In het werk komt een handhaver of boa verschillende keren per dag iemand tegen die te kampen heeft met onbegrepen of verward gedrag. Soms is dit duidelijk, maar niet altijd. Hoe beoordeel je de situatie, wanneer onderneem je zelf actie en/of schakel je andere kanalen of hulp in?
Zo kun je bijvoorbeeld iemand tegenkomen en een praatje maken terwijl je de volgende dag hoort dat deze persoon een suïcidepoging heeft gedaan. Of je wilt of niet: dit houdt je toch bezig. De vragen zijn dan: heb je signalen gezien die hierop wezen en had je anders kunnen handelen? Kun je van een handhaver verwachten dat hij alle signalen van onbegrepen of verward gedrag herkent en op de juiste manier beoordeelt? Nee natuurlijk niet. Handhavers zijn hier niet voor opgeleid.
Verlenen van zorg
Toch is het verlenen van zorg binnen hun functie, naast handhaving en beheersing van de rechtsorde, een belangrijk onderdeel. Als iemand zichtbaar hulp nodig heeft, is dit voor een handhaver soms een reden om informatie over de situatie in te winnen. Of diegene dit doet is afhankelijk van een aantal factoren.
Direct gevaar
Sommige factoren hebben direct te maken met hun taak. Dit zijn situaties waarin de openbare orde en veiligheid door gedrag van burgers in direct in gevaar is. Iemand die op straat met verschillende mensen ruzie krijgt en ook auto’s vernielt, verstoort de openbare orde. Door de ruzies en de vernielingen is dit een direct gevaar.
Indirect gevaar
Het kan ook zijn dat de openbare orde en veiligheid indirect in gevaar is. Bijvoorbeeld als iemand met ‘een goddelijke roeping om de wereld te verbeteren’ met een bord in een openbare ruimte mensen oproept hun leven te beteren. Dan kan dit de openbare orde op een gegeven moment verstoren, maar op dat moment is het niet aan de orde. Als diegene geen bevredigende respons krijgt, kan dit ervoor zorgen dat hij wel over gaat tot acties.
Zorgplicht
Het kan ook zo zijn dat de openbare orde en veiligheid niet in gevaar is, maar wel het welzijn van een burger. Deze persoon kan ook met een plastic tasje aan bezittingen en te weinig beschermende kleding op een bank in het park zitten te wachten ’totdat de Goddelijke toorn zich gaat openbaren’. Afgezien van een menselijke verantwoordelijkheid voor deze maatschappelijke teloorgang, is een handhaver ook in dienst van de overheid die een zorgplicht heeft voor zijn burgers.
In alle 3 de situaties heeft een handhaver, meer dan een gewone burger, de plicht om zich ermee te gaan bemoeien. Sterker nog, als ze het niet doen, worden ze erop aangekeken.
Werkprocessen en basic acts
Wat zijn de basic acts wanneer een handhaver te maken krijgt met onbegrepen of verward gedrag? Een werkproces besproken vanuit de basis acts zoals informatie verzamelen, contact leggen, registreren, keuze maken tussen strafbaar of niet, keuze maken tussen crisis of niet, keuze maken tussen eigen zorgkader of niet. Lees verder wat je als handhaver kan doen in het volledige hoofdstuk werkprocessen en basic acts.
Meer kennis
Dit hoofdstuk is onderdeel van het thematisch commentaar over onbegrepen en verward gedrag in de VIND Handhaving Kennisbank. Hier vind je alles over onbegrepen en verward gedrag wat je als handhaver wil weten. De achtergronden, tips, bevoegdheden, over samenwerking en meer. Het is geschreven door Casper Nusselder die ruim 20 jaar ervaring opgedaan op diverse gesloten afdelingen in de psychiatrie en training geeft aan gemeentelijke afdelingen Toezicht en Handhaving. En Tanja Scholten, expert op het gebied van onder meer de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg en docent op de Politieacademie.
Geef een reactie