Het screenen van ambtenaren voorafgaand aan of tijdens een dienstverband, is een gevoelig onderwerp. Screening kan helpen bij het ondervangen van risico’s, maar zorgvuldigheid is geboden.
Gemeenten hebben steeds meer aandacht voor het screenen van ambtenaren, zo schrijft de VNG. Op lokaal niveau wordt steed meer gevoelige informatie uitgewisseld, vanwege de decentrale taken die gemeenten uitvoeren. Dat vraagt om meer oplettendheid.
Ondervangen van risico’s
Het screenen van ambtenaren, vooraf of tijdens het dienstverband, kan bijdragen aan het ondervangen van verschillende risico’s. Denk hierbij aan het omgaan met vertrouwelijke informatie of aan belangenverstrengeling. Volgens de nieuwe handreiking Screening gemeenteambtenaren betekent het inzetten van screening dat er ‘persoonlijke informatie over een individu wordt verzameld en verwerkt met het oog op het tegengaan van integriteitsrisico’s en soms ook veiligheidsrisico’s’.
Zo’n screening kan leiden tot bepaalde maatregelen, of als basis dienen voor een gesprek over integriteit. Als er problemen opduiken, kan dat aanleiding zijn om iemand niet in dienst te nemen. Of er moeten als gevolg van het onderzoek nadere afspraken worden gemaakt. Bijvoorbeeld over bevoegdheden of nevenfuncties.
Instrumenten voor screening
Gemeenten hebben een grote verantwoordelijkheid voor een veilige en integere organisatie. Toch is het aantal wettelijke verplichtingen ten aanzien van screening zeer beperkt. ‘Er zijn wel veel instrumenten die overheden kunnen inzetten voor screening van ambtenaren,’ zo staat in de handreiking. ‘De uitdaging is om uit het beschikbare instrumentarium die instrumenten te kiezen die het meest passend zijn bij de lokale context en specifieke risico’s die bij verschillende functies. Bovendien moet steeds lokaal worden afgewogen in hoeverre de inzet van een instrument opweegt tegen de risico’s die het kan ondervangen en de negatieve (privacy)gevolgen van screeningsonderzoek.’
Lokaal screeningsbeleid
De nieuwe handreiking biedt handvatten om invulling te geven aan het lokale screeningsbeleid. Ook worden instrumenten aangedragen, niet om voor te schrijven, maar vooral om bij te dragen aan bewustwording. Het document is bedoeld voor medewerkers van gemeenten en andere decentrale overheden, die betrokken zijn bij werving en selectie en de borging van integriteit. Denk aan secretarissen, juridisch adviseurs, HR-adviseurs en integriteitscoördinatoren.
Geef een reactie