Foto: Aaldert Oosterhuis/RTV Assen
Tijdens de Tweede Kamerverkiezingen eerder dit jaar doken ‘inclusieve stembureaus’ op. Zo was er in Assen een bijzonder vrijwilligersduo actief, van wie één met een licht verstandelijke beperking: een groot succes. ‘Het is betrekkelijk eenvoudig en leverde zoveel positieve reacties op.’
De gemeente Assen had het inclusieve stemlokaal zo ingericht dat mensen met een beperking volledig zelfstandig konden stemmen. Voorzien van een stemmal en een soundbox voor kiezers met een visuele beperking of moeite met lezen. Daarnaast werd het stembureau een aantal uren bemenst door een zogenoemd ‘prokkelduo’: iemand met een licht verstandelijke beperking, vergezeld door een maatje zonder beperking.
Prokkelduo
Een ‘prokkel’ is volgens Assen een prikkelende ontmoeting tussen deze twee groepen inwoners. Het draait daarbij om samen iets doen en elkaar beter leren kennen, aldus de gemeentewebsite. Het duo in het stemlokaal hielp mensen onder andere het stembiljet op de juiste manier te vouwen en in de bus te doen, en wees kiezers de weg.
Toegankelijk stemmen
De voornaamste reden voor Assen om mee te werken, is dat de gemeente ‘inclusief’ wil zijn, zo vertelt projectleider inclusie en toegankelijkheid Jean-Paul Aarsen. ‘Een gemeente waarin iedereen met of zonder een beperking zo goed mogelijk mee kan doen, dat is het doel. Ook bij de verkiezingen. We proberen daarom zo goed mogelijk invulling te geven aan het Actieplan Toegankelijk Stemmen. Daarom verspreiden we bijvoorbeeld de verkiezingskrant in begrijpelijke taal. Maar ook het prokkelduo past heel mooi in de uitvoering daarvan.’
Prikkelarm stembureau
‘We kregen veel positieve reacties. In de eerste plaats van de prokkelstagiaire zelf. Zij voelde zich opgenomen in de groep mensen die het stemmen in Assen mogelijk maakt,’ aldus Aarsen. ‘Behalve het duo, reageerden ook de stembureauleden enthousiast. En voor de projectorganisatie was het een eyeopener: het duo bleek met heel andere ogen naar zaken te kijken.’
De prokkelstagiaire vertelde Aarsen bijvoorbeeld dat een normaal stembureau vaak als erg druk wordt ervaren en dat er veel prikkels zijn. ‘Daarom proberen we voor de volgende verkiezingen een prikkelarm stembureau op te zetten. Ze liet ook weten dat het slim is pictogrammen neer te zetten met rolstoelers en voetgangers, om iedereen de weg te wijzen. Zo’n bordje is meteen gemaakt en de volgende verkiezingsdagen gebruikt. We kwamen ook tot de ontdekking dat niet alle taal die de gemeente tijdens de verkiezingen gebruikt, voor iedereen begrijpelijk is, zoals het woord volmacht.’
Een goede voorbereiding is…
Als het aan de Kiesraad ligt, moeten meer gemeenten nadenken over stemhulp voor verstandelijk beperkte inwoners. Advies uit Assen: ‘Zorg voor een gedegen en persoonlijke voorbereiding op maat. Zo kun je als gemeente samen met vrijwilligers bepalen welke rol hen het beste past. De standaard intensieve cursus is dan overigens niet nodig, omdat de vrijwilligers al op deze manier informatie op maat krijgen. Dit mag ook van het ministerie van Binnenlandse Zaken, zolang ten minste drie van de vier vrijwilligers de cursus hebben gedaan.’
‘Daarnaast is het goed heel concrete taken in het stembureau te geven, bijvoorbeeld toezien en mogelijk helpen als kiezers hun stempas in de bus doen. Ook het enthousiasme bij de prokkelstagiair en een vertrouwde begeleider is van belang. Voor de projectorganisatie verkiezingen is het belangrijk om aansluiting te zoeken bij de medewerker(s) die binnen de organisatie bezig zijn met inclusie en toegankelijkheid. Zij hebben ideeën en ingangen bij maatschappelijke organisaties die wij als projectorganisatie niet hebben.’
Voor iedereen
De komende periode gaat Assen het initiatief verder uitbreiden. ‘We proberen om het prokkelduo meer in te zetten, in de hoop dat we de verkiezingen dichter bij de mensen met een beperking kunnen brengen.’ Waarom zou elke andere gemeente dit voorbeeld eigenlijk moeten volgen? ‘Omdat het betrekkelijk eenvoudig kan. Omdat we iedereen zo goed mogelijk mee moeten laten doen aan de verkiezingen. En omdat het sociaalmaatschappelijk loont. Bovendien is het voor een gemeente een mooie manier om invulling te geven aan het Actieplan Toegankelijk Stemmen.’
Geef een reactie