Met gebruik van technologie kunnen gemeenten de gezondheid van mensen bevorderen, formeel een lokale taak. De bekostiging hiervan kan plaatsvinden vanuit de lokale basisvoorzieningen.
Begin februari 2023 is het Gezond Actief Leven Akkoord (GALA) ondertekend door gemeenten en GGD-en, zorgverzekeraars en het ministerie van Volksgezondheid. Het GALA is bedoeld als een fundament onder het preventiebeleid. Zodat de Nederlandse bevolking in 2040 een gezond en actief leven kan leiden, met een stevige sociale basis.
Voorzichtig positief
Gemeenten hebben de taak preventiebeleid op het gebied van gezondheid vorm te geven en dit financieel te ondersteunen. Dit moet zich uitbetalen in verbetering van de gezondheid en het welbevinden van inwoners. Maar hoe kunnen gemeenten dit aanpakken en waar moeten ze op letten?
Een groot onderzoek onder Friese inwoners laat zien dat zij voorzichtig positief zijn over de inzet en het gebruik van technologie in de zorg, maar ze stellen wel voorwaarden (Planbureau Fryslân, 2020).
Burgers stellen persoonlijk contact zeer op prijs, ze verwachten ondersteuning als ze zorgtechnologie moeten gaan gebruiken, privacy is voor een grote groep mensen een heikel punt, ook moet een zorgtechnologie niet worden opgelegd. Burgers willen op vrijwillige basis meedoen met een technologische interventie.
Aansluiten bij burgers
Het huidige overheidsbeleid zet duidelijk in op zelfredzaamheid en preventie: zelf, thuis en digitaal als het kan (Helder, 2022). Als we de weerbaarheid van mensen willen versterken door digitale gezondheidsvaardigheden te bevorderen is het goed om aan te sluiten bij wat burgers willen, kunnen en prettig vinden. Er bestaan landelijk al vele formele activiteiten om bewoners meer digitaal te laten participeren. Denk aan de Digivitaler training vanuit de bibliotheken, het informatiepunt digitale overheid, buurtservicepunten, het wijkteam, de thuiszorg en de buurtsportcoach.
In Friesland is de gemeenschapszin (de mienskip) sterk. Dit zie je terug in de Bloeizones: gebieden waar inwoners samen zorgen voor een omgeving waar mensen langer in goede gezondheid en met eigen regie kunnen blijven wonen. In een Bloeizone worden gezellige activiteiten georganiseerd. Dit zijn bij uitstek plaatsen waar mensen, met name van hogere leeftijd, kunnen worden uitgedaagd om meer digitale technologie te gaan gebruiken.
Mensen kunnen in een ongedwongen sfeer onder het genot van een kopje koffie of thee geïnteresseerd raken voor digitale technologie (Bloeizones in Fryslân, 2020). Informele dorps- en wijkinitiatieven bieden daarom wat betreft aandacht voor digitale gezondheidsvaardigheden belangrijke kansen om door te dringen in de gemeenschap.
Preventie en technologie
Hoe kunnen gemeenten, rekening houdend met de wensen van burgers, het huidige aanbod aan formele en informele activiteiten op het gebied van digitale technologie inzetten?
Gemeenten kunnen regionale samenwerkingsafspraken maken met formele en informele partijen die actief zijn op het gebied van het bevorderen van digitale (gezondheids-)vaardigheden. Zodat de krachten worden gebundeld en ervaringen en projecten met elkaar gedeeld worden. Zó kan er een gezamenlijke aanpak binnen het preventiebeleid groeien, waarbij de initiatieven op elkaar zijn afgestemd.
In Friesland is de Friese Preventie Aanpak (FPA) hierbij helpend. FPA is een verbond van alle 18 gemeenten in de regio, GGD Fryslân, De Friesland zorgverzekeraar en diverse (kennis)organisaties. De Friese Preventie Aanpak is hiermee een regionale of plaatselijke doorvertaling van het Nationaal Preventieakkoord.
Ietje Pastink is onderzoeker bij NHLStenden Hogeschool, Jesse David Marinus bij Planbureau Fryslân.
Geef een reactie