Waarom Hardenberg de meest toegankelijke gemeente van Nederland is

Hardenberg ging er dit weekend vandoor met de titel ‘meest toegankelijke gemeente’, maar vier andere gemeenten eindigden ook hoog. Dit is waarom juist zij in die top vijf belandden en wat ze beter doen dan andere gemeenten.

De Overijsselse gemeente is een voorbeeld voor de rest van Nederland als het aankomt op toegankelijkheid, zo oordeelde de jury van de verkiezing die initiatief is van de campagne Nederland Onbeperkt en Ongehinderd (een sociale onderneming die zich inzet voor meer toegankelijkheid).

‘Gewoon-doen-aanpak’

De winnaar van de verkiezing neemt verschillende maatregelen om de gemeente zo toegankelijk mogelijk te maken en ervoor te zorgen dat inwoners die bijvoorbeeld blind of doof zijn, zich in een rolstoel verplaatsen of een andere handicap hebben, mee kunnen komen. De jury roemt in het rapport (pdf-bestand) de ‘gewoon-doen-aanpak’ en het feit dat inclusie geen bijzaak is, maar prioriteit heeft.

Er is bijvoorbeeld geen apart potje voor toegankelijkheid, maar kosten worden in reguliere budgetten ondergebracht. Ook is het onderwijs erop gericht hoe alle kinderen samen leren binnen regulier onderwijs, waarbij ieder zijn of haar specifieke talenten kan ontplooien, ongeacht bijvoorbeeld achtergrond, inkomen of beperkingen. Ook houdt de gemeente regelmatig proefprojecten, zoals het project betreffende inclusief wonen, dat ze in samenwerking met inwoners en een woningcorporatie hield.

Meer maatregelen

En dat is niet het enige. Op iedere afdeling van het gemeentehuis heeft een beleidsmedewerker het promoten van toegankelijkheid in zijn of haar takenpakket. 40 procent van de woningen is geschikt voor ‘levensloopbestendig leven’. En er is sprake van een goede samenwerking met werkgevers. Daardoor krijgen mensen met een beperking vanuit dagbesteding de kans om door te stromen naar betaald werk.

Fysieke toegankelijkheid

Steekproeven lieten zien dat ook de fysieke toegankelijkheid van bepaalde plekken in de gemeente, zoals het stadhuis, winkels en sportaccommodaties, net als het openbaar vervoer, meer dan in orde is. En ook de site van Hardenberg zou goed toegankelijk zijn voor wie een beperking heeft. Een minpuntje was er trouwens ook voor de gemeente: er zijn nog te weinig mogelijkheden voor ‘inclusief sporten’.

Voorbeeldgemeenten

Vlak vooral de andere finalisten niet uit, want ook zij deden het niet slecht. De top vijf gemeenten kwamen naar voren uit een enquête over fysieke toegankelijkheid: uit de duizenden boordelingen kwamen ook Ermelo (Gelderland), Goes (Zeeland), Katwijk (Zuid-Holland) en Zwolle (Overijssel) als beste uit de bus. Deze werden vervolgens aan een verdiepend onderzoek onderworpen op vier thema’s: wonen, onderwijs, arbeid en vrije tijd.

Hardenberg mag dan met de eer strijken, de andere vier worden ondanks dat ze net naast de titel grepen ook voorbeeldgemeenten genoemd. Zo besteedt Ermelo volgens de jury veel aandacht aan inclusieve kunst en cultuur. Goes organiseert workshops voor ambtenaren waarin ze leren makkelijke taal in brieven te gebruiken en hoe ze een boodschap versimpelen. Katwijk heeft de ambitie in de toekomst het speciaal onderwijs op te heffen en in Zwolle is er een stadsergonoom die als taak heeft de gemeente beter toegankelijk te maken voor alle inwoners en bezoekers en werkt de gemeente veel samen met belangenorganisaties.

De laatste plaats

Op de ranglijst van gemeenten staat een overzicht van hoe gemeenten werden beoordeeld en welke plek zij daarmee kregen toebedeeld. Gemeenten die minimaal tien beoordelingen kregen (84), zijn opgenomen in de lijst. Onderaan deze lijst bungelen Almelo (Overijssel), Heerlen (Limburg), Zaanstad (Noord-Holland) en Enschede (Overijssel).