Sinds april 2020 mogen gemeenteraden digitaal vergaderen. De wettelijke basis hiervoor werd gelegd in de Tijdelijke wet digitale beraadslaging en besluitvorming, die in drie weken tot stand kwam. Inmiddels is deze wet ten minste verlengd tot 1 november 2021.
Veel raden, ook onze raad in Etten-Leur, gingen vanaf 9 april vorig jaar digitaal beraadslagen. Ook al hadden ze zich daar enkele maanden eerder nog niets bij voor kunnen stellen. Ik blikte in mei 2020 met één van onze presidiumleden terug op de eerste digitale vergadercyclus. Ik was blij verrast hoe goed de digitale vuurdoop was verlopen. ‘Wanneer ik in januari had voorgesteld om vanaf april digitaal te gaan vergaderen,’ zei ik, ‘dan had jij het voorstel aan het presidium gedaan om me direct op te laten nemen in een instelling.’ Dat kon deze collega beamen.
Iedereen verlangt terug
Inmiddels hebben we vijftien maanden ervaring opgedaan met digitaal vergaderen. Hoewel de digitale vergaderingen goed verliepen, verlangt iedereen terug naar fysiek vergaderen. Raadsleden missen de persoonlijke contacten en de gesprekken in de wandelgangen. Ook de non-verbale communicatie is in een digitale vergadering veel moeilijker te beoordelen. Met het snel oplopende aantal coronabesmettingen op het moment van schrijven van deze blog is het echter nog de vraag of we na de zomervakantie weer fysiek gaan vergaderen.
Heeft digitaal vergaderen ons ook iets geleerd? Zeker wel. Wat bleek: het aantal luisteraars en kijkers bij onze digitale vergaderingen verdubbelde bijna. Ook wanneer we hier het aantal mensen dat normaal op de publieke tribune zit van aftrekken, is er nog steeds een forse toename in bereik. Ook het aantal mensen dat inspreekt in onze vergaderingen van ‘De Raad Luistert’ (de eerste stap in onze vergadercyclus) is bijna verdubbeld.
Navraag bij insprekers leerde dat de digitale vorm de drempel om in te spreken aanzienlijk verlaagt. Ze hoeven niet naar het gemeentehuis te komen, maar doen dit vanuit hun vertrouwde omgeving. Ook vertellen insprekers dat het ‘minder spannend is’ om digitaal in te spreken dan fysiek.
Digitaal blijft
Gezien deze ervaringen, besloot het presidium in beginsel de vergaderingen van ‘De Raad Luistert’ digitaal te laten in de toekomst. De twee andere vergaderingen in ons model (‘De Raad Debatteert’ en ‘De Raad Besluit’) houden we vanaf september weer fysiek, met inachtneming van de dan geldende coronamaatregelen uiteraard.
Ook kwam wederom de wens naar voren om hybride te gaan vergaderen, waarbij een deel van de raadsleden fysiek aanwezig is en een ander deel de vergadering digitaal bijwoont. De Gemeentewet staat op dit moment hybride vergaderen echter niet toe. Wel werkt het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties aan die mogelijkheid, de verwachting is dat na de zomer een wetsvoorstel in consultatie gaat.
Verder voert het ministerie vier verkenningen uit, naar de organisatorische, juridische, functionele en technische vereisten en voorwaarden voor permanent digitaal vergaderen. Tot die tijd wordt de tijdelijke wet steeds met twee maanden verlengd tot de Staten-Generaal een permanente regeling hebben goedgekeurd of afgewezen.
Wim Voeten is raadsgriffier in Etten-Leur.
Geef een reactie