wet wordt ingetrokken.’ Daar voegt hij aan toe: ‘Met of zonder spreidingswet, je moet nog steeds zorgen dat er geen mensen in het gras slapen.’
De Noord-Hollandse gemeente Stede Broec verandert niet van koers na het akkoord van de formerende partijen. ‘Omdat de spreidingswet nog steeds geldig is, gaan we vooralsnog door met de stappen die we zetten.’ Ook voor onder meer Hollands Kroon is er niets veranderd. ‘De nood in Ter Apel is hoog en er zijn opvangplekken te weinig. Daarom blijven wij uitvoering geven aan de wettelijke verplichtingen die voor ons gelden.’
Toejuichen
Politieke partijen uit de gemeente Westland juichen het plan toe om de wet in te trekken. Een meerderheid van de gemeenteraad nam eind januari een motie aan, waarin staat dat de spreidingswet ‘niet inpasbaar’ is in het Westland. Een meerderheid van de raad wil geen asielzoekers opvangen, omdat de tuinbouwgemeente al veel Oekraïners en statushouders opvangt en duizenden arbeidsmigranten huisvest. Jongeren en starters zouden daardoor nu al nauwelijks aan een huis kunnen komen.
Er moet in Den Haag eerst weer eindeloos over gewauweld worden en ondertussen blijft het dweilen met de kraan wijdwagen open. Geen bijzonderheid want dat doen zij over zoveel dingen eer er iets gebeurt, als er al iets gebeurt. Nederland is slaaf van het dievengilde in Brussel terwijl Nederland met Duitsland de grootste nettobetalers zijn aan Brussel.