Gemeenten bebouwen iedere snipper groen in de stad om de vraag naar woningen bij te houden. Hierdoor wordt de stad een anonieme en massieve stenen massa. Dit gaat ten koste van de leefbaarheid. Om het tij te keren zullen bestuurders veel creatiever moeten worden.
Onder druk van de vraag naar woningen zijn gemeenten in rap tempo bezig groenstroken vol te bouwen. Soms, om de weerstand wat te verdunnen, met het label ‘tijdelijk’ erop. Door dit soort ‘postzegelprojectjes’ ontstaat een anonieme en massieve stad. Om het verlies van groen te compenseren worden bus- en tramhokjes voorzien van een groen dak en worden subsidies verleend voor groene daken. Dat compenseert onvoldoende de plekken waar inwoners eerst konden recreëren.
Vooruitkijken
Bestuurders moeten vooruitkijken en hierbij een afweging maken van belangen. Dat wordt nu, onder druk van de woningvraag, onvoldoende gedaan. Zodoende ligt de nadruk veel te veel op het bouwen van woningen; en waar mensen dicht op elkaar wonen, gaat de leefbaarheid drastisch achteruit. Voorbeelden als de Brusselse en Parijse banlieues spreken boekdelen. Voor je het beseft zijn de ‘oplossingen’ van vandaag de problemen van morgen.
Groen
Planten en bomen hebben een grote invloed op de kwaliteit van de leefomgeving. Groen verfraait de omgeving, geeft ruimte aan ontspanning en beweging, zorgt daardoor voor sociale verbindingen en dempt het verkeerslawaai. Daarnaast verbeteren bomen de structuur van de bodem en zorgen ze er voor dat meer water kan worden vastgehouden waardoor bij hevige regenval minder wateroverlast ontstaat. Bomen geven ook schaduw en bevochtigen de lucht. Hierdoor worden extreme temperaturen in de stad beperkt en voelt het koeler.
‘Last but not least’, een groene omgeving levert een belangrijke bijdrage aan de luchtkwaliteit in de stad door het verlagen van de hoeveelheid fijnstof. Een onderzoek van Wageningen University & Research uit 2018 geeft zeven redenen om te investeren in groen in de stad:
1. Groen vermindert de kans op wateroverlast
2. Groen verkoelt de stad in de zomer
3. Groen draagt bij aan een betere gezondheid en een hoger welzijn
4. Groen draagt bij aan sociale cohesie
5. Groen trekt bedrijven aan
6. Groen zorgt voor biodiversiteit
7. Groen verhoogt de waarde van huizen en kantoren en zorgt zo voor hogere lokale belastingopbrengsten
Door het ontbreken van groen wordt de drempel om even buiten te spelen steeds hoger. Kinderen spelen dan ook steeds minder buiten, blijkt uit onderzoek van Jantje Beton.
Uitdaging
Lokale bestuurders dienen breder te kijken en niet alleen gericht te zijn op bouwen, bouwen, bouwen. Een balans vinden tussen doelen voor de korte en de lange termijn, tussen verschillende belangen, vraagt enige creativiteit, noodzakelijk om zoveel mogelijk groen te behouden. Natuurlijk is er al gekeken naar plekken die omgezet kunnen worden in woningen zoals voormalige bejaardenhuizen, scholen, kerken en kantoren. Maar benut daarnaast bestaande locaties beter. Bouw bijvoorbeeld over de weg, over sporen, ga de hoogte in en werk met verticale tuinen. Maar laat het bestaande groen zoveel mogelijk groen blijven.
Bouwen op water
Op landelijk niveau ligt er ook een opdracht. Maak minder dichtbevolkte streken aantrekkelijk om te wonen en te werken en stimuleer het bouwen op water. Drijvende woningen en tuinen zijn een aanwinst voor iedere stad. Dit is allemaal niet van de ene op de andere dag gerealiseerd maar degene die zegt dat het onmogelijk is toont te weinig creativiteit. Natuurlijk had deze opdracht allang moeten worden opgepakt. Door het ontbreken van visie is dit achterwege gebleven. Maar dat is nog geen enkele reden om er nu niets meer aan te doen. Hier ligt een mooie uitdaging voor landelijke en lokale bestuurders.
De auteur schreef het boek ‘Organisaties in transitie’, verzorgt lezingen over de transitie en geluk, en was 8 jaar fractievoorzitter voor GroenLinks in Ede.
Geef een reactie