Na 30 jaar ervaring als bestuurder kan Annemarie Jorritsma wel het een en ander vertellen over leiderschap. “Moet ik nou wéér hetzelfde probleem oplossen?”
De multi-inzetbare Jorritsma hoopt naast haar werk als voorzitter van de VNG en de ‘Europese VNG’ en als burgemeester van Almere ook lid van de Eerste Kamer te worden. Jorritsma is ook vaak in het nieuws vanwege de naderende deadline voor de transities in het Sociaal Domein. Reden genoeg voor business universiteit Nyenrode om de bestuurder om haar visie op leiderschap te vragen.
Is leiderschap eindig, is een vraag. “Als je als leider ergens te lang bent, dan wordt je leiderschap ingewikkelder”, antwoordt Jorritsma. “Al was het omdat je zelf misschien verveeld raakt: ‘Moet ik nou wéér hetzelfde probleem oplossen?”
Dat is niet de bedoeling, aldus Jorritsma. “Er kan dan bij jou of de organisatie vermoeidheid gaan optreden. Er zitten dus grenzen aan. Het kan zelfs gaan corrumperen: als mensen zodanig tegen de leider aankijken dat er geen tegenspraak meer komt, kan het mis gaan. Daar zijn bekende voorbeelden van. Het kenmerk van een goed leider vind ik dat hij kritische mensen om zich heen organiseert en zorgt dat hij juist wel tegengesproken wordt.”
Top-down
Is er eigenlijk iets veranderd tijdens de afgelopen drie decennia? “Vroeger was de mentaliteit dat je doet wat je baas zegt en vooral niet tegensputtert”, is het antwoord.
“Werknemers zoeken nu steeds vaker een ander soort vervulling van hun werk. Dat vraagt ook om een andere vorm van leiderschap. Als je je in zo’n omgeving nog steeds gedraagt als die ’top-down’ baas, die misschien wel goed voor zijn werknemers zorgt, maar die ze niet dwingt tot nadenken en ze niet stimuleert om het beste uit henzelf te halen, dan is dat niet goed.”
Communiceren is volgens de voorzitter en burgemeester het sleutelwoord. In hoeverre het dan om polderen gaat? “Ik ben zelf erg gericht op consensus, maar ik ben ook een politicus. Je moet uiteindelijk meerderheden achter je zien te krijgen. Sociale media kunnen daarbij helpen, maar soms werken die juist erg tegen je. Het is makkelijker om de tegenstand te organiseren. Dat kan goed via de sociale media. Je moet dus real time besturen.”
Almere
Hoe gaat het eigenlijk in Almere, is een vraag. “In korte tijd is Almere van een kleine gemeente een grote gemeente geworden. Op het gemeentehuis heeft dat gevolgen: een team aansturen voor een gemeente van 40.000 inwoners is wat anders dan voor een gemeente van bijna 200.000 inwoners. Er zijn medewerkers die kunnen meegroeien met de stad, voor sommigen is dat lastiger. We hebben de silo’s die bestonden binnen de gemeente afgebroken. Vroeger waren er afdelingen die elk nauwgezet hun eigen taken deden. Dat vind ik wel spannend.”
Jorritsma is een van de sprekers in de Collegereeks Excellent Leiderschap van de business universiteit.
Geef een reactie