Bij verkiezingen moet het tellen van de stemmen beter worden gecontroleerd. Ook de transparantie moet groter. Dat concludeert minister Plasterk na een evaluatie van de jongste Tweede Kamerverkiezingen, die niet geheel vlekkeloos verliepen.
Niet alle gemeenten en hoofdstembureaus hebben zich nauwgezet aan instructies gehouden om controles uit te voeren, zodat eventuele fouten tijdig zouden worden ontdekt en gecorrigeerd, stelt Plasterk. Hij wijst met name op de kieskring Den Bosch, waar 8700 stemmen niet zijn meegeteld. In de andere kieskringen zijn, voor zover de Kiesraad heeft kunnen vaststellen, in totaal iets meer dan 300 stemmen niet geteld.
Burgemeester
De minister pleit nu voor een publicatie op het internet van de processen-verbaal van de stembureaus en de opgave van de burgemeester van het totaal aantal stemmen in de gemeente. Iedereen die dat wil kan dan vóórdat de uitslag wordt vastgesteld controleren of er fouten zijn gemaakt.
De bewindsman wijst er verder op dat fouten in de processen-verbaal van de stembureaus nu niet kunnen worden gecorrigeerd. Hij stelt dan ook voor de Kieswet zo aan te passen dat een gemeentelijk stembureau voortaan op een ,,transparante en controleerbare wijze” fouten van stembureaus mag verbeteren. Dit om te voorkomen dat er pas aan het einde van het proces fouten opduiken die alleen hersteld kunnen worden door alsnog een hertelling uit te voeren.
Kleiner stembiljet
Plasterk reageert ook op de kritiek over de grote omvang van het huidige stembiljet, dat voor sommigen onhandelbaar is en ook lastig te tellen. Hij suggereert experimenten met het kleinere stembiljet dat voor kiezers in het buitenland wordt gebruikt. Dat is veel makkelijker en sneller te tellen.
Gemeenteraadsverkiezingen
Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 is er geen overdracht van totalen nodig om de uitslag te berekenen. Instructies over digitale overdracht zijn daarom niet nodig. Gemeenten kunnen bij de gemeenteraadsverkiezingen gebruikmaken van digitale rekenhulpmiddelen die voldoen aan de eisen zoals die in het Kiesbesluit staan. Wel blijft het nodig om controles uit te voeren om bijvoorbeeld fouten bij het invoeren van gegevens te voorkomen.
Geef een reactie