Uit onvrede met het uitblijven van kabinetsbemoeienis, stapelen de initiatieven zich op om de gevolgen van de coronapandemie voor jongeren te verlichten. Namens ruim 150 wethouders en diverse maatschappelijke organisaties roept wethouder jeugd Reshma Roopram van Barendrecht het kabinet in een brandbrief op tot actie.
Vorige week kwam het kabinet dan toch met een steunpakket van 8,5 miljard euro. Hiermee wil het de komende 2,5 jaar de achterstanden in het onderwijs wegwerken. Van het bedrag is 6 miljard voor het basis- voortgezet en speciaal onderwijs gereserveerd. Wethouder Roopram van de gemeente Barendrecht toont zich verheugd over het geld dat nu beschikbaar komt voor het onderwijs. Tegelijkertijd benadrukt ze dat het om een eenmalig pakket gaat en dat de jongeren- en jeugdproblematiek veel verder reikt.
Roopram stuurde begin februari samen met veertig andere wethouders jeugd en belangenorganisaties een brandbrief naar premier Rutte, het demissionair kabinet en de Tweede Kamer. Inmiddels hebben zich ruim 150 wethouders aangesloten en daar komen er nog steeds bij.
Meer aandacht voor welbevinden
‘De noden in het onderwijs vragen om te beginnen een structurele ophoging van onderwijsmiddelen,’ aldus Roopram. ‘Denk aan de aanpak van het lerarentekort of het overbruggen van de loonkloof tussen PO en VO. Of aan de aanpak van de problemen in het passend onderwijs.’ Zij betreurt het daarnaast dat het belangrijkste doel het inhalen van de achterstanden in lesstof lijkt te zijn.
‘Door de euforie over deze middelen en de gekozen inzet hiervan, verdwijnt de eveneens grote – of nog grotere – urgentie van het investeren in het welbevinden van kinderen en jongeren. En juist daarover ging ons pleidooi en de met unanieme stemmen aangenomen motie in de Tweede Kamer.’
Deltaplan jeugd
In die motie van PvdA-kamerlid Lilianne Ploumen en tien mede-indieners wordt de regering verzocht om tot een zogeheten deltaplan jeugd te komen. Dit dan vervolgens vóór 1 juni 2021 aan de Tweede Kamer te zenden, en de Kamer tussentijds op de hoogte te stellen van de voortgang. Overwegingen zijn:
- dat dat veel jongeren ernstige gevolgen ondervinden door de coronapandemie en de lockdown;
- dat de brandbrief van wethouders jeugd aangeeft dat reguliere hulpverlening onvoldoende is;
- dat er daarom extra ingezet moet worden op ondersteuning van jongeren op het gebied van onderwijs, ggz, werkgelegenheid en economische en sociale gevolgen op lange termijn;
- dat het in overleg met jongeren, deskundigen, zorgverleners, wethouders Jeugd en gemeenten moet plaatsvinden.
De Barendrechtse wethouder moet helaas constateren dat over de motie inhoudelijk niet tot nauwelijks iets is terug te lezen in het financiële onderwijssteunpakket. Roopram heeft daarom op dinsdag 23 februari samen met een aantal wethouders uit het land een gesprek gehad met staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. En hem ook digitaal nog een keer de brandbrief overhandigd.
‘Het was een heel goed gesprek, waarin we duidelijk konden maken hoe de jeugd ervoor staat. Want het zijn niet meer alleen de kwetsbare jongeren die nu in de problemen komen. We vragen offers van alle jongeren, maar we bieden ze geen perspectief,’ aldus Roopram. ‘Om te voorkomen dat de vraag naar jeugdzorg straks – als gevolg van de effecten van corona – oploopt, zullen we nu al samen met het onderwijs aan de voorkant, moeten investeren in het welbevinden van de jeugd. Het leven van een kind en jongere bestaat namelijk uit meer dan goede schoolprestaties alleen.’
Brandbrief
De hierboven genoemde brandbrief heeft wethouder Roopram in één nacht geschreven. Daarna heeft ze steun gezocht en gekregen bij tal van collega wethouders en maatschappelijke instanties. De tweede lockdown was al weer ruim een maand aan de gang. Intussen zag zij een bredere groep jongeren dan in de eerste lockdown in de (mentale) problemen komen, en leerachterstanden oplopen.
Dat werd gestaafd door verontrustende landelijke cijfers. Breekpunt voor Roopram was het moment dat het kabinet op 21 januari een derde steunpakket aankondigde voor ondernemers van 7,6 miljard euro. ‘Niet dat ik de problemen van de ondernemers niet zie, maar ik ervoer dat als heel pijnlijk. Nog steeds niets substantieels voor de jeugd. Diezelfde nacht nog ben ik begonnen aan de brandbrief. Want je kunt wel klagen, maar dan moet je ook met oplossingen komen.’
In die brief aan het kabinet en de Tweede Kamer doen de wethouders jeugd samen met jongeren, deskundigen, hulpverleners en gemeenteraadsleden de oproep aan het demissionair kabinet om de handen ineen te slaan. Gemeenten kunnen dit niet alleen, hoewel er al verschillende initiatieven zijn ontplooid. En vervolgens samen, binnen vier maanden, een actiegericht deltaplan jeugd te presenteren, zodat de jeugd weer perspectief krijgt. En te financieren met net zo veel urgentie als de economische steunpakketten.
Ongelijkheid dreigt
Voor de jeugd, en vooral voor kwetsbare jeugd, brengt de coronacrisis volgens de ondertekenaars van de brief aanzienlijke risico’s met zich mee. Zowel op het gebied van onderwijs, werkgelegenheid, geestelijke gezondheid als het eigen inkomen. Bovendien krijgen zij te maken met de economische en sociale gevolgen van de crisis op de lange termijn.
‘De effecten kunnen groot zijn en worden, als we niet oppassen, een splijtzwam in onze samenleving: tussen zij die wel goed uit de crisis zijn gekomen en zij die het niet hebben gered.’ Maar er leven ook grote zorgen onder ouders, nu de jeugd extra hard wordt getroffen. ‘In deze belangrijke fase van hun leven, bevinden ze zich in een crisis waarvan we de impact en consequenties op langere termijn niet mogen onderschatten.’
Van denkkracht naar daadkracht
Het is dan ook hoog tijd voor actie vindt Roopram. In het Deltaplan jeugd moeten uitgewerkte plannen en maatregelen komen die direct voelbaar zijn in het leven van de jeugdigen. ‘De jeugd heeft behoefte aan duidelijkheid en perspectief. We willen daarom nu daadkracht tonen. Als je naar kinderen en jongeren luistert, hoor je hoe wij er als samenleving voor staan en dan is het voor hen code rood.’
Uit gesprekken met jongeren komt naar voren dat ze willen dat er eindelijk eens echt naar hen wordt geluisterd. Dat er rekening met hen wordt gehouden. Een van de noodkreten: ‘Weten jullie wel hoe moeilijk het is om alle beperkingen te accepteren, zonder dat je iets wordt gevraagd.’
Concrete voorstellen
Roopram: ‘Het wordt tijd dat het kabinet dit plan aanjaagt en er niet alleen over praat in de debatten over coronamaatregelen. Maar dat het laat zien dat het ook hén menens is. Investeren in de toekomstige generaties is van levensbelang.’ Hiervoor wordt een taskforce ingesteld met jongeren, gemeenten, deskundigen en hulpverleners. Dit moet leiden tot concrete voorstellen in alle regio’s. ‘Met staatssecretaris Blokhuis is nu afgesproken om te komen met een agenda in drie fases. Daarin zowel perspectief als oplossingen voor de korte, middellange en lange termijn,’ besluit de wethouder.
Geef een reactie