Een bouwspaarkas van de lokale overheid. Waarom niet? Dit kan de aankoop van een eigen woning door starters vergemakkelijken.
– OPINIE – Alle Elbers
Woningonderhoud moet
wettelijk worden verplicht, vindt PvdA-wethouder Dominic Schrijer. Hij reageert
daarmee op het rapport van het
team Deetman/Mans over Rotterdam Zuid. Dat geeft aan dat de kwaliteit
van de particuliere voorraad veel te wensen over laat.
Er is veelal sprake van
gestapelde bouw met veel kleine, niet actieve Verenigingen van Eigenaars (VvE's). Het aandeel particuliere
verhuur is aanzienlijk en de eigenaren zijn vaak niet in staat om te investeren
in onderhoud en herstel.
Bouwbesluit
Schrijer realiseert zich dat een wettelijke verplichting geen eenvoudige
zaak is. Daar moet het Bouwbesluit voor worden aangepast en het is niet reëel
om te verwachten dat dat gaat gebeuren.
De kern van Schrijer’s reactie is, dat er oplossingen moeten komen die
leiden tot een duurzaam beheer van (de onderkant van) de particuliere voorraad.
Er is een andere aanpak nodig, niet curatief maar preventief. Om dat te
bereiken kunnen we misschien iets leren van het buitenland. Het verleiden
bijvoorbeeld van VvE’s om te sparen voor onderhoud bijvoorbeeld: VvE
bouwsparen.
Bouwsparen
Een aantal Europese landen kent het systeem van bouwsparen. Dat werkt
als volgt:
Een persoon gaat een contract aan met een bouwspaarkas om gedurende een
bepaalde periode een vast bedrag per maand te sparen. Over de besparing krijgt
hij een bescheiden rente. De overheid geeft een premie over de besparing zodat
de spaarder uiteindelijk een redelijke rente krijgt. De premie is gemaximeerd.
Na de contractperiode kan de spaarder het contract voor een nieuwe termijn
verlengen. Na een aantal jaren kan de spaarder het tegoed opnemen met een
aanvullende lening tegen een lage rente voor de koop of verbetering van een
eigen woning.
Voordelen?
In Nederland is heeft staatssecretaris Enneüs Heerma al eens laten onderzoeken
of de invoering van deze spaar- en leningsvorm voordelen kan bieden voor de
Nederlandse situatie. Dat heeft geen vervolg gekregen. Maar in het licht van de
recent doorgevoerde beperkingen voor het verkrijgen van een hypothecaire lening
zou de invoering opnieuw moeten worden overwogen.
Het is geen recept voor het
oplossen van de problemen op de korte termijn, maar kan in de toekomst de
aankoop van een eigen woning door starters vergemakkelijken.
VvE bouwsparen
Voor de kortere termijn echter is er wel degelijk resultaat te behalen,
namelijk door het bouwspaarkassysteem te introduceren voor VvE’s. Dit idee is wel
eens eerder geopperd, maar stuitte op bezwaren van het Ministerie van
Financiën. Immers de besparingen (onderhoudsreserveringen) worden onttrokken
aan belastingheffing en op uitgaven in de vorm van premies zit Financiën al
helemaal niet te wachten.
Maar wat let gemeenten om de invoering van zo’n systeem voor VvE’s te
faciliteren? Nu blijken gemeenten bereid om fondsen beschikbaar te
stellen voor de subsidiëring of financiering van onderhoud van VvE’s als de
technische kwaliteit van bouwblokken onacceptabele vormen dreigt aan te nemen.
Lokale bouwspaarkas
Deze middelen kunnen ook worden ingezet
als een prikkel voor VvE’s om voldoende reserveringen te doen voor noodzakelijk
onderhoud. Bijvoorbeeld door ze onder te brengen in een lokale
VvE-bouwspaarkas.
In principe is een bouwspaarkas
zelfvoorzienend. Besparingen en premies vormen een fonds dat van voldoende
omvang is om aan de vraag naar leningen te voldoen. Maar dat veronderstelt dat
een groot aantal spaarders uiteindelijk geen beroep doet op de lening.
In
Slowakije bijvoorbeeld wordt het systeem draaiende gehouden door de “friendly
savers”. Dat is natuurlijk niet de bedoeling als het gaat om onderhoud door
VvE’s Vandaar dat aanvullende middelen nodig zijn om het systeem mogelijk te
maken. Geld dat nu door gemeenten wordt ingezet in lokale revolving funds voor
het wegwerken van achterstanden, zou kunnen worden gebruikt om de bouwspaarkas
aan te vullen.
Bij een goede inrichting van het systeem ontstaat een revolving
fund dat continue kan voorzien in de financiering van onderhoud en herstel.
Geef een reactie