Het is een doorn in het oog van veel gemeenten en hun inwoners: rondzwervend vuil. Ter inspiratie elf acties, initiatieven en maatregelen van verschillende gemeenten in de strijd tegen zwerfafval.
1) Proef met gastheerschap
In drie verschillende Rotterdamse parken lopen deze zomer zo’n dertig gastheren en – vrouwen rond. Hun werkzaamheden? Deze reinigingsmedewerkers houden niet alleen de parken schoon. Ze zorgen er ook voor dat bezoekers geen afval achterlaten. ‘Zo houden ze een oogje in het zeil, informeren ze bezoekers over de barbecueregels, vragen ze om afval netjes in de container achter te laten en bieden ze hulp door bijvoorbeeld afvalzakken uit te delen,’ zo schrijft de gemeente. De medewerkers volgden hiervoor een training over gastheerschap. Op termijn wil de gemeente uitbreiden naar andere parken en wijken in de stad.
2) Promotieteam in het park
De gemeente Utrecht zet net als vorig jaar een promotieteam in om de stadsparken schoon te houden en mensen te wijzen op hun gedrag. Het team maakt bezoekers bewust van de verschillende manieren om de vier parken schoon te houden. Zo zijn er de standaard prullenbakken, ondergrondse containers (voor restafval, plastic, blik en pak), bakken voor barbecue-kolen en glasbakken. Daarbij plaatste Utrecht online een lijstje met daarop hoe lang het duurt voor een bepaald product is afgebroken. Een sigarettenpeuk kost bijvoorbeeld tussen de twee tot twaalf jaar, een stalen blikje minstens vijftig jaar.
3) Groen in de strijd tegen bijplaatsen
Ze duiken steeds vaker op in het straatbeeld: fleurige veldjes rondom afvalcontainers. Denk aan kunstgrasmatten met bloemetjes of buxushaag of een echt tuintje. Verschillende gemeenten experimenteren ermee in de strijd tegen bijplaatsen van afval naast ondergrondse containers. ‘Groen, gras en bloemen associëren mensen met netjes, schoon en fris. Het maakt het voor mensen daardoor logischer om er niets naast te zetten. Een positieve aanpak dus.’
4) Maak er een feestje van
In de gemeente Altena staat een bijzonder afvalscheidingsstation. Een kunstenaar ontwierp het educatieve en creatieve afvalstation. Het resultaat? Het is nu een feestje om je afval weg te gooien en het zorgt voor gescheiden afvalstromen. ‘Op een speelse manier vragen we aandacht voor het scheiden van afval, hergebruik en meer bewustwording. Het is ‘Made in Altena’, dus extra bijzonder,’ aldus de betrokken wethouder.
5) Pratende prullenbakken
‘Bedankt voor het schoonhouden van jouw gemeente.’ In verschillende gemeenten staan prullenbakken die een boodschap opzeggen, zodra er afval in wordt weggegooid. Leiden schreef recent een wedstrijd uit: wie altijd al een keer de ‘stem’ van zo’n vuilnisbak wilde zijn, mocht zich aanmelden. De gemeente riep via Twitter een Facebook op om een boodschap in te sturen. De tien leukste berichten kregen een plekje in de afvalbak.
6) 500 euro voor gouden idee
De gemeente Katwijk is op zoek naar inwoners met briljante ideeën om zwerfafval in de omgeving te verminderen. De bedenker van het leukste en best uitvoerbare idee wordt beloond met een waardecheque van 500 euro, niet voor zichzelf, maar om het idee uit te voeren. De jury, die bestaat uit een wijkbeheerder, (zwerf)afvalspecialist en communicatiespecialist beoordelen de ideeën op originaliteit, tijdsduur, kosten, de bijdrage aan de Katwijkse zwerfafvalaanpak en het verwachte effect.
7) Adopteer een afvalcontainer
Op verschillende plekken in Nederland kunnen inwoners een afvalcontainer of afvalbak adopteren. In Rotterdam adopteerden bijvoorbeeld tot nu toe al bijna 900 bewoners een ondergrondse afvalcontainer in de buurt. Zo’n adoptant houdt samen met de gemeente de plek rondom de container schoon en in de gaten. In Zoetermeer kun je als inwoner samen met iemand uit de buurt een afvalbak adopteren en daarmee verantwoordelijk worden voor het legen en schoonhouden van de bak. Leuk: deze gemeente zette vorig jaar ook ‘Afvalbutlers’ in bij een recratiegebied en organiseerde ook een ‘Schone Avondvierdaagse’ waarbij niet alleen werd gewandeld, maar ook afval geprikt.
8) Stickers op de container
De gemeente Halderberge startte een proef met bestickerde containers en grasmatjes om het bijplaatsen van afval te voorkomen. Op de stickers prijkt een paar ogen, waardoor bewoners zich bekeken zouden voelen en minder geneigd zijn afval achter te laten.
9) Doe mee met ploggen
Afvalrapen tijdens het joggen: dat wordt bedoeld met ‘ploggen’. In De Wolden en Hoogeveen werd deze Zweedse trend ingezet om zwerfvuil te rapen. Hardlopers rapen tijdens het sporten zwerfvuil op van de grond. Maar wie al wandelend, op de fiets of op een paard mee wilde doen, was ook van harte welkom.
10) Samenwerken met verenigingen
Tien verenigingen in de gemeente Westerveld hielden vorig jaar samen 90 kilometer berm schoon, tegen betaling overigens. De verenigingen ontvingen per drie kilometer wegberm een vergoeding van 500 euro. Omdat ze elk negen kilometer voor hun rekening namen, kwam dat neer op 1500 euro per jaar. Dat bedrag was bedoeld voor het verduurzamen van de vereniging, zoals onderhoud van gebouwen of de aanschaf van materialen. Een win-winproject, aldus de gemeente.
11) Slimme camera
Na vooral vriendelijke maatregelen (zie onder andere hierboven) gaat Rotterdam het plaatsen van afval naast containers ook meer repressief aanpakken. Slimme camera’s moeten registreren waar het misgaat, waarna direct een ‘vliegende brigade’ op de plaats delict afgaat om de overtreder te beboeten.
ik heb nieuwe buren ik vind dagelijks zooi van hun , uit hun voortuin gemorst afval of gewoon bak vol en door stapelen. bak open of dicht maakt niet uit. ik ben het kwijt.
aangegeven boa. die zegt. staat op oprit dus kan ik niets mee.
verhuurder aangegeven en niets. Nada noppes. Woonservice meander.
buurvrouw aangesproken het is de wereld van je kind wat je vervuilt. ja ik had gelijk. een heleboel kleine draadjes opgeruimd. vulling van het e.e.a. maar nog vind ik dat spul op de oprit. ook stond er weer lege blikje op de oprit. later verder weg. weer papier enz. enz.
wie moet ik aanspreken om hier wat aan gedaan te krijgen?
henk van K