Het netwerk van 32 grote steden stelt dat het Rijk een goede uitvoering van belangrijke taken verhindert. Gedoe om geld helpt ook niet mee. “Soms hebben we nauwelijks zeggenschap.”
Laten we bij de verdeling van het budget beginnen. Het gaat een bedrag van 30 miljard euro voor decentrale overheden. Daarover wordt traditioneel gesteggeld tussen het Rijk, provincies en gemeenten. Dit omdat een onafhankelijk instituut, dat knopen mag doorhakken, vooralsnog ontbreekt.
“Er is een breed gedragen behoefte aan een gezaghebbend instituut dat regelmatig rapporteert over de stand van de financiële verhoudingen en inrichting van het land”, staat in de steunverklaring voor het oprichten van een dergelijke autoriteit.
Autoriteit
Maar de Raad voor de financiële verhoudingen dan? Die kan rapporten schrijven en hopen dat media erover berichten om daarmee wat invloed te hebben. Autoriteit heeft die raad niet. Ook de raad zelf concludeert dit zelf in een van zijn rapporten.
De belangrijkste reden voor het onafhankelijke instituut is de hoge kostprijs van al die discussies. Ze verzanden. Dan wordt onderzoek gedaan en dan weer tegenonderzoek. Externe bureaus varen er wel bij. Dat wel. Het instituut is in het belang van “het Rijk, provincies en gemeenten en daarmee van ons allemaal”.
Beleidsruimte
Ontschotting. Dat willen de 32 grote steden. Hans van Oerle, rechterhand van G32-voorzitter en burgemeester van Nijmegen, geeft een voorbeeld. “Er ligt bijvoorbeeld geen rol voor de centrumgemeenten als het gaat om beleid rond topsectoren”, verklaart Van Oerle.
“Dat doet het ministerie van Economie, Landbouw en Innovatie, dat verder af staat van de regio waar die bedrijven ondernemen.”
Van Oerle vertelt dat bedrijven de gemeenten om overleg vragen, die ze vervolgens moeten doorverwijzen naar het ministerie. “Wij vragen om een groter mandaat. Het ontbreekt nu aan mogelijkheden om door te zetten.”
Jeugdzorg
Ook om de nieuwe taak de Jeugdzorg uit te voeren, ontbreekt het nog aan mogelijkheden. Zoals projectleider decentralisaties Koen Bron van de VNG onlangs nog zei: “Een schot blijft hoe dan ook bestaan, die van het onderwijs.” Dit tegen de zin van de G32.
“Hier hebben we nauwelijks zeggenschap over”, weet Van Oerle. “Een meldingsplicht voor onderwijzers zou hun verantwoordelijkheid moeten zijn.”
Ruimtelijke ordening
Het stedennetwerk vraagt ter afsluiting om de mogelijkheid leegstaande kantoorpanden via fiscale maatregelen, zodat het vastgoed andere bestemmingen kan krijgen. Verder moeten de centrumgemeenten de regie in de regio krijgen.
Van Oerle zegt dat het soms ook beter is als gemeenten waar niet wordt gebouwd dan ook niet om tafel hoeven om te bespreken wat in de regio wenselijk is. Dat gebeurt nu dus wel en dat kost onnodig veel tijd aan de vergadertafel. “Gemeenten bewegen vaak met verschillende snelheden in regio’s.”
Geef een reactie