Marktplaatsen voor de inhuur van externen zijn verworden tot een HR-selectiemiddel. De nieuwe Aanbestedingswet maakt hier gelukkig een einde aan.
– Column –
Stilletjes is het 1 april geworden: de datum voor de nieuwe aanbestedingswet. Inmiddels is ieder adviesbureau wakker geworden en wordt iedere aanbestedende dienst voorzien van trainingen inkoopscans of andere ‘producten’ van inkoopadviesbureaus. Er is al heel wat over geschreven: de aanbestedingswet verandert veel: alles moet transparanter (lees: klantgerichter). En dat zal de komende tijd een uitdaging worden voor de aanbestedende diensten, want dat vraagt echt een ommekeer. In een eerder artikel op Gemeente.nu werd overigens al duidelijk dat de impact onderschat wordt.
De ondernemer die inschrijft kan op verschillende momenten en situaties vragen om een motivering. En met de proportionaliteitsgids in de hand kunnen gestelde eisen en criteria aangevochten worden. Voor aanbestedende diensten is het zaak dat er meer aandacht wordt besteed niet alleen aan het proces, maar vooral ook aan de voorbereiding van aanbesteding. Ondernemers kunnen immers vragen stellen en onredelijke voorwaarden aanvechten.
De aanbestedende dienst zal dus vooraf moeten nadenken over het gunningsproces, de gestelde geschiktheidseisen en gunningscriteria. Daar waar tot op heden de regels (vooral bij meervoudig onderhandse aanbestedingen) nogal eens opgerekt werden, zal dat nu moeilijker worden. De ingestelde commissie van aanbestedingsexperts (Jansen en Janssen) zal het nog druk krijgen.
Marktplaatsen voor inhuur externen
De afgelopen jaren zijn er nog al wat marktplaatsen voor de inhuur van externen ontstaan. Oorspronkelijke doelstelling was om de kosten van inhuur derden – onder het mom van transparantie – te reduceren. Een rondgang langs deze marktplaatsen (en leveranciers) leerde al eerder dat van transparantie weinig te merken was en dat de basisregels van inkoop met voeten getreden werden. Door de crisis is er een overdaad aan inschrijvingen werden de marktplaatsen meer als een administratief handzaam HR-selectiemiddel gebruikt, dan als middel om daadwerkelijk voor de beste persoon te selecteren tegen de beste prijs. Prijs wordt soms achteraf onderhandeld, gunningscriteria niet gevolgd of wel heel losjes geïnterpreteerd en er is geen oog meer voor kwaliteit.
Deze marktplaatsen voor inhuur worden in het algemeen als mini-aanbestedingen beschouwd. Met de nieuwe aanbestedingswet in de hand zal het niet lang meer duren of de (huidige) systemen en werkwijze zal tot het verleden behoren. Nu de drempel om bezwaar te maken bij aanbestedingen laagdrempeliger is geworden zullen misstanden eerder aan het licht komen. En dat is goed, want daarmee wordt de wildgroei van marktplaatsen aan banden gelegd en komt er meer ruimte voor kwaliteit, voor zowel de interne klant (de aanvrager), als de externe klant (de aanbieder). Wellicht ontstaat er zo een nieuwe generatie (meer klantgerichte) marktplaatsen waar vraag- en aanbod elkaar werkelijk kunnen ontmoeten.
De nieuwe aanbestedingswet geeft duidelijkheid voor de interne klant, maar erkent vooral ook het belang van de externe klant. Door ook de aanbieder gelijkwaardig en als klant te beschouwen maak je de weg vrij voor daadwerkelijk klantgericht inkopen en aanbesteden. Door inkoop- en aanbestedingen op deze grondslag in te richten voldoet een aanbestedende dienst veel gemakkelijker aan de eisen van de nieuwe aanbestedingswet.
______________________________________________________________________________________________________
Kennislink: De belangrijkste wijzigingen in de Aanbestedingswet >>
De inhoudelijke discussie over deze wet laat ik graag aan de deskundigen over. Wat ik echter wel toejuich is dat er eindelijk iemand een stelling durft in te nemen tegen hoe schimmig marktplaatsen acteren en dat ook nog eens openlijk durft te publiceren: het marktplaats concept rammelt aan alle kanten. Transparant? Integer? Deskundige selectie van kandidaten? En nog meer van die mooie stellingen van leveranciers van marktplaatsen en uitbaters: complete onzin. Als een inhuurproces transparant en integer is dan publiceer je de uitkomst met beargumentering en de rangschikking. Iets wat dus niet gebeurt. De realiteit is simpel: marktplaatsen zijn niets meer dan een inkooptool met als doel om citroentjes te persen (kostprijs zo laag mogelijk krijgen). En het is sterk manipuleerbaar naar de gewenste uitkomst. En de preselectie van ‘geschikte’ kandidaten gebeurt vaak door een administratief team wat inhoudelijk de CV’s niet eens kan beoordelen. Ik ken dan ook geen ZZP-er die (nog) blij is met het concept. Maar niet getreurd: het implodeert vanzelf: de early adapters van het concept (o.a. UWV) hebben het inmiddels al het raam uit gegooid. De rest van de (semi)overheid is blijkbaar hardleers en moet eerst zelf ervaren dat de goeie ZZP-ers en bemiddelaars steeds vaker zich afwenden van het concept.
Geachte heer van Bourgonje, Beste Eric,
Vanuit het perspectief van leverancier begrijp ik uw reactie heel goed. Daar gaat het echter niet om. Het gaat vooral ook om het proces en de invulling van de betreffende marktplaats. Door de handvatten die de nieuwe AW biedt, zullen gevallen, waarbij de regels van de AW met voeten getreden worden (en die zijn er nu eenmaal), aan het licht komen. En eigenlijk bevestigt u dat zelf ook in uw reactie. Het artikel is dus een pleidooi voor klantgericht inkopen, waarbij er aandacht is voor zowel vraag als aanbod, waarbij de kaders, zoals de AW die stelt, gevolgd worden. Marktplaatsen kunnen daarbij in concept een mooie oplossing zijn, maar de huidige marktplaatsen (en dat is dus meer dan alleen het systeem), zullen zich moeten aanpassen. Enerzijds om tegemoet te komen aan de basisbeginselen van transparantie en eerlijke concurrentie, maar anderzijds ook ten behoeve van de interne klant. Vandaar dus de gekozen titel (waarbij de eerlijkheid gebied te zeggen dat de redactie de vrijheid heeft genomen het vraagteken aan het einde weg te laten).
Voor wat betreft de inhoudelijke discussie ga ik natuurlijk graag het gesprek aan en licht ik het artikel graag nader toe/uit.
Rik Stumpel
Managing partner BDG | Publiek
De ervaringen van externe marktplaatsen worden over het algemeen alleen door de marktplaatsen zelf als positief ervaren en dat is hun bestaansrecht dus dat lijkt me logisch (zie ook bovenstaande reacties).
De gemeentes en detacheringsbranche is helemaal niet blij met deze loterij. Kandidaten worden alleen gescreened op, vaak belachelijke, eisen en wensen en niet op persoonlijkheid of motivatie. Door de vele inschrijvingen kom je alleen aan bod door overal ja op te antwoorden en je CV aan te passen, in de regel kun je dit prima weer recht praten tijdens een gesprek, maar dan ben je in ieder geval binnen!
Je uurloon zet je gewoon standaard op 35 euro en tijdens het gesprek wat je krijgt kun je dit gewoon onderhandelen naar een marktconforme prijs, het moge toch duidelijk zijn dat je een vergissing hebt gemaakt 😉
Zo werkt het nu en dus is er geen enkele eerlijke concurrentie en zeker geen transparantie. Er wordt namelijk ook nooit teruggekoppeld of openbaar gemaakt wie er is aangenomen en voor welk tarief.
Eerlijk is eerlijk als we in dit land willen bezuinigen zouden al deze extra tussenpersonen eruit gooien en weer gewoon 1 op 1 contact tussen werkzoekende en werkgevers een goede eerste stap zijn!
Mijn ervaring is dat de marktplaats-achtige constructies wel leuk zijn bedacht, maar in de praktijk lijden tot kostenverhoging en van integriteit is geen sprake. Maar ja, dat is niet te bewijzen. Het proces ‘klopt en wordt gevolgd’ en daar gaat het om, niet waar?
In god we trust;
For the rest: Show me the data!
Geachte heer Stumpel,
Uw column mist een onderbouwing die de conclusie kan dragen. Wellicht bent u nog niet helemaal ingevoerd in de finesses van de Aanbestedingswet 2012? Indien u daarover meer informatie wilt, kan ik u daarvoor een mooi produkt aanbieden!
Bovendien klopt uw bewering niet met de tendens die juist wijst op verdere ontwikkeling en toenemend gebruik van marktplaatsen. Zie daarover bijvoorbeeld http://www.pianoo.nl/actueel/externe-inhuur-in-nederland-steeds-beter-te-digitaliseren .
met vriendelijke groet,
Caroline Matulessya
Business Consultant Balance Advies|Projecten|Interim
Uit de ervaringen van onze klanten als de Gemeente Deventer (http://www.deventerhuurtin.nl )en VUMC/AMC (http://www.tijdelijkwerkinderzorg.nl) leren wij dat de inzet van de marktplaats buitengewoon succesvol is. Het stelt alle aanbieders ? met name ook zzp-ers ? in staat om bij deze organisaties op gelijke basis mee te dingen. Daarbij worden de ? zelfopgelegde ? strikte regels nauwkeurig gehandhaafd en dit heeft bij deze organisaties geleid tot een besparing van meer dan 25% op de inhuur en heeft de kwaliteit van de inhuur fors verbeterd.
Ik nodig u van harte uit om eens kennis te nemen van onze oplossing en de ervaringen van onze klanten. Niet in de laatste plaats omdat u kennelijk ook de implementatie van marktplaatsen als één van uw producten aanbiedt (http://publiek.bdg.eu/producten/marktplaats-en-mobiliteit).
Tevens nodig ik u graag uit om de discussie aan te gaan. Binnenkort organiseren wij als kennispartner voor onze klanten een themabijeenkomst over Marktplaatsen voor externe inhuur in het licht van de nieuwe aanbestedingswet in samenwerking met Lexence advocaten. Uw inzichten zouden wij graag in de discussie betrekken
Met vriendelijke groet,
Eric van Bourgonje |partner
Jobsrepublic
Uw stelling dat met het marktplaatsconcept ? u scheert daarbij alle aanbieders voor het gemak over één kam ? de basisregels van inkoop met voeten wordt getreden kan ik niet anders dan afdoen als feitelijk onjuist.
Ik sluit niet uit dat er aanbieders – en dus overheden – zijn die losjes omgaan met de regels. Dat is in juridische zin overigens ook geen probleem want op basis van het door ons ingewonnen advies heeft JBargerman ook gelijk in zijn reactie. Het is betreurenswaardig dat u een reeks ?goede aanbestedingsjuristen? aanhaalt zonder vervolgens op inhoud aan te geven wat deze mensen u verteld hebben. De enkele verwijzing naar de MvT en de Gids zonder verder duiding maakt uw stelling die toch al niet onderbouwd was niet bepaald sterker. Dat deze uw betoog zouden rechtbreien ? of justificeren – durf ik met mijn bescheiden kennis op dit punt toch ernstig in twijfel te trekken. But please correct me if I?m wrong.
–vervolg in volgende post —
Geachte heer Stumpel,
Met aandacht heb ik uw bijdrage gelezen en kan niet anders oordelen dat het merkwaardig artikel is. De ronduit boude stelling in de titel wordt door de inhoud van uw column in het geheel niet onderbouwd.
Na een algemeen inleidend verhaal over wat met de nieuwe aanbestedingswet wordt beoogd gaat u volledig los op het fenomeen marktplaats zonder ook maar enige onderbouwing te geven op welke punten het marktplaats-concept niet meer zou voldoen aan de gewijzigde aanbestedingswet. Dat is jammer want ik vermoed dat de lezers van Gemeente.nu graag dit platform aanwenden om accurate kennis op te doen over ontwikkelingen in het veld.
Als aanbieder van marktplaatsen voor externe inhuur volgen wij de ontwikkelingen in de markt op de voet en streven wij er naar om het principe van de marktplaats te optimaliseren voor alle betrokken partijen. Wij hebben ons dan ook uitvoerig laten informeren door een ter zake kundige aanbestedingsjurist over de nieuwe aanbestedingswet en dit heeft ons geleerd dat er voor de (onze) marktplaats op dit moment geen reden is om de bestaande ? en succesvolle – procedure aan te scherpen. Sterker, het advies heeft er toe geleid dat we overwegen het stringente proces binnen Jobsrepublic Marketforce zullen gaan versoepelen.
–vervolg in volgende post —
Beste jbargeman,
Diezelfde goede aanbestedingsjuisten denken daar toch echt anders over. In de aanbestedingswet is weliswaar de 2b dienstverlening onveranderd, maar we hebben ook te maken met de beginselen van het aanbestedingsrecht, die ook voor 2B diensten geldt. In de AW zijn voor Europese, nationale en meervoudig onderhandse procedures de beginselen opgenomen en toegelicht in de Memorie van Toelichting. En dan hebben we natuurlijk nog de Gids Proportionaliteit. Genoeg houvast om bovenstaande te justificeren. Voor verdergaande discussie of verdere inhoudelijke verwijzingen: neem gerust contact op.
Geachte heet Stumpel, Beste Rik,
Volgens mij kunt u zich beter laten adviseren door een goede aanbestedingsjurist wat u hierboven schrijft klopt namelijk niet.
In de nieuwe aanbestedingswet is 2b dienstverlening namelijk onveranderd.